Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu hiệu quả giảm đau đường ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển bằng ropivacain hoặc bupivacain phối hợp fentanyl sau phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Nghiên cứu hiệu quả giảm đau đường ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển bằng ropivacain hoặc bupivacain phối hợp fentanyl sau phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi" là so sánh hiệu quả giảm đau và ức chế vận động của hỗn hợp ropivacain 0,1% - fentanyl 1 mcg/ml với bupivacain 0,1% - fentanyl 1 mcg/ml trong giảm đau đườ ng ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển sau phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu hiệu quả giảm đau đường ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển bằng ropivacain hoặc bupivacain phối hợp fentanyl sau phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO T ẠO BỘ QUỐC PHÒNGVIỆN NGHIÊN C ỨU KHO A HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108 NGUYỄN THỊ LỆ MỸ NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ GIẢM ĐAU ĐƯỜNG NGOÀI MÀNG CỨNG DO BỆNH NHÂN TỰ ĐIỀU KHIỂN B ẰNG ROPIVAC AIN HOẶC B UPIVACAIN PHỐI HỢP FENTANYL S AU PHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNG Ở NGƯỜI CAO TUỔI Chuyên ngành : Gây mê hồi sức Mã số : 62.72.01.22 TÓ M TẮT LUẬN ÁN TIẾN S Ĩ Y HỌC HÀ NỘ I - 2021 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Công Quyết ThắngPhản biện 1: ………………………………………………………….Phản biện 2: ………………………………………………………….Phản biện 3: ………………………………………………………….Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện vàohồi: giờ ngày tháng nămCó thể tìm hiểu luận án tại: 1. Thư viện Quốc Gia 2. Thư viện Viện NCKH Y Dược lâm sàng 108 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Thay khớp háng là phẫu thuật thường gặp t rên người cao tuổi đểđiều trị các bệnh lý như thoái hóa khớp háng, gẫy cổ xương đùi, gẫyliên mấu chuyển… Đây là phẫu thuật lớn, xâm lấn nhiều vào cảxương và tổ chức phần mềm. Vì vậy, sau phẫu thuật khớp háng bệnhnhân t hường phải chịu đựng cơn đau nặng kéo dài, trong khi ngườibệnh cần vận động sớm để tăng cường hồi phục và phòng tránh cáctai biến có nguy cơ cao như tắc mạch do huyết khối tĩnh mạch sâu… Có nhiều phương pháp giảm đau sau phẫu thuật khớp háng đãđược nghiên cứu và áp dụng trên lâm sàng như gây tê ngoài màngcứng, gây tê thân t hần kinh, gây tê tại vết mổ, giảm đau do bệnhnhân tự điều khiển đường tĩnh mạch… Gây t ê ngoài màng cứng là phương pháp có hiệu quả giảm đau t ốtđặc biệt t rên các phẫu thuật lớn có mức độ đau nặng và kéo dài nhưphẫu thuật vào lồng ngực, phẫu thuật vào ổ bụng, phẫu thuật cột sống,phẫu thuật vào khớp lớn như khớp háng, khớp gối… Phương pháp dễdàng kéo dài thời gian giảm đau bằng cách đặt catheter vào khoangngoài màng cứng để truyền t huốc tê liên t ục hoặc t iêm ngắt quãng.T uy nhiên, gây t ê ngoài màng cứng cũng gây ra các tác dụng khôngmong muốn như t ụt huyết áp, ức chế vận động… Nguyên nhân gâynên các vấn đề trên là do lượng thuốc t ê sử dụng vượt quá mức cầnthiết để giảm đau dẫn tới mức phong bế trên vận động và thần kinhgiao cảm lớn, từ đó gây nên các tác dụng không mong muốn. 2 Phương pháp giảm đau ngoài màng cứng do bệnh nhân t ự điềukhiển (PCEA: patient contronlled epidural analgesia) là phương phápgiảm đau ngoài màng cứng, trong đó bệnh nhân tự điều khiển lượngthuốc gây t ê được đưa vào khoang ngoài màng cứng. Phương phápnày giúp giảm liều lượng thuốc sử dụng, từ đó làm giảm bớt vùngphong bế của thuốc tê, hạn chế các tác dụng không mong muốn. Ropivapcain là thuốc tê thuộc nhóm amino amid. Thuốc có hiệuquả giảm đau t ốt với độc tính trên tim ít hơn so với bupivacain. Ngoàira thuốc có tác dụng ức chế cảm giác nhiều hơn so với tác dụng ức chếvận động. Thuốc được sử dụng rộng rãi trên lâm sàng trong nhiềuphương pháp gây tê khác nhau như gây tê tủy sống, gây tê ngoài màngcứng, gây tê đám rối và truyền liên tục thuốc tê tại vết mổ. Trên t hế giới, đã có nghiên cứu sử dụng ropivacain trong giảmđau do bệnh nhân tự điều khiển đường ngoài màng cứng. T uy nhiênở Việt Nam, nghiên cứu về giảm đau đường ngoài màng cứng dobệnh nhân tự điều khiển sử dụng ropivacain sau phẫu thuật thay khớpháng trên người cao tuổi còn ít. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiêncứu trên với các mục tiêu sau: 1. So sánh hiệu quả giảm đau và ức chế vận động của hỗn hợp ropivacain 0,1% - fentanyl 1 mcg/ml với bupivacain 0,1% - fentanyl 1 mcg/ml trong giảm đau đường ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển sau phẫu thuật thay khớp háng ở người cao tuổi. 2. Đánh giá ảnh hưởng lên tuần hoàn, hô hấp và các tác dụng không mong muốn của hai phương pháp giảm đau trên. 3 Chương 1 TỔ NG Q UAN1.1 Người cao tuổi và vấn đề liên quan tới gây mê - phẫu thuật1.2 Phẫu thuật thay khớp háng1.3 Phương pháp giảm đau PCEA1.3.1 Gây tê ngoài màng cứng1.3.1.1 Giải phẫu khoang ngoài màng cứng1.3.1.2 Ảnh hưởng của tuổi tới phân bố trong khoang ngoài màng cứng1.3.1.3 Ảnh hưởng của gây tê ngoài màng cứng1.3.2 Giảm đau ngoài màng cứng do bệnh nhân tự điều khiển1.3.3 Nguyên lý hoạt động Hình 1.1: Sự thay đổi nồng độ thuốc trong máu Jeffrey A. Grass, Anesth Analg. Vol 101, pg. S44–S61.1.3.4 Thông số trên máy PCEA1.3.5 Tác dụng không mong muốn1.3.6 Một số t ...