Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình nhân vật của những thời điểm lịch sử

Lịch sử Công giáo ở Việt Nam giai đoạn từ năm 1954 đến nay xuất hiện nhiều nhân vật nổi trội, gắn liền với những sự kiện lịch sử của Công giáo và Dân tộc, trong đó có Tổng Giám mục Nguyễn Văn Bình. Bài viết này góp phần làm rõ hơn đóng góp của Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Sài Gòn (sau này là Tổng Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh) Nguyễn Văn Bình, “một nhân vật của những thời điểm lịch sử có tính bước ngoặt” với Công giáo ở Việt Nam và Dân tộc Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng giám mục Nguyễn Văn Bình nhân vật của những thời điểm lịch sử1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ ĈӚ QUANG HѬNG (*)TӘNG GIÁM MӨC NGUYӈN VĂN BÌNHNHÂN VҰT CӪA NHӲNG THӠI ĈIӆM LӎCH SӰTóm tҳt: L͓ch s͵ Công giáo ͧ Vi͏t Nam giai ÿo̩n tͳ năm 1954 ÿ͇n nayxṷt hi͏n nhi͉u nhân v̵t n͝i tr͡i, g̷n li͉n vͣi nhͷng s͹ ki͏n l͓ch s͵ cͯaCông giáo và Dân t͡c, trong ÿó có T͝ng Giám mͭc Nguy͍n Văn Bình.Bài vi͇t này góp ph̯n làm rõ h˯n ÿóng góp cͯa T͝ng Giám mͭc T͝ngGiáo ph̵n Sài Gòn (sau này là T͝ng Giáo ph̵n Thành ph͙ H͛ Chí Minh)Nguy͍n Văn Bình, “m͡t nhân v̵t cͯa nhͷng thͥi ÿi͋m l͓ch s͵ có tínhb˱ͣc ngo̿t” vͣi Công giáo ͧ Vi͏t Nam và Dân t͡c Vi͏t Nam. Nhi͉u t˱t˱ͧng và vi͏c làm cͯa ông, nh̭t là ÿ˱ͥng h˱ͣng“H͡i nh̵p - Canh tân Hòa gi̫i”, trong nhͷng thͥi ÿi͋m l͓ch s͵ quan tr͕ng cͯa ÿ̭t n˱ͣc v̳ncòn nguyên giá tr͓ trong giai ÿo̩n hi͏n nay.Tӯ khóa: T͝ng Giám mͭc Nguy͍n Văn Bình, Công giáo Vi͏t Nam, H͡iÿ͛ng Giám mͭc Vi͏t Nam, ͮy ban Ĉoàn k͇t Công giáo Vi͏t Nam.1. Nhұp ÿӅCuӝc ÿӡi cӫa Tәng Giám mөc NguyӉn Văn Bình, tӯ ÿӡi sӕng cӫa mӝt ngѭӡitu hành ÿӃn ÿӡi sӕng cӫa mӝt ngѭӡi hoҥt ÿӝng xã hӝi trҧi dài mӝt ÿoҥn lӏch sӱquan trӑng cӫa Công giáo ViӋt Nam thӡi cұn hiӋn ÿҥi. “Ĉӭc Tәng Bình”, nhѭcách gӑi thân thuӝc cӫa cӝng ÿӗng giáo hӳu, ÿã ÿӇ lҥi dҩu ҩn không thӇ phai mӡtrong nhӳng chһng ÿѭӡng ÿҫy thách ÿӕ vӟi Công giáo ViӋt Nam. Ông là “ĈӭcTәng” cӫa nhӳng ý tѭӣng cao ÿҽp nѫi ngѭӡi Công giáo ViӋt Nam “trѭӟc khi làngѭӡi Công giáo tôi ÿã là ngѭӡi ViӋt Nam”, cӫa tình tӵ dân tӝc trong chiӃn tranhgiҧi phóng dân tӝc, cӫa ÿѭӡng hѭӟng hòa bình, hòa hӧp và hòa giҧi dân tӝc. Nәitrӝi nhҩt, ông ÿã trӣ thành “ngѭӡi cha tinh thҫn” cӫa mӝt ÿѭӡng hѭӟng chính trӏ xã hӝi và tôn giáo nәi tiӃng “sӕng Phúc Âm giӳa lòng dân tӝc...” (Th˱ Chung1980).Thѭ tӏch cӫa Công giáo ӣ ViӋt Nam ÿӃn nay vүn chѭa có mӝt chuyên luұnriêng viӃt vӅ ông. Nhѭng ông thӵc sӵ ÿã trӣ thành ÿӕi tѭӧng nghiên cӭu, ít nhҩtcNJng là mӝt ÿӕi tѭӧng thѭӡng nhұt, ÿѭӧc ÿӅ cұp và bình luұn suӕt mҩy chөc nămqua cӫa các nhà nghiên cӭu trong và ngoài Công giáo, trong và ngoài nѭӟc vìtính hҩp dүn mà nhӳng hành vi, nhӳng dҩu chӍ Ĉҥo - Ĉӡi mà nhân vұt này ÿӇ lҥi.2. Nhӳng thӡi ÿiӇm lӏch sӱ cӫa mӝt Giáo hӝi và mӝt cá nhân*. GS. TS., Ĉҥi hӑc Khoa hӑc Xã hӝi và Nhân văn, Ĉҥi hӑc Quӕc gia Hà Nӝi.1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ Nghiên cӭu tiӇu sӱ cӫa Tәng Giám mөc NguyӉn Văn Bình, chúng tôi ÿһcbiӋt chú ý hai giai ÿoҥn then chӕt, ÿó là giai ÿoҥn tӯ năm 1954 ÿӃn năm 1975 vàgiai ÿoҥn tӯ năm 1975 ÿӃn nhӳng năm tháng cuӕi ÿӡi cӫa ông. Thӵc ra, trên cáinӅn lӏch sӱ nhiӅu biӃn ÿӝng và gay gҳt cӫa giai ÿoҥn này, Công giáo ViӋt Namcó rҩt nhiӅu nhân vұt nәi trӝi gҳn liӅn vӟi nhӳng sӵ kiӋn lӏch sӱ cӫa Công giáovà dân tӝc, thұm chí gҳn liӅn vӟi nhӳng bѭӟc ngoһt cӫa lӏch sӱ. Chҷng hҥn, nӃukhông biӃt ÿѭӧc và hiӇu ÿѭӧc hoҥt ÿӝng cӫa nhӳng nhân vұt nhѭ Lê Hӳu Tӯ,Phҥm Ngӑc Chi, Ngô Ĉình Thөc, Hoàng Văn Ĉoàn... thì khó có thӇ hiӇu hӃtÿѭӧc lӏch sӱ Công giáo ViӋt Nam tӯ sau HiӋp ÿӏnh Giѫnevѫ ÿӃn khi giҧi phóngMiӅn Nam ngày 30/4/1975, hay nói theo ngôn ngӳ lӏch sӱ chính thӕng là lӏch sӱhai cuӝc kháng chiӃn chӕng Pháp, Mӻ và thӕng nhҩt Tә quӕc. CNJng nhѭ vұy, vӟilӏch sӱ cӫa Công giáo ViӋt Nam tӯ năm 1975 ÿӃn nay, ngѭӡi ta không thӇ bӓ quahoҥt ÿӝng cӫa các nhân vұt nhѭ NguyӉn Kim ĈiӅn, NguyӉn Sѫn Lâm, Trӏnh VănCăn, Trӏnh Nhѭ Khuê... và tҩt nhiên có NguyӉn Văn Bình.Vҩn ÿӅ là ӣ chӛ cҫn phҧi làm rõ hѫn trҥng thái, vӏ thӃ và “nhӳng ÿòi hӓi lӏchsӱ” vӟi Công giáo ViӋt Nam ӣ nhӳng thӡi ÿiӇm ҩy là gì, và nhӳng con ngѭӡiÿѭӧc coi là “nhân vұt” cӫa nhӳng thӡi ÿiӇm lӏch sӱ ҩy ÿã góp phҫn giҧi quyӃt nónhѭ thӃ nào, tҥo khҧ năng ÿѭa Công giáo ӣ ViӋt Nam sang trang sӱ mӟi.Thͥi ÿi͋m l͓ch s͵ thͱ nh̭t: T͝ng Giám mͭc Nguy͍n Văn Bình và Công giáoVi͏t Nam tͳ năm 1960 ÿ͇n năm 1975Sau ChiӃn tranh ThӃ giӟi lҫn thӭ Hai, trong ÿiӅu kiӋn thӃ giӟi chia thành pheXã hӝi chӫ nghƭa và phe Tѭ bҧn chӫ nghƭa, cөc diӋn ChiӃn tranh Lҥnh ÿã diӉn rangày càng gay gҳt. Chѭa bao giӡ vҩn ÿӅ tôn giáo, ÿһc biӋt là Công giáo, lҥi trӣthành mӝt vҩn ÿӅ chính trӏ lӟn trong nhiӅu quӕc gia, nhiӅu khu vӵc. Cùng vӟiquá trình giҧi thӇ chӫ nghƭa thӵc dân, Công giáo ӣ nhiӅu nѭӟc Châu Á, nhҩt lànhӳng nѭӟc trong quӻ ÿҥo cӫa Chӫ nghƭa Cӝng sҧn nhѭ ViӋt Nam, thӵc sӵ ÿӭngtrѭӟc mӝt cөc diӋn mӟi. Nhұn xét vӅ ÿiӅu này, có nhà nghiên cӭu lӏch sӱ Kitôgiáo hiӋn ÿҥi ӣ Châu Á ÿã viӃt: “Nhӳng vҩn ÿӅ ÿһt ra sau ChiӃn tranh ThӃ giӟilҫn thӭ Hai, trѭӟc sӵ phát triӇn rҩt ҩn tѭӧng cӫa Chӫ nghƭa Cӝng sҧn và nhӳngÿiӅu kiӋn do hoàn cҧnh chính trӏ bҩt lӧi ÿһt ra buӝc phҫn lӟn các Giáo hӝi ÁChâu phҧi thích nghi vӟi cѫ cҩu tә chӭc ÿã ÿѭӧc thӯa kӃ tӯ thӡi kǤ truyӅn giáo,bҵng cách tìm kiӃm nhӳng khҧ năng tӗn tҥi cho mình, ÿôi khi là bҩt hӧp pháp.Tҩt cҧ phҧi hӑc cách thӓa hiӋp vӟi môi trѭӡng chính trӏ văn hóa - xã hӝi cӫa cáchӑc thuyӃt, các tôn giáo, triӃt hӑc”(1).Chúng ta hãy trӣ lҥi vӟi tình hình cӫa Công giáo ӣ MiӅn Nam trѭӟc và saukhi Giáo hoàng Gioan XXIII cho lұp hàng giáo phҭm bҧn ÿӏa ӣ ViӋt Nam ...