Tổng quan vai trò và ứng dụng của sinh thiết lỏng trong chẩn đoán và điều trị một số loại ung thư

Bài viết Tổng quan vai trò và ứng dụng của sinh thiết lỏng trong chẩn đoán và điều trị một số loại ung thư tổng quan sẽ nêu vai trò cũng như ứng dụng của sinh thiết lỏng trong thực hành điều trị một số loại ung thư.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan vai trò và ứng dụng của sinh thiết lỏng trong chẩn đoán và điều trị một số loại ung thư TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 521 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2022 TỔNG QUAN VAI TRÒ VÀ ỨNG DỤNG CỦA SINH THIẾT LỎNG TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ MỘT SỐ LOẠI UNG THƯ Phạm Cẩm Phương1, Bùi Bích Mai1, Phùng Thanh Hương2 TÓM TẮT 40 metabolic products of tumor cells by liquid Việc phân tích đặc điểm của khối u bằng biopsies, can assist in diagnosis, prognosis and phương pháp không xâm lấn như sinh thiết lỏng selection of treatment regimens. Notably, liquid là một cách tiếp cận mang tính cách mạng trong biopsy can detect minimal residual disease and kiểm soát bệnh ung thư. Bằng việc phân tích các recurrence, helping doctors monitor progress and gen, tế bào u cũng như sản phẩm chuyển hóa của response to treatment and promptly change tế bào u thông qua sinh thiết lỏng có thể hỗ trợ treatment strategies. The review will outline the chẩn đoán, tiên lượng và lựa chọn phác đồ điều role and application of liquid biopsy in the trị. Đáng chú ý, sinh thiết lỏng có thể phát hiện treatment of some cancer types. bệnh tồn dư tối thiểu và tình trạng tái phát, giúp các bác sỹ theo dõi tiến triển cũng như đáp ứng I. KHÁI NIỆM VÀ VAI TRÒ CỦA SINH THIẾT điều trị và kịp thời thay đổi chiến lược điều trị. LỎNG TRONG MỘT SỐ LOẠI UNG THƯ Bài tổng quan sẽ nêu vai trò cũng như ứng dụng Năm 1948, lần đầu tiên các nhà nghiên của sinh thiết lỏng trong thực hành điều trị một cứu phát hiện và định lượng DNA tự do số loại ung thư. (cell-free DNA/cfDNA) trong máu của cả người khỏe mạnh và người bệnh. SUMMARY Năm 2013 FDA phê duyệt cho xét OVERVIEW OF THE ROLE AND nghiệm sinh thiết lỏng đầu tiên APPLICATIONS OF LIQUID BIOPSY CellSearch® CTC để theo dõi bệnh nhân ung IN DIAGNOSIS AND TREATMENT OF thư vú, đại tràng, tuyến tiền liệt di căn dựa SOME CANCER TYPES vào mức của tế bào u lưu hành trong máu The analysis of tumor characteristics by non- (circulating tumor cells). Từ đó rất nhiều các invasive methods such as Liquid biopsy (LB) is a nghiên cứu về sinh thiết lỏng đã được tiến revolutionary approach to cancer management. hành và đến năm 2016, FDA phê duyệt bộ Analyzing genes, tumor cells, as well as the xét nghiệm đầu tiên cho sinh thiết lỏng (cobas® EGFR Mutation Test) để phát hiện đột biến EGFR trong máu của bệnh nhân ung 1 Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu, Bệnh thư phổi. Hiện nay, sinh thiết lỏng ngày càng viện Bạch Mai thu hút sự chú ý của các nhà khoa học, các 2 Khoa Công nghệ Sinh học – Trường Đại học nhà lâm sàng cũng như các công ty nhằm Dược Hà Nội phát triển các công cụ xét nghiệm phục vụ Chịu trách nhiệm chính: Phạm Cẩm Phương cho chẩn đoán và điều trị ung thư. Email: phamcamphuong@gmail.com Việc phân tích các mẫu mô sinh thiết Ngày nhận bài: 12.10.2022 khối u giúp chẩn đoán xác định, tiên lượng Ngày phản biện: 03.11.2022 và lựa chọn phác đồ điều trị. Tuy nhiên, kỹ Ngày duyệt bài 11.11.2022 285 HỘI THẢO KHOA HỌC GIẢI PHẪU BỆNH – TẾ BÀO BỆNH HỌC VIỆT NAM LẦN THỨ 10 thuật sinh thiết là thủ thuật mang tính xâm (Circulating tumor cell – CTC), DNA, RNA lấn cao nên có nhiều nhược điểm là gây đau tự do, protein, các chất chuyển hóa, các túi cho người bệnh, quá trình xử lý mẫu phức ngoại bào,…Mỗi thành phần có ưu, nhược tạp, độ nhạy và độ đặc hiệu không cao, nhiều điểm và phạm vi ứng dụng riêng. tai biến, biến chứng,… Do đó, sinh thiết mô 2.1. Các protein đặc trưng liên quan không thể dùng để theo dõi điều trị lâu dài, đến khối u lưu hành trong máu không cung cấp đủ thông tin về tiến triển của Các protein dùng làm biomarker thường khối u cũng như sự đa dạng về đặc tính sinh là những protein liên quan đến sự hình thành học phân tử của khối u đặc biệt ở vùng sâu và phát triển khối u. Tuy nhiên các dấu ấn trong u và ở các ổ di căn, từ đó ảnh hưởng này thường có độ nhạy và độ đặc hiệu thấp, đến sự chính xác của xét nghiệm cũng như ảnh hưởng đến độ chính xác khi ứng dụng hạn chế về điều trị. Trong khi đó, sinh th ...