Tổng quan Hẹp van hai lá

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên đại học, cao đẳng chuyên ngành y khoa - Giáo trình thực hành tim mạch của học viên quân y giúp cung cấp và củng cố kiến thức về tim mạch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan Hẹp van hai lá HÑp van hai l¸ HÑp van hai l¸ (HHL) vÉn cßn lμ bÖnh rÊt phæ biÕn ë n−ícta cho dï tû lÖ m¾c bÖnh nμy ®· gi¶m nhiÒu ë c¸c n−íc ®· ph¸ttriÓn kh¸c.I. TriÖu chøng l©m sµng A. TriÖu chøng c¬ n¨ng 1. §a sè bÖnh nh©n kh«ng hÒ cã triÖu chøng trong mét thêi gian dμi. Khi xuÊt hiÖn, th−êng gÆp nhÊt lμ khã thë: míi ®Çu ®Æc tr−ng lμ khã thë khi g¾ng søc, sau ®ã lμ khã thë kÞch ph¸t vÒ ®ªm vμ khã thë khi n»m (do t¨ng ¸p lùc m¹ch m¸u phæi). C¬n hen tim vμ phï phæi cÊp kh¸ th−êng gÆp trong HHL - lμ mét ®iÓm ®Æc biÖt cña bÖnh: biÓu hiÖn suy tim tr¸i mμ b¶n chÊt l¹i lμ suy tim ph¶i. 2. C¸c yÕu tè lμm bÖnh nÆng thªm: sù xuÊt hiÖn rung nhÜ trong HHL víi tÇn sè thÊt ®¸p øng rÊt nhanh lμ yÕu tè kinh ®iÓn dÉn ®Õn phï phæi cÊp. Sù gi·n nhÜ tr¸i lμ yÕu tè dù ®o¸n xuÊt hiÖn rung nhÜ ë bÖnh nh©n HHL. Thai kú cña phô n÷ HHL còng lμm cho triÖu chøng nÆng thªm. 3. Cã thÓ gÆp c¸c triÖu chøng liªn quan víi nhÜ tr¸i gi·n to nh−: a. Ho ra m¸u do t¨ng ¸p lùc nhÜ tr¸i vμ t¨ng ¸p lùc ®éng m¹ch phæi. b. Khμn tiÕng (héi chøng Ortner), do nhÜ tr¸i gi·n to ®Ì vμo d©y thÇn kinh quÆt ng−îc hoÆc nuèt nghÑn do nhÜ tr¸i to ®Ì vμo thùc qu¶n. c. T¾c m¹ch ®¹i tuÇn hoμn (m¹ch n·o, thËn, m¹c treo, m¹ch chi) do huyÕt khèi h×nh thμnh trong buång nhÜ tr¸i gi·n nhÊt lμ khi cã kÌm rung nhÜ. 231 Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng giới thiệu d. Rung nhÜ (c¬n kÞch ph¸t hoÆc dai d¼ng) g©y biÓu hiÖn håi hép trèng ngùc, cã thÓ g©y cho¸ng hoÆc ngÊt (rung nhÜ nhanh), gãp phÇn h×nh thμnh huyÕt khèi vμ g©y ra t¾c m¹ch ®¹i tuÇn hoμn... 4. L©u dÇn sÏ cã c¸c triÖu chøng cña suy thÊt ph¶i (gan to, phï chi d−íi ) do t¨ng ¸p ®éng m¹ch phæi. Khi t¨ng ¸p lùc ®éng m¹ch phæi, bÖnh nh©n cã thÓ ®au ngùc gÇn gièng c¬n ®au th¾t ngùc, do t¨ng nhu cÇu «xy thÊt ph¶i. 5. MÖt còng lμ triÖu chøng hay gÆp do cung l−îng tim gi¶m thÊp. B. TriÖu chøng thùc thÓ 1. ChËm ph¸t triÓn thÓ chÊt nÕu HHL cã tõ khi nhá: dÊu hiÖu “lïn hai l¸”. 2. Lång ngùc bªn tr¸i cã thÓ biÕn d¹ng nÕu HHL tõ nhá. 3. DÊu hiÖu cña ø trÖ tuÇn hoμn ngo¹i biªn khi cã suy tim ph¶i: tÜnh m¹ch cæ næi, ph¶n håi gan tÜnh m¹ch cæ d−¬ng tÝnh, phï chi d−íi, phï toμn th©n, gan to, trμn dÞch c¸c mμng... 4. C¸c dÊu hiÖu cña kÐm t−íi m¸u ngo¹i vi: da, ®Çu chi xanh tÝm. 5. Sê cã thÓ thÊy rung miu t©m tr−¬ng ë mám tim. Mét sè tr−êng hîp khi t¨ng ¸p ®éng m¹ch phæi nhiÒu cã thÓ thÊy tiÕng T2 m¹nh vμ t¸ch ®«i ë c¹nh øc tr¸i. 6. Gâ diÖn ®ôc cña tim th−êng kh«ng to. 7. Nghe tim: lμ biÖn ph¸p quan träng gióp chÈn ®o¸n bÖnh HHL. a. TiÕng cl¾c më van hai l¸, nghe râ ë mám tim, kho¶ng c¸ch tõ T2 ®Õn tiÕng nμy cμng hÑp th× møc ®é HHL cμng nhiÒu ( TiÕng nμy còng cã thÓ gÆp trong HoHL, th«ng liªn thÊt, teo van ba l¸ kÌm theo th«ng liªn nhÜ. b. TiÕng rung t©m tr−¬ng ë mám tim: ©m s¾c trÇm thÊp, gi¶m dÇn, nghe râ nhÊt ë mám, thêi gian phô thuéc vμo chªnh ¸p (dμi khi HHL khÝt), cã tiÕng thæi tiÒn t©m thu nÕu cßn nhÞp xoang. Nghe tim sau g¾ng søc hoÆc ngöi Amyl Nitrate lμm t¨ng c−êng tiÕng thæi do t¨ng chªnh ¸p khi t¨ng dßng ch¶y qua van hai l¸. Tuy nhiªn tiÕng rung t©m tr−¬ng nμy cã thÓ kh«ng cã nÕu van hÑp qu¸ khÝt hoÆc d©y ch»ng cét c¬ bÞ v«i ho¸ x¬ cøng nhiÒu, hoÆc khi suy tim nÆng, kÌm theo hÑp van ®éng m¹ch chñ lμm gi¶m dßng m¸u qua van. c. d. e. TiÕng rung t©m tr−¬ng cßn cã thÓ gÆp trong mét sè truêng hîp kh¸c nh− HoC, t¨ng cung l−îng qua van hai l¸... TiÕng thæi tiÒn t©m thu còng th−êng gÆp nhÊt lμ khi b¶o bÖnh nh©n g¾ng søc hoÆc dïng mét Ýt khÝ Amyl Nitrate. TiÕng thæi nμy sÏ kh«ng cã khi bÖnh nh©n ®· bÞ rung nhÜ. f. TiÕng T1 ®anh kh¸ quan träng trong HHL. TiÕng T1 cã thÓ kh«ng râ ®anh n÷a khi van v«i ho¸ nhiÒu hoÆc gi¶m sù di ®éng cña l¸ van. Nghe ë ®¸y tim cã thÓ thÊy tiÕng T2 m¹nh vμ t¸ch ®«i, biÓu hiÖn cña t¨ng ¸p ®éng m¹ch phæi. g. Mét sè t×nh tr¹ng cã thÓ gièng biÓu hiÖn cña hÑp van hai l¸ nh− u nhÇy nhÜ tr¸i hoÆc tim ba buång nhÜ. TiÕng ®Ëp cña u nhÇy cã thÓ nhÇm víi tiÕng cl¾c më van. Khi bÖnh nh©n cã rung t©m tr−¬ng lu«n cÇn chÈn ®o¸n ph©n biÖt víi u nhÇy nhÜ tr¸i. C¸c t×nh tr¹ng kh¸c cã thÓ g©y nªn tiÕng rung t©m tr−¬ng bao gåm: th«ng liªn nhÜ, hoÆc th«ng liªn thÊt, tiÕng thæi Austin-Flint cña hë chñ (gi¶m khi 233Bs Nguyễn Đức Nhân - www.dany1b.com Trân trọng ...