TỔNG HỢP TRUYỆN TRẠNG NỔI TIẾNG VIỆT NAM - 3

Lưỡng nhật bình đầu nhật, Tú sơn điên đảo sơn. Lưỡng vương tranh nhất quốc, Tứ khẩu tung hoành gian. Vua hỏi các quân thần thì không ai hiểu nghĩa lý ra làm sao. Phải sai hai quan văn võ đến nhà ông Nguyễn Hiền mời vào triều để hỏi. Hai quan sứ đến làng Hà dương, gặp một đứa trẻ trong nhà hàng, mặt mũi phương phi. Sứ giả hỏi gì đứa trẻ ấy không thèm đáp lại. Mới đọc một câu đối nôm rằng: "Tự là chữ, cất giằng đầu chữ tử là con, con ai con ấy?"...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TỔNG HỢP TRUYỆN TRẠNG NỔI TIẾNG VIỆT NAM - 3 21TRUYÏÅN TRAÅNG Lûúäng nhêåt bònh àêìu nhêåt, Tuá sún àiïn àaão sún. Lûúäng vûúng tranh nhêët quöëc, Tûá khêíu tung hoaânh gian. Vua hoãi caác quên thêìn thò khöng ai hiïíu nghôa lyá ra laâm sao. Phaãi saihai quan vùn voä àïën nhaâ öng Nguyïîn Hiïìn múâi vaâo triïìu àïí hoãi. Hai quan sûáàïën laâng Haâ dûúng, gùåp möåt àûáa treã trong nhaâ haâng, mùåt muäi phûúng phi. Sûágiaã hoãi gò àûáa treã êëy khöng theâm àaáp laåi. Múái àoåc möåt cêu àöëi nöm rùçng: Tûå laâ chûä, cêët giùçng àêìu chûä tûã laâ con, con ai con êëy? Àûáa treã àöëi ûáng khêíu ngay: Vu laâ chûng, boã ngang lûng chûä àinh laâ àûáa, àûáa naâo àûáa naây? Sûá giaã biïët àûáa treã êëy laâ Traång Hiïìn, múái hoãi thùm àïën têån nhaâ thò thêëyTraång àang luái cuái úã dûúái bïëp, nhên àoåc möåt cêu rùçng: Ngö vùn quên tûâ vin baão truâ; haâ tu nûå aáo Nghôa laâ: Töi nghe quên tûã xa chöî bïëp nûúác, loå laâ phaãi nõnh vua bïëp. Traång ûáng khêíu àöëi rùçng: Ngaä baãn hûäu quan cû àinh naåi; khaã tam àiïu canh Nghôa laâ: ta cöët coá chûác laâm àûúåc Tïí tûúáng, nhûng coân taåm nêëu nöìicanh. Nêëu canh laåt mùån taåi tay cuäng nhû chûác laâm tûúáng. Sûá giaã thêët ûáng àöëi nhanh nhêíu vaâ coá yá cao, chõu laâ gioãi, múái bêìy kïë yávua xin múâi vaâo Kinh. Traång noái rùçng: - Thiïn tûã trûúác kia baão ta chûáa biïët l pheáp, nhûng chùèng nhûäng laâTraång chûa biïët l pheáp, caã àïën Thiïn tûã cuäng chûa biïët l pheáp. Noái thïë röìi nhêët àõnh khöng chõu ài.http://www.ebooks.vdcmedia.com 22TRUYÏÅN TRAÅNG Sûá giaã vïì têu laåi vúái vua, vua phaãi àem xe ngûåa vaâ àöì l àïën àoán, bêëygiúâ Traång múái ài. Khi àïën kinh, vua àûa baâi thú cuãa Têìu ra hoãi. Traång Hiïìn cêìm buát viïëtra möåt chûä vaâ giaãi rùçng: - Cêu thú thûá nhêët nghôa laâ chûä nhêåt, ngûúåc suöi bùçng àêìu nhau; thûánhò laâ böën chûä san, ngûúåc suöi cuäng laâ chûä san caã; thûá ba hai chûä vûúng tranhnhau úã trong möåt nûúác, thûá tû laâ böën chûä khêíu ngang doåc àïìu laâ khêíu caã. Toámlaåi chó laâ möåt chûä àiïìn. Giaãi xong, àûa cho sûá Têìu xem, sûá Têìu phaãi chõu vò thïë vua cûã NguyïînHiïìn laâm Kim tûã vônh löåc àaåi phu; sau laâm àïën Cöng böå thûúång thû, khöngàûúåc bao lêu thò öng mêët. Vua thêëy ngûúâi àaåi taâi nhû thïë maâ khöng àûúåc thoå, thûúng tiïët vöcuâng. Huyïån öng êëy nguyïn tïn laâ huyïån Thûúång Hiïìn, vua múái kiïëng tïn öngêëy, àoãi ra goåi laâ Thûúång Nguyïn. Laåi cêëp cho nùm mêîu ruöång tû àiïìn, bùæt dênêëy phaãi lêåp miïëu thúâ.http://www.ebooks.vdcmedia.com 23TRUYÏÅN TRAÅNG Traång Aá c Giaáp Haãi Traång AÁc chñnh tïn laâ Giaáp Haãi àöî traång nguyïn Khoa Mêåu Tuêët nùmÀaåi Chñnh nhaâ Maåc (1538). Súã dô coá tïn êëy laâ vò öng ngay thùèng quaá, nhiïìungûúâi bêët maän thuâ oaán vaâ sau khi chïët röìi, öng cuäng vêîn khöng chûâa tñnh êëy,coân hiïån lïn chûãi caã tiïën sô nguyïîn Vùn Thõnh laâm cho öng Thõnh súå hïët höìn. Meå Giaáp Haãi laâ ngûúâi laâng Cöng Luêån, huyïån Vùn Giang tónh HûngYïn (Bùæc Viïåt). Baâ cuå êëy khi coân treã ngheâo lùæm chó coá möåt gian nhaâ tranh úãcaånh àûúâng baán haâng nûúác. Theo Phan kïë Bñnh bêëy giúâ coá möåt ngûúâi Têìu àiqua àûúâng, vaâo haâng nghó, luác ài boã quïn möåt tuái baåc. Caách nûãa thaáng nûäa múáihöët hoaãng laåi hoãi thò baâ êëy àem caã tuái baåc ra traã laåi, vêîn nguyïn nhû luác trûúác. Ngûúâi khaách xin biïëu laåi möåt nûãa, baâ êëy khöng lêëy noái rùçng: - Töi chó vò khöng ûa cuãa bêët nghôa cho nïn töi múái ngheâo thïë nêìy, saobêy giúâ töi laåi chõu lêëy cuãa öng. Ngûúâi khaách caãm taå buång êëy, múái hoãi rùçng:http://www.ebooks.vdcmedia.com 24TRUYÏÅN TRAÅNG - Möì maã àêëng tiïn nhên nhaâ baâ úã àêu, töi tòm giuáp cho baâ möåt ngöi àêëthay. Baâ kia noái: - Töi laâ àaân baâ, chó coá troåi möåt mònh, khöng coá anh em naâo caã. Nay àaängoaâi böën mûúi tuöíi, duâ àûúåc àêët hay bao giúâ phaát àaåt? Maâ phaát àaåt thò laâm gònûäa? Ngûúâi khaách noái: Nïëu àûúåc chöî àêët hay, thò dêìu àaân baâ cuäng phaát phuác. Baâ êëy múái àûa ngûúâi khaách àïën chöî ngöi möå cha baâ êëy. Ngûúâi khaáchlêåp tûác tòm àêët cho, röìi dùån rùçng: - Vïì sau thêëy ai coá naån àïën àêy sùé ...