Tổng quan nghiên cứu về vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục con từ 0 đến 6 tuổi

Bài báo với mục đích tổng quan nghiên cứu về “Vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục con giai đoạn 0-6 tuổi”. Tác giả tổng quan trên 6 nhóm vấn đề: (1) Về môi trường giáo dục gia đình và giáo dục tuổi ấu thơ, (2) Sự khác biệt về vai trò cha mẹ trong giáo dục con cái ở các nước, (3) Sự khác biệt vai trò giữa cha và mẹ trong việc giáo dục con, (4) Sự thay đổi trong công việc giáo dục/xã hội hóa trẻ em trong gia đình hiện nay, (5) Vai trò cha mẹ với nội dung giáo dục con trong gia đình và (6) Vai trò của cha mẹ với phương pháp giáo dục con trong gia đình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan nghiên cứu về vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục con từ 0 đến 6 tuổi HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ VAI TRÕ CỦA CHA MẸ TRONG VIỆC GIÁO DỤC CON TỪ 0 ĐẾN 6 TUỔI TS. Phạm Thị Thúy Bộ môn Quản lý Nhà nước về xã hội Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia TP. HCM Email: thuyanh77vn@gmail.com Tóm tắt: Bài báo với mục đích tổng quan nghiên cứu về “Vai trò của cha mẹ trong việcgiáo dục con giai đoạn 0-6 tuổi”. Tác giả tổng quan trên 6 nhóm vấn đề: (1) Về môi trườnggiáo dục gia đình và giáo dục tuổi ấu thơ, (2) Sự khác biệt về vai trò cha mẹ trong giáo dụccon cái ở các nước, (3) Sự khác biệt vai trò giữa cha và mẹ trong việc giáo dục con, (4) Sựthay đổi trong công việc giáo dục/xã hội hóa trẻ em trong gia đình hiện nay, (5) Vai trò chamẹ với nội dung giáo dục con trong gia đình và (6) Vai trò của cha mẹ với phương phápgiáo dục con trong gia đình. Từ khóa: tổng quan, vai trò của cha mẹ, giáo dục, 0 - 6 tuổi. Lời giới thiệu Đối với trẻ em, gia đình là môi trường xã hội hóa đầu tiên đặt nền móng cho sự hìnhthành nhân cách trẻ và có ảnh hưởng lâu dài trong suốt cuộc đời trẻ. Với trẻ em giai đoạn 0 -6 tuổi, việc giáo dục, xã hội hóa càng có một tầm quan trọng đặc biệt. Trong giai đoạn này,cha mẹ chứ không phải ai khác là người dẫn dắt trẻ, từ lúc còn là bào thai, từng bước đi vàocuộc sống. Ở Việt Nam, kinh nghiệm “dạy con từ thuở còn thơ” cũng được ông cha ta đề cao. Tuynhiên không phải cha mẹ nào cũng nhận thức đầy đủ về vai trò giáo dục con trong giai đoạntrẻ 0 – 6 tuổi. Hơn nữa, sự tham gia ngày càng nhiều của phụ nữ và nam giới vào thị trườnglao động bên ngoài gia đình cùng với sự chuyển đổi các giá trị, chuẩn mực gia đình trongđiều kiện công nghiệp hóa, toàn cầu hóa đang tước đi thời gian và làm giảm sút vai trò củacha mẹ dành cho việc chăm sóc, giáo dục con cái. Do bận làm ăn, không ít cha mẹ đã phómặc việc chăm sóc giáo dục con cho các tổ chức bên ngoài gia đình. Thực tế, không ít nhàgiữ trẻ chỉ là nơi trông giữ đơn thuần trong thời gian cha mẹ đi làm. Tình trạng thờ ơ, thiếutrách nhiệm, thậm chí bạo lực của người trông trẻ đối với trẻ em đã gây ra nhiều hậu quảnghiêm trọng như báo chí gần đây đã lên tiếng. Vậy trong bối cảnh xã hội hiện nay, làm thế nào để thực hiện tốt vai trò của cha mẹ trongviệc giáo dục con giai đoạn 0 - 6 tuổi? Đây là một vấn đề xã hội có ý nghĩa lý luận và thựctiễn hết sức cấp bách. Thời gian gần đây có nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề giáo dục gia đình của ViệnXã hội học, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới, Viện Khoa học giáo dục, các Trung tâmNghiên cứu về gia đình... Vấn đề chức năng xã hội hóa, giáo dục trẻ em đã được đề cập đến. 63 HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM”Nhưng cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu Xã hội học nào tập trung nghiên cứuchức năng xã hội hóa ban đầu, vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục con giai đoạn 0 - 6tuổi. Đây là mảng đề tài mới cần xã hội học quan tâm nghiên cứu, từ đó tìm ra những giải phápgiúp cha mẹ thực hiện vai trò giáo dục con hiệu quả, phù hợp với nhu cầu phát triển của xãhội trong thời đại toàn cầu hóa đang diễn ra ngày càng khốc liệt, thách thức mỗi cá nhân,mỗi gia đình, mỗi quốc gia. Và công việc tổng quan tình hình nghiên cứu về đề tài “Vai trò của cha mẹ trong việcgiáo dục con giai đoạn 0 - 6 tuổi” rất quan trọng để định hướng nghiên cứu. Đôi nét về nguồn tài liệu Tài liệu liên quan đến vấn đề vai trò của cha mẹ trong việc giáo dục con khá phong phú,bao gồm các báo cáo khoa học, sách, bài viết, luận văn của các tác giả trong và ngoài nước.Vấn đề tác giả đề tài quan tâm được các tác giả nhìn nhận dưới nhiều góc độ: Xã hội học,Tâm lý học, Giáo dục học. Trong số 155 tài liệu mà tác giả tiếp cận được gồm có: 22 bài báo khoa học, 121 côngtrình nghiên cứu là báo cáo, sách, luận văn (trong đó Xã hội học có 50, Tâm lý học - Giáodục học có 48 và các tài liệu khác), 04 tài liệu từ Internet, 10 tài liệu bằng tiếng Anh, (trongđó tài liệu Tâm lý là 3, Xã hội học 7). Phần lớn các tài liệu này viết về chức năng giáo dục, xã hội hóa của gia đình, cách giáodục cụ thể, các tình huống giáo dục trong gia đình... Các tài liệu xã hội học đề cập đến lýthuyết xã hội hóa, chức năng xã hội hóa của gia đình. Các tài liệu tâm lý học nghiên cứu tâmlý trẻ em, mối quan hệ cha mẹ con và cách giáo dục cụ thể trong gia đình. Tác giả nhận thấy ở Việt Nam chưa có tài liệu Xã hội học nghiên cứu về vai trò của chamẹ trong việc giáo dục con ở giai đoạn 0 đến 6 tuổi, liên quan đến giai đoạn trẻ 0 - 6 tuổi chỉcó vài công trình nghiên cứu của các nhà Tâm lý học, Giáo dục học. Ngoài một số ít nhữngnghiên cứu mang tính lý lu ...