Tổng quan về biến chứng của bệnh đái tháo đường

Tài liệu trình bày tổng quan về bệnh đái tháo đường, những nguyên nhân gây nên biến chứng đái tháo đường, các biến chứng của bệnh đái tháo đường, những biện pháp nhằm hạn chế biến chứng đái tháo đường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan về biến chứng của bệnh đái tháo đường Tổng quan về biến chứng của bệnh đái tháo đường PGS, TS Nguyễn Thy Khuê Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) là một rối loạn chuyển hóa mạn tính có đặc điểm chính làglucose huyết trong máu tăng cao. Glucose tăng cao trong máu lâu ngày sẽ làm tổn thương nhiềutổ chức, cơ quan trong cơ thể. Một trong những tổn thương quan trọng nhất xảy ra ở hệ thốngmạch máu, do đó biến chứng chính của bệnh ĐTĐ bao gồm biến chứng mạch máu lớn và biếnchứng mạch máu nhỏ. Tuy nhiên bệnh ĐTĐ cũng gây ra nhiều tổn thương ở các cơ quan khácnhư da, răng miệng… Biến chứng mạch máu nhỏ của bệnh ĐTĐ bao gồm:  Biến chứng ở đáy mắt còn gọi là bệnh võng mạc ĐTĐ  Biến chứng ở thận còn gọi là bệnh thận ĐTĐ  Biến chứng thần kinh còn gọi là bệnh thần kinh ĐTĐ Biến chứng mạch máu lớn của bệnh ĐTĐ có tổn thương chính là tình trạng xơ vữa độngmạch với các hậu quả chính trên lâm sàng sau đây: o Đột quị (do thiếu máu não, xuất huyết não), hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua. o Bệnh cơ tim thiếu máu, nhồi máu cơ tim. o Bệnh mạch máu ngoại vi.Yếu tố nào gây ra biến chứng của đái tháo đường? Tùy từng loại biến chứng cơ chế sinh bệnh có thể thay đổi, nhưng yếu tố luôn hiện diện làtình trạng tăng glucose huyết kéo dài. Tuy nhiên có một số bệnh nhân dù glucose huyết tăng caolâu ngày, nhưng biến chứng rất ít. Một số bệnh nhân khác chỉ bị bệnh một thời gian ngắn nhưnglại nhiều biến chứng nặng. Do đó ngoài tăng glucose huyết có thể còn có thêm ảnh hưởng của ditruyền, môi trường hoặc các bệnh đi kèm như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu…Có cách nào để giảm bớt hoặc ngăn chặn biến chứng của bệnh ĐTĐ Nhiều nghiên cứu đã chứng minh giảm glucose huyết, giảm được biến chứng. “Nghiêncứu tiến cứu về bệnh ĐTĐ tại Vương Quốc Anh” theo dõi trong vòng 20 năm, khoảng 5000bệnh nhân ĐTĐ type 2 mới chẩn đoán được chia làm 2 nhóm, một nhóm giảm glucose huyết tíchcực và một nhóm chỉ điều trị sao cho bệnh nhân không có triệu chứng uống nhiều, tiểu nhều. Sauthời gian theo dõi trung bình 10 năm, nhóm giảm glucose huyết tích cực giảm các biến chứng liênquan đến ĐTĐ khoảng 25% so với nhóm điều trị không tích cực; nghiên cứu sau đó được kéodài thêm 10 năm, trong thời gian này cả hai nhóm đều được điều trị tích cực như nhau nhưngbiến chứng mạch máu nhỏ và cả biến chứng mạch máu lớn (nhồi máu cơ tim) vẫn ít hơn ở nhómđược điều trị tích cực ngay từ đầu. Ở bệnh nhân ĐTĐ type 1 cũng có nghiên cứu cho kết quả tương tự: nghiên cứu mang tên“Kiểm soát ĐTĐ và các biến chứng [Diabetes Control and Complications Trial –viết tắt làDCCT]” được thực hiện ở 1441 bệnh nhân ĐTĐ type 1, sau thời gian theo dõi trung bình 6,5năm, nhóm được điều trị giảm glucose huyết tích cực có biến chứng mạch máu nhỏ (ở thận, đáymắt và thần kinh) ít hơn nhóm giảm glucose huyết kém tích cực. Sau đó các bệnh nhân được tiếptục theo dõi thêm khoảng 17 năm, lúc này cả hai nhóm cũng đều được điều trị tích cực như nhau,nhưng ở nhóm điều trị tích cực ngay từ đầu các biến chứng mạch máu nhỏ và cả các biến cố timmạch đều ít hơn nhóm điều trị không tích cực. Kết quả của hai nghiên cứu này đưa đến kết luận quan trọng: ngay từ khi mới chẩn đoánbệnh ĐTĐ, nếu điều trị giảm glucose huyết thật tốt, sẽ giảm được cả biến chứng mạch máu nhỏvà mạch máu lớn. Một nghiên cứu khác quan trọng ở bệnh nhân ĐTĐ type 2 đã có albumin niệu - nghiêncứu Steno (được thực hiện tại trung tâm ĐTĐ Steno ở Đan mạch)- cho thấy nếu điều trị tích cựcvà toàn diện tất cả yếu tố nguy cơ tim mạch của bệnh ĐTĐ như tăng glucose huyết, tăng huyếtáp, tăng cholesterol máu, ngưng hút thuốc cùng với ăn uống đúng và luyện tập thể lực, có thểgiảm được biến chứng ở mắt, thận, thần kinh sau 8 năm; hơn thế nữa sau khi theo dõ thêm 13năm, nhóm được điều trị tích cực ngay từ đầu giảm được 50% biến cố tim mạch và 50% tử vong.Từ các kết quả nghiên cứu trên, mục tiêu điều trị của bệnh ĐTĐ đã được xác định. - Mục tiêu glucose huyết HbA1c < 7% - Huyết áp