đường ấy, một bên là dãy chùa chiền mái cong vút liền nhau, bên kia vòng dài qua con thác Thơm. Thác có tên như vậy nhờ một loại cỏ phát hương mọc ven bờ nước, nhiều người cứ nhầm tưởng cái tên Thơm kia, cái hương thơm kia xuất phát từ nhang khói của hàng lư to lớn đủ dạng dát vàng, dát đồng, sơn xanh, sơn đỏ chạy dài… Ông già râu trắng biết rõ điều đó hơn ai hết vì ông là cư dân, là người thợ sửa xe đạp lâu năm ở đây...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trần gian nhìn từ phía sau lưngTrần gian nhìn từ phía sau lưngTrần gian nhìn từ phía sau lưngCon đường ấy, một bên là dãy chùa chiền mái cong vút liền nhau, bên kia vòng dàiqua con thác Thơm. Thác có tên như vậy nhờ một loại cỏ phát hương mọc ven bờnước, nhiều người cứ nhầm tưởng cái tên Thơm kia, cái hương thơm kia xuất pháttừ nhang khói của hàng lư to lớn đủ dạng dát vàng, dát đồng, sơn xanh, sơn đỏchạy dài… Ông già râu trắng biết rõ điều đó hơn ai hết vì ông là cư dân, là ngườithợ sửa xe đạp lâu năm ở đây. Không khí trời đất nơi này thoang thoảng mùihương suốt ngày đêm nên có người còn gọi bằng cái tên khác là Miền Thơm, cáimiền tưởng chỉ có đâu đó trong tâm tưởng, trong hoài vọng, trong viễn tượng khaokhát xa xôi.Những lúc không có khách, ông già hết ngồi nhìn thác nước trắng xóa đổ miênman lại nhìn tượng Phật Bà Quan Âm bất động với bình nước cam lồ trên tay. Đôilúc, ông còn trò chuyện, chất vấn với pho tượng Phật Bà, rồi thều thào một mình:“Lấy cái… tinh thần!” không ai hiểu, nhưng thường thì ông ngồi yên lặng. Ông giàrâu trắng ngồi bó gối như con ốc cúc hóa thạch với thùng đồ nghề sửa xe đạp màurêu tưởng cũng đã hóa đất hóa đá hóa bụi hóa bờ, cả hai cái dáng, dáng người congvòng và dáng thùng lù lù vuông vức, không thay đổi, bất di bất dịch từ lâu lắm rồi.Thế mà một ngày kia lại có sự thay đổi lớn lao. Đó là ngày ông già râu trắng chợtphát hiện ra con mắt sau lưng mình hoạt động, con mắt không lồi ra mày mi trangtrí đủ đầy như những con mắt khác, nó chỉ gợn chút hình dáng nhô nhô sau lớp dađã bắt đầu nhăn nheo của ông, nhưng nhìn thì thấy được cả những điều ít ai nhìnthấy, cũng có thể do người ta không chú tâm nhìn nên chưa thấy nhưng cũng có thểcon mắt này siêu phàm thật, con mắt đã sống lại thực sự sau chừng ấy năm, trướcđây, chính ông cũng không hề biết sự tồn tại của nó trên cơ thể mình. Con mắt nhìnthấy cả màu sắc chớ không mù màu như mắt bò trâu, cái nhìn chắc chắn xác thựckhông đen trắng cực đoan, ông chợt thấy mừng thầm trong bụng vì điều đó. Ôngthử xoay người lại và nhìn thấy dòng nước trắng xóa đổ từ trên cao xuống ấy bỗngnhiên thật lung linh, thật ảo mộng. Ông vòng tay ra sau lưng dụi con mắt ấy mấylần nhưng vẫn cứ thấy trong dòng trắng kia hiện lên vô số những người đàn bà mặcáo nâu tay cầm những tờ giấy trắng lớn. Ông thấy rõ ràng mấy bà lom khom bướcra từ dòng nước, áp tờ giấy trắng vào ngực, nhìn ông mỉm cười rồi tất cả co ro cútrút ngồi xúm vào nhau như những hòn đá đầy rêu già nâu nhạt. Ông hơi bànghoàng vì tự dưng ông lại liên tưởng đến hình ảnh mấy bà nông dân mất đất ngồichờ trước cổng Ủy ban Thành phố. “Quên đi! Lấy cái… tinh thần”, ông tự nhủ, lạixoay lưng nhìn sang tượng Phật Quan Âm, khối xi măng cứng đơ bỗng nhiên mềmlại, dịu lại, da người hồng hào sống động, con mắt khẽ chớp, đôi môi nhoẻn cười,giống nụ cười của mấy bà nông dân. Những nụ cười giống nhau như đúc. Nhữngnụ cười ấy là một, cùng bao dung, độ lượng, mênh mang, nhìn phía khác nhau thìthấy khác đôi chút, kì thực là một thôi. Ông dụi mắt lần nữa và xác tín điều đó, ôngcũng chợt thấy trong cái mênh mang, độ lượng của nụ cười ấy lắng đọng điều gì đónhư là sự cay đắng không cùng.Sao lại có chuyện lạ kì? Ông vừa thắc mắc trong lòng thì chợt thấy mình bé lại, cảcơ thể mét sáu mét bảy của ông bỗng trở thành tí hon hạt cát trong chốc lát. Ôngthấy mình biến thành chú khỉ nhỏ lắc xắc loay hoay, líu quíu, bế tắc, hết nhảy chỗnày đái một bãi lại trèo lên chỗ khác đái một bãi để đánh dấu, ông đái mãi, đái mãimà vẫn không sao hình dung được cái lòng tay đang chụp lấy mình bao lớn, khôngsao tìm được cái kẽ hở nào để thoát khỏi bàn tay không ranh giới kia. Con khỉ nhỏnhảy mãi, đái mãi rồi ngồi gục xuống, vai nó rung lên, rung lên, rồi co giật, rồi lănra gẫy đổ, vụn cám, nhưng bặt không tiếng khóc, không một âm thanh nào vanglên. Sống chừng ấy năm, rong rêu sần sùi rồi, con người ông làm gì còn âm thanhnào đủ sức phát ra nữa, tịnh không một âm thanh nào nữa…Nhưng phải có một luồng sáng, một con đường, một lối thoát để cho ông đi ra khỏicái sự lòng vòng luẩn quẩn này chứ, ông thầm nhủ rồi tự dưng thấy rạo rực, hânhoan, lại trở về với kích thước thật của mình, lòng tràn ngập một niềm tin tưởng vôbờ bến, ông tin cuộc đời này, trần gian này còn có chân lý, dứt khoát phải có chânlý, một loại chân lý trắng nguyên, không hề hoen ố, nó nằm đâu đó trong sâu thẳmlòng người, ẩn mình đâu đó trong nhân gian đầy ô trọc, ham muốn, bất an và khốnkhổ ********. Khi mình thật sự cần thấy thì chắc chắn lẽ phải sẽ có mặt, ông lặplại lời tự nhủ với mình nhiều lần như thế. Ông cũng tự thấy lạ mỗi lần óc não ôngcó một câu hỏi, một luồng điện xẹt qua là cơ thể ông cũng có những biến đổi mà trítưởng tượng hữu hạn của ông không tài nào theo kịp. Trần gian vô cùng quá! Conngười hữu hạn quá, ngay cả trí tưởng tượng của con người cũng hữu hạn.Hăm hở quay lưng về phía thác, ông lại nhìn thấy dòng nước trắng xóa thơm ngátkia đổ xuống, trườn mình vòng vèo qua những kẽ đá, không biết cơ man nào làchữ, chữ như rồng bay phượng múa hẳn hoi, hóa ra chữ đang tuôn ra từ những tờgiấy của mấy bà nông dân áo nâu lù lù ẩn phía sau, dòng nước nhìn cứ như lànhững cuộn giấy trắng ngà mềm mại. Chữ. Giấy. Ông lại dụi mắt. Vẫn chữ. Vẫngiấy. Ông dụi mắt lần thứ ba thì tất cả biến mất, chỉ còn thác nước trần trụi lõa lồ,mùi thơm cũng xa xôi quá, loãng quá, không thật, nói đáng tội, ông già nghĩ mùithơm ấy chỉ có thật trong quá khứ, trong một thời đoạn cuộc đời đã qua rồi, qua lâurồi. Mùa gặt hương thơm đã qua rồi! Nhưng sao ông lại tin, tin ghê lắm, niềm tinquả thật có được quá ư đơn giản, không có khuôn đúc nào cho niềm tin cả, nó chợtđến từ một thác nước, từ nụ cười mênh mang chợt hiện, từ những chiếc áo nâungàn đời phơi lưng mưa nắng, phơi mặt bùn lầy, từ mùi thơm của một loài cỏ dạikhông tên hay đã bị ai đó ăn cắp mất tên mình rồi… “Lấy cái… tinh thần!” Ông lạinhếch ...