Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Pháp luật về bảo đảm quyền con người trong hoạt động xét xử hình sự ở Việt Nam hiện nay

Luận văn tìm hiểu cơ sở lý luận về quyền con người và nghiên cứu những đặc trưng của quyền con người trong xét xử hình sự. Phân tích, đánh giá quy định của pháp luật bảo đảm quyền con người trong xét xử hình sự. Xác định phương hướng, đề xuất những nội dung cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật bảo đảm thực hiện quyền con người trong xét xử hình sự.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Pháp luật về bảo đảm quyền con người trong hoạt động xét xử hình sự ở Việt Nam hiện nayPháp luật về bảo đảm quyền con người tronghoạt động xét xử hình sự ở Việt Nam hiện nayNguyễn Thị BìnhKhoa LuậtLuận văn ThS ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật; Mã số: 60 38 01Người hướng dẫn: GS.TSKH Đào Trí ÚcNăm bảo vệ: 2012Abstract: Tìm hiểu cơ sở lý luận về quyền con người và nghiên cứu những đặc trưng củaquyền con người trong xét xử hình sự. Phân tích, đánh giá quy định của pháp luật bảođảm quyền con người trong xét xử hình sự. Xác định phương hướng, đề xuất những nộidung cụ thể nhằm hoàn thiện pháp luật bảo đảm thực hiện quyền con người trong xét xửhình sự.Keywords: Quyền con người; Luật hình sự; Pháp luật Việt Nam; Lịch sử nhà nước vàpháp luậtContentMỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài:Quyền con người là một trong những vấn đề thiêng liêng, cơ bản và cũng luôn luôn làkhát vọng của toàn thể nhân loại. Quyền con người được sinh ra và đồng thời cũng phải bảo đảmthực hiện như một lẽ tự nhiên. Cho nên, nó không chỉ là vấn đề trọng yếu trong luật pháp quốc tếmà còn là chế định pháp lý cơ bản trong pháp luật của các quốc gia. Quyền con người là mộttrong những giá trị nhân bản cao nhất mà các quốc gia trên thế giới đều đề cao và bảo vệ. Bảo vệquyền con người cũng là một nhân tố quan trọng cho sự phát triển bền vững của một quốc gia.Mỗi quốc gia đều xây dựng một hệ thống pháp luật riêng cho quốc gia của mình dựa trên cácđiều kiện chính trị, kinh tế - xã hội và các giá trị truyền thống văn hóa của quốc gia để bảo đảmcác quyền con người được thực hiện một cách tốt nhất và đầy đủ nhất. Hệ thống pháp luật nàyphải phù hợp với các nguyên tắc, nội dung cơ bản của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chươngLiên Hiệp Quốc.Ở Việt Nam, sau thắng lợi của Cách mạng tháng Tám, nước Việt Nam dân chủ cộng hoàra đời, quyền con người được chính thức tuyên bố và ghi nhận bằng pháp. Quá trình phát triểncủa cách mạng Việt Nam, với những nhiệm vụ nặng nề mà vinh quang, xét cho cùng cũng chỉ làvì độc lập, tự do, vì chủ nghĩa xã hội mà cốt lõi của nó là bảo đảm thực hiện quyền con người.Phản ánh các quá trình phát triển đó, từ Hiến pháp 1946, 1959, 1980 đến Hiến pháp 1992 đều thểchế hoá quyền con người, từng bước mở rộng quyền con người. Trên cơ sở đó, hệ thống chínhsách pháp luật bảo đảm quyền con người ngày càng được củng cố hoàn thiện.Trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, Nhà nước ta đã chuyển hoánhiều nội dung về quyền con người trong các tuyên bố, công ước quốc tế mà Nhà nước ta thamgia phê chuẩn, ký kết. Bên cạnh các hoạt động lập pháp đó, Nhà nước ta đã có nhiều chínhsách, biện pháp và hoạt động thực tế bảo đảm thực hiện quyền con người. Các cơ quan bảo vệpháp luật không ngừng được củng cố, phát triển, xã hội ngày càng công bằng, văn minh, tạo chomọi người có môi trường tự do, bình đẳng để thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình, đồng thời bảovệ con người khỏi các hành vi xâm hại.Song, quyền con người luôn là lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp nên bảo đảm thực hiện nókhông phải chỉ dừng lại ở việc ghi nhận quyền con người mà còn phải thực thi nhiều biện phápđồng bộ, được mọi cấp, mọi ngành, mọi người tham gia. Trong đó, Toà án có vị trí, vai trò đặcbiệt quan trọng. Bởi vì, một trong những nhiệm vụ cơ bản trong xét xử của Toà án chính là hoạtđộng trực tiếp bảo vệ quyền con người đối với bên bị hại và cả bên bị cáo - là những người màquyền con người của họ dễ có nguy cơ bị xâm hại. Nhiều năm qua, theo quy định của pháp luật,Toà án đã tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, bảo vệ chếđộ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Song, trong xét xử vẫncòn oan sai; quyền con người của bị cáo có lúc có nơi chưa được tôn trọng còn bị vi phạm, chưacó biện pháp bảo đảm hữu hiệu. Điều đó, do nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan khácnhau, song sự hạn chế, thiếu đồng bộ của pháp luật có tác động đáng kể.Như vậy, thực tiễn đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm đồng thời bảo vệ quyền vàlợi ích hợp pháp của công dân đặt ra nhiệm vụ cấp bách - phải hoàn thiện pháp luật, tạo cơ sởpháp lý, bảo đảm quyền con người nhất là pháp luật trong lĩnh vực xét xử hình sự của Toà án.2. Tình hình nghiên cứu:Quyền con người được các tổ chức Quốc tế, các nước trên thế giới nói chung, Việt Namnói riêng quan tâm nghiên cứu.Ở Việt Nam đã có nhiều công trình nghiên cứu, bài viết của các nhà khoa học về quyềncon người, quyền công dân. Nổi bật trong các công trình này là hai tập chuyên khảo quyền conngười, quyền công dân của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh xuất bản năm 1993. Đisâu nghiên cứu tìm hiểu để đề ra các phương hướng, giải pháp cụ thể nhằm xây dựng và hoànthiện bảo đảm pháp lý thực hiện quyền con người trong điều kiện đổi mới ở nước ta hiện nay làluận án PTS của thầy giáo Nguyễn Văn Mạnh. Trung tâm nghiên cứu quyền con người thuộcHọc viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn cuốn sách Một số vấn đề về quyền dân sựvà chính trị, xuất bản năm 1997. PGS. TS Trần Ngọc Đường có một số bài viết về quyền conngười, trong đó có bài Hành vi hợp pháp - nhân tố bảo đảm thực hiện quyền con người, quyềnvà nghĩa vụ công dân in trong tập 1 chuyên khảo quyền con người, quyền công dân. Tạp chícộng sản tháng 5-1993 có đăng bài Quyền con người và quyền công dân của PGS. TS (hiệnnay là Giáo sư, Tiến sỹ) Hoàng Văn Hảo và Chu Thành. PTS (nay là Tiến sỹ) Lê Minh Thôngviết bài Hoàn thiện pháp luật về quyền con người trong điều kiện phát huy dân chủ ở nước tahiện nay trong Tạp chí Nhà nước và pháp luật, tháng 12-1998. Tác giả Nguyễn Văn Hiện có bàiToà án và việc bảo vệ quyền và lợi ích của cá nhân và tổ chức - Tạp chí Nhà nước và phápluật, tháng 8-1999.Các công trình khoa học, bài viết này hoặc là tổng quát, hoặc đi sâu nghiên cứu, phântích, luận giải một số nội dung về quyền con người, các biện pháp bảo đảm quyền con người, vấnđề bảo ...