Trách nhiệm hiến pháp trong bối cảnh cải cách pháp luật và nhu cầu kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nay

Bài viết luận giải sự cần thiết thừa nhận trách nhiệm hiến pháp như là một loại trách nhiệm pháp lí ở Việt Nam hiện nay. Trách nhiệm hiến pháp, một mặt góp phần khoả lấp những khoảng trống, bất cập của lí luận pháp luật, làm tường minh ranh giới giữa trách nhiệm pháp lí và trách nhiệm chính trị, giải quyết nhiều vấn đề phát sinh trong thực tiễn, mặt khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trách nhiệm hiến pháp trong bối cảnh cải cách pháp luật và nhu cầu kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam hiện nayTẠP CHÍ LUẬT HỌC SỐ 5/2019 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI MAI VĂN THẮNG * Tóm tắt: Bài viết luận giải sự cần thiết thừa nhận trách nhiệm hiến pháp như là một loại tráchnhiệm pháp lí ở Việt Nam hiện nay. Trách nhiệm hiến pháp, một mặt góp phần khoả lấp những khoảngtrống, bất cập của lí luận pháp luật, làm tường minh ranh giới giữa trách nhiệm pháp lí và trách nhiệmchính trị, giải quyết nhiều vấn đề phát sinh trong thực tiễn, mặt khác, góp phần quan trọng hoàn thiệnmô hình, phương thức tổ chức quyền lực nhà nước ở Việt Nam theo định hướng pháp quyền, dân chủ,thúc đẩy phân quyền và đặc biệt hỗ trợ đắc lực trong việc kiểm soát quyền lực nhà nước ở Việt Nam. Từ khóa: Cải cách pháp luật; kiểm soát quyền lực; trách nhiệm hiến pháp Nhận bài: 24/10/2018 Hoàn thành biên tập: 18/7/2019 Duyệt đăng: 29/7/2019 CONSTITUTIONAL LIABILITY IN THE CURRENT CONTEXT OF LEGAL REFORM ANDTHE NEED FOR CONTROLLING STATE POWERS IN VIETNAM Abstract: The article argues for the necessity of recognising constitutional liabibity as a legalliability in Vietnam. Constitutional liability, on the one hand, fills the gaps and shortcomings of legaltheory, clarifies the boundary between legal liability and political liability, and thus resolving variousproblems arising in practice; on the other hand, it greatly contributes to improving the models andmethods of organising state powers in Vietnam in adherence to the rule of law and democracyorientation, thereby enhancing separation of powers and especially assisting in the process ofcontrolling state powers in Vietnam. Keywords: Legal reform; power control; constitutional liability Received: Oct 24th, 2018; Editing completed: July 18h, 2019; Accepted for publication: July 29th, 2019 những nước theo truyền thống pháp luật thường được bảo đảm và thay thế khá hiệuỞ xã hội chủ nghĩa trước kia, thông thường quả bằng trách nhiệm chính trị của các đảngvấn đề trách nhiệm hiến pháp (TNHP) rất ít viên, tổ chức cơ sở đảng và của chính đảngkhi được đặt ra. Điều này được lí giải bởi vai theo lí tưởng cộng sản được biết đến với sựtrò không rõ nét với bản chất mang đậm tính chặt chẽ, kỉ luật trong tổ chức và hoạt độngtuyên ngôn chính trị(1) của Hiến pháp trong trên nền tảng tập thể lãnh đạo và tập trungđời sống xã hội. Những gì thuộc về TNHP dân chủ. Ở Liên Xô, những tranh luận về TNHP chỉ thực sự sôi nổi vào cuối thập niên* Giảng viên, Khoa Luật, Đại học quốc gia Hà Nội 80 của thế kỉ XX và gắn với công cuộc cải tổ E-mail: thangmv@vnu.edu.vn ở quốc gia này.(2)(1). Nguyễn Thị Quế Anh, Ngô Huy Cương, Cách mạngcông nghiệp lần thứ tư và những vấn đề đặt ra đối vớicải cách pháp luật Việt Nam, Sách chuyên khảo, Nxb. (2). Крысанов Антон Вячеславович, Конституционно-Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2018, tr. 20. правовая ответственность выборных и должностных68TẠP CHÍ LUẬT HỌC SỐ 5/2019 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI Ngược lại, ở nước Nga thời hậu Xô Viết, cứu về trách nhiệm pháp lí nói chung hoặctrong bối cảnh xây dựng xã hội pháp quyền, những nghiên cứu về hiến pháp, bảo hiến.(5)dân chủ, những vấn đề về TNHP được nghiên Cần nhận thức rằng, pháp luật của cáccứu, bàn luận nhiều trong khoa học lí luận về nước xã hội chủ nghĩa (XHCN) hoặc ảnhpháp luật, khoa học luật hiến pháp (luật nhà hưởng của pháp luật XHCN có xu hướngnước)(3) và các khoa học về chính trị...(4) Ở phân ngành rất rõ.(6) Vì vậy, việc tách bạchnhững quốc gia có truyền thống pháp luật nghiên cứu trách nhiệm pháp lí của từngThông luật (Common law) hoặc Dân luật ngành luật, về lí thuyết, đúng ra phải có vị(Civil law), do lí thuyết về trách nhiệm pháp trí, ý nghĩa quan trọng. Trước đây, pháp luậtlí không theo cơ chế phân ngành và nền dân XHCN có lí do để hạn chế đề cập vấn đềchủ khá phát triển, nghiên cứu về TNHP này. Tuy nhiên, trong bối cảnh cải cách phápthường không được quan tâm nhiều hoặc nếu luật ở nhiều quốc gia theo mô hình XHCNcó thì thường được đề cập trong những nghiên hiện nay, cùng với nỗ lực xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN, hướng tới minh bạch, quản trị tốt, kiểm soát quyền lực hiệu quả đểлиц федеральных органов государственной власти.Южно-Ур ...