Tổng luận Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia ở một số nước Đông Á và hàm ý chính sách cho Việt Nam

Tổng luận với mục tiêu cung cấp thêm thông tin, kinh nghiệm về NIS ỏ 3 nước Đông Á (Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc) và một số hàm ý chính sách cho phát triển NIS ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng luận Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia ở một số nước Đông Á và hàm ý chính sách cho Việt Nam MỤC LỤC Lời nói đầu ...................................................................................................................................................... 2 Tóm lược nội dung........................................................................................................................................ 3 I. HỆ THỐNG ĐỔI MỚI SÁNG TẠO QUỐC GIA: KHÁI NIỆM VÀ CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN .................................................................................................................................................. 4 1.1. Khái niệm về Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia ................................................................... 4 1.2. Các thành phần, mối quan hệ giữa các thành phần và chức năng chủ yếu của NIS .......... 6 1.3. Vai trò của NIS trong nền kinh tế dựa trên ĐMST ................................................................... 8 1.4. Nội dung chính của phát triển NIS ............................................................................................. 10 II. HỆ THỐNG ĐỔI MỚI SÁNG TẠO QUỐC GIA Ở MỘT SỐ NƯỚC ĐÔNG Á .................. 10 2.1. NIS của Nhật Bản .......................................................................................................................... 10 2.2. NIS của Hàn Quốc ......................................................................................................................... 17 2.3. NIS của Trung Quốc...................................................................................................................... 27 2.4. Kinh nghiệm cho Việt Nam ......................................................................................................... 38 III. HÀM Ý CHÍNH SÁCH NHẰM PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG ĐỔI MỚI SÁNG TẠO QUỐC GIA Ở VIỆT NAM ....................................................................................................................... 41 3.1. Thực trạng NIS ở Việt Nam......................................................................................................... 41 3.2. Các giải pháp để phát triển NIS ở Việt Nam............................................................................ 46 KẾT LUẬN .................................................................................................................................................. 50 Tài liệu tham khảo....................................................................................................................................... 51 CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA Địa chỉ: 24, Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tel: (024)38262718, Fax: (024)39349127 BAN BIÊN TẬP TS. Trần Đắc Hiến (Trưởng ban); ThS. Trần Thị Thu Hà (Phó Trưởng ban) KS. Nguyễn Mạnh Quân; ThS. Nguyễn Lê Hằng; ThS. Phùng Anh Tiến 1 LỜI NÓI ĐẦU Tạo ra một hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia (National Innovation System - NIS) hiệu quả là nhiệm vụ quan trọng nhất trong các chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (ĐMST) của mỗi quốc gia. NIS được định nghĩa một cách chung nhất là một tập hợp các tổ chức tương tác của khu vực công và tư nhân trong việc tạo, đăng ký, lưu trữ, chuyển giao, sửa đổi, phân phối và chuyển đổi kiến thức mới thành công nghệ, hàng hóa và dịch vụ được tiêu thụ bởi xã hội. Những năm gần đây, nhiều học thuyết đã được đề ra để giải thích nguyên nhân một số quốc gia lại tụt hậu, trong khi những quốc gia khác vươn lên hàng đầu trong ĐMST ở quy mô toàn cầu. Những nghiên cứu về NIS đã đưa ra những luận cứ để chứng minh rằng sự khác biệt nêu trên ở các quốc gia tựu trung lại là ở cơ cấu tổ chức của quốc gia đó. NIS đã đề cập đến mối quan hệ cấu trúc bị bỏ qua trước đây đối với các biến số liên quan có ảnh hưởng tới hoạt động ĐMST. Qua NIS cho thấy ĐMST là kết quả của một quá trình năng động ở trong một môi trường có cấu trúc. NIS chứa đựng nhiều yếu tố của quá trình ĐMST. Những yếu tố này không tách rời mà tương tác và thay đổi thông qua sự học hỏi và tích luỹ kiến thức. Để đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả của hoạt động ĐMST, khái niệm và cách tiếp cận NIS đã được nhiều chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách khoa học và công nghệ (KH&CN) quan tâm áp dụng, đặc biệt là ở các quốc gia có trình độ phát triển cao như Mỹ, châu Âu và Nhật Bản. Các nền kinh tế đang phát triển và đang công nghiệp hoá ở châu Á cũng đã quan tâm nghiên cứu để vận dụng trong hoàn cảnh của họ để xây dựng và hoàn thiện NIS. Trung Quốc đã chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá sang nền kinh tế thị trường và đề ra quan điểm “NIS mang các đặc trưng Trung Quốc” với khái niệm “ĐMST nội sinh/bản địa”. Các quốc gia khác như Hàn Quốc đã đề xuất “NIS thế hệ thứ 3”, khi nền kinh tế này đã hoàn thành giai đoạn rượt đuổi và bước sang giai đoạn nền kinh tế ĐMST. Để cung cấp thêm thông tin, kinh nghiệm về NIS ỏ 3 nước Đông Á (Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc) và một số hàm ý chính sách cho phát triển NIS ở Việt Nam, Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia biên soạn tổng luận chuyên đề “Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia ở một số nước Đông Á và hàm ý chính sách cho Việt Nam”. Xin trân trọng giới thiệu. CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ QUỐC GIA 2 TÓM LƯỢC NỘI DUNG Tổng luận “Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia ở một số nước Đông Á và hàm ý chính sách cho Việt Nam” bao gồm các nội dung sau đây: 1. NIS: khái niệm và các vấn đề liên quan Phần này luận giải làm rõ: một số khái niệm có liên quan đến NIS và các thành phần trong NIS và ...