Tóm tắt luận văn Thạc sỹ Luật học: Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em trong Luật Hình sự Việt Nam

Mục đích của luận văn là làm rõ các dấu hiệu pháp lý hình sự của Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em theo Điều 120 BLHS năm 1999, trên cơ sở thực tiễn đấu tranh với tội phạm này đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật hình sự, góp phần nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận văn Thạc sỹ Luật học: Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em trong Luật Hình sự Việt NamMỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tàiKhi nghiên cứu về xã hội và quy luật phát triển của xã hội, Các Mácđã khẳng định rằng tương lai của cả loài người hoàn toàn phụ thuộc vào việcgiáo dục thế hệ công dân đang lớn lên. Chính vì vậy mà việc chăm lo và bảovệ trẻ em từ lâu đã là mối quan tâm của cả cộng đồng quốc tế và từng quốcgia trên thế giới. Ngày 20 tháng 11 năm 1959, Đại hội đồng Liên hợp quốcđã nhất trí thông qua “Tuyên ngôn về quyền trẻ em”. Tinh thần cơ bản củatuyên ngôn là “loài người phải dành cho trẻ em những gì tốt đẹp nhất màmình có” [21].Ở Việt Nam, thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “vì lợiích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”, Nhà nước ta luônluôn đặt ưu tiên hàng đầu chính sách bảo vệ và chăm sóc trẻ em, là mộttrong những quốc gia sớm ký kết, tham gia vào các Công ước, Nghị định thưcủa Liên Hợp quốc về chống buôn bán người. Bộ luật Hình sự (BLHS) năm1999 là một trong những công cụ hữu hiệu nhất góp phần đắc lực trong việcchăm sóc và bảo vệ trẻ em.Tuy nhiên, trong những năm qua và hiện nay, trẻ em đang trở thànhnạn nhân của tội phạm mua bán người - một trong những tội phạm nguyhiểm, gây nhức nhối cho toàn xã hội. Trên thế giới, buôn bán người, đặc biệtlà buôn bán phụ nữ, trẻ em là ngành công nghiệp tội phạm lớn thứ hai, chỉsau buôn bán ma tuý và ngày càng phát triển nhanh chóng. Nó không chỉ làhiểm họa an ninh xã hội của mỗi quốc gia mà từ lâu đã trở thành mối quantâm của cả cộng đồng quốc tế. Trong thời gian qua, nạn buôn bán trẻ emđang ngày càng gia tăng, diễn biến phức tạp và mang tính toàn cầu. Nhữngtrẻ em vô tội trên khắp hành tinh trong đó có nhiều trẻ em Việt Nam đã vàđang trở thành nạn nhân của các tổ chức, đường dây buôn bán người hoạtđộng xuyên quốc gia, có sự cấu kết giữa các đối tượng trong nước với nướcngoài, giữa châu lục này với châu lục khác.Bên cạnh đó, tình trạng đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em, trẻ sơ sinhngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp. Ở một số địa phương như HàGiang, Yên Bái, Lào Cai, Lai Châu..., bọn tội phạm còn lợi dụng đêm tối, sơhở của gia đình nạn nhân và lực lượng chức năng, tổ chức tấn công, cướp,chiếm đoạt trẻ em bán ra nước ngoài.Pháp luật Hình sự Việt Nam từ khi được pháp điển hoá lần thứ nhấtnăm 1985 đã quy định Tội bắt trộm, mua bán hoặc đánh tráo trẻ em tại Điều149, Chương Các tội xâm phạm chế độ hôn nhân gia đình và các tội phạmđối với người chưa thành niên. Đến lần pháp điển hoá thứ hai, trong BLHSnăm 1999 đã đưa tội này về Chương Các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ,nhân phẩm, danh dự con người với tên tội danh là Tội mua bán, đánh tráohoặc chiếm đoạt trẻ em tại Điều 120.Việc quy định Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em trongBLHS năm 1999 đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc, góp phần tích cực và cóhiệu quả trong việc phòng, chống nạn buôn bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻem. Tuy nhiên, về mặt lập pháp, điều 120 của BLHS năm 1999 còn nhiềuđiểm bất cập, gây khó khăn cho quá trình áp dụng. Điều luật không đưa rađịnh nghĩa về các hành vi mua bán trẻ em, một số tình tiết quy định tại Điều120 BLHS năm 1999 chưa được hướng dẫn để áp dụng thống nhất trongthực tiễn... Chính vì vậy, việc xem xét sửa đổi Điều 120 là một trong nhữngnội dung quan trọng của việc sửa đổi BLHS năm 1999 của Quốc hội KhóaXII.Cho đến nay thực sự chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu vềtội danh này một cách thấu đáo trên mọi bình diện của nó, hầu hết mới chỉdừng lại ở việc trình bày đặc điểm các yếu tố cấu thành tội phạm, các hìnhphạt, nội dung các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự hoặcmới chỉ nghiên cứu riêng lẻ hành vi mua bán trẻ em (cùng với hành vi muabán phụ nữ) mà chưa có sự đi sâu nghiên cứu để phân tích, tìm hiểu và đưara những kiến giải pháp lý đối với các tội đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em...Vì vậy, việc nghiên cứu Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻem một cách độc lập và toàn diện để làm sáng tỏ các vấn đề về lý luận vàthực tiễn áp dụng pháp luật, góp phần hoàn thiện BLHS đồng thời đưa ra cácbiện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của cuộc đấu tranh phòng chống tộiphạm nói chung và Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em nói riênglà hết sức quan trọng. Đây cũng là luận chứng cho việc học viên lựa chọn đềtài: “Tội mua bán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em trong luật hình sựViệt Nam” làm luận văn tốt nghiệp cao học của mình.2. Tình hình nghiên cứuTrong những năm qua, trước diễn biến phức tạp của tình hình muabán, đánh tráo hoặc chiếm đoạt trẻ em, đặc biệt là tình hình mua bán trẻ em,đã có nhiều công trình khoa học, sách báo pháp lý chuyên ngành nghiên cứuvề loại tội phạm này (chủ yếu là tội mua bán trẻ em) như:Đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán phụ nữ, trẻ em ở ViệtNam - thực trạng, nguyên nhân và giải pháp (Luận văn Thạc sĩ luật học,(2006) của Nguyễn Quyết Thắng, nghiên cứu về tình hình mua bán phụ ...