TRẦN TRUNG TÍN

Cả một thời gian dài, chẳng có mấy người thừa nhận Trần Trung Tín là một hoạ sĩ.Nhưng rồi, Trần Trung Tín đã là một hoạ sĩ nổi tiếng. Không chỉ nổi tiếng, ông còn là một hoạ sĩ tạo được nhiều ảnh hưởng. Nhiều, rất nhiều hoạ sĩ Việt Nam đã xem ông là một tấm gương “dám sống hết mình cho nghệ thuật”, một khích lệ cho hành động dấn thân. Và, cũng nhiều, rất nhiều hoạ sĩ, đã nợ nần ông một cách nhìn, một cách biểu hiện trong hội hoạ. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TRẦN TRUNG TÍN TRẦN TRUNG TÍN (*)Nguyên HưngCả một thời gian dài, chẳng có mấy người thừa nhận Trần Trung Tín làmột hoạ sĩ.Nhưng rồi, Trần Trung Tín đã là một hoạ sĩ nổi tiếng. Không chỉ nổitiếng, ông còn là một hoạ sĩ tạo được nhiều ảnh hưởng. Nhiều, rất nhiềuhoạ sĩ Việt Nam đã xem ông là một tấm gương “dám sống hết mìnhcho nghệ thuật”, một khích lệ cho hành động dấn thân. Và, cũng nhiều,rất nhiều hoạ sĩ, đã nợ nần ông một cách nhìn, một cách biểu hiện tronghội hoạ. Thậm chí, còn nợ ông đến cả những chi tiết nhỏ nhặt nhất vềhình hoạ, về màu sắc v.v…Trần Trung Tín chưa hề bước qua trường lớp Mỹ thuật. Tuy nhiên, đókhông phải là điều quan trọng. Ông sáng tác bằng bản năng. Với ông,ban đầu, hội hoạ chỉ là một phương tiện. Phương tiện tỏ lộ những ưu tưtriết lý, các cảm thức mang tính thơ ca. Nhưng độc đáo là Trần TrungTín đã không sa vào lối minh hoạ giản đơn. Vẽ theo “cảm, nghĩ”, vàbằng “thiên tư”, ông đã tạo ra một thế giới hình hiệu rất riêng chomình. Một thế giới vừa mang đậm màu sắc duy lý vừa hết sức trữ tình.Hình người trong tranh Trần Trung Tín có ý nghĩa thuần tuý như kháiniệm “người”. Nội dung tranh ông, được tạo thành bằng thế, bằng dángnhân vật, và, sự liên hệ với những hình ảnh mang tính khái niệm khác.Xem tranh Trần Trung Tín, không thể không lưu ý đến tên tranh.Nhưng, nếu chỉ căn cứ vào đó mà diễn giải tranh ông, thì lại là điều“nguy hiểm”. Chính cách tạo hình như ngô nghê, như vụng dại lại chứađựng những ý nghĩa biểu xúc khó tả. Nó mở ra nhiều liên tưởng nhưkhi đối diện với tranh vẽ của trẻ con, của người nguyên thuỷ. Nó tácđộng trực tiếp. Tất nhiên, còn phải kể đến màu sắc của ông. Không chỉđẹp. Nó còn là tiếng nói nhiều âm vang của cảm xúc, tình cảm. BùiXuân Phái đã từng phải nói: “Màu của Tín là màu trời cho”Do khó khăn của hoàn cảnh, thiếu thốn mọi bề, nhưng quan trọng hơn,do quan niệm, vẽ chỉ như một sự tự giải thoát, “đạt ý thì quên lời”, nênsáng tác, ông không quan tâm nhiều đến phương tiện thể hiện, và cả các“nguyên tắc vẽ đúng”. Nhiều người, căn cứ vào đó mà phủ định, hay tỏra nghi ngờ tư cách hoạ sĩ nơi ông. Tuy nhiên, có thể nói, đó là một sailầm. Nếu đặt trong điểm nhìn Hậu Hiện đại (Post-modern), xem trọngsự thông đạt ý tượng, bất kể phương tiện, thì sứ mệnh nghệ thuật TrầnTrung Tín đã hoàn thành. Thực tế, không chỉ có ý tượng mà cả hìnhtượng trong nghệ thuật của ông đã thực sự hiện hữu. Không phải ngẫunhiên mà hiện tại, giới thức giả châu Âu-những người quen sống trongmôi trường văn hoá Hậu Hiện đại-biết ông, đều tỏ ra yêu thích ông…Như đã nói, Trần Trung Tín vẽ theo cách ông quan niệm, cảm nhận,chứ không phải theo cái ông thấy. Và vẽ như một hành động giãi lòng,chứ không phải là hành động sáng tạo theo quan điểm truyền thống.Bởi vậy, cơ sở để cảm nhận và đánh giá nghệ thuật của ông, không phảilà những đóng góp về hình thức, về kỹ thuật mà chính là cái đẹp trongbản thân hành động, trong những điều ông quan niệm, cảm nhận. Xemtranh Trần Trung Tín là đọc cái mã đời sống ần đằng sau và bên ngoàinhững điều được thể hiện. Kể cả những câu chuyện về cuộc đời TrầnTrung Tín. Về cái quảng không gian, thời gian mà Trần Trung Tín đãsống qua…Nếu như cho đến ngày nay, vẫn có nhiều cách nhìn nhận khác nhau vềTrần Trung Tín, thì căn bản, đó là do khác nhau trong quan niệm vềnghệ thuật. Ai quá yêu tính bài bản, hàn lâm của hội hoạ truyền thốngthì không thích được tranh Trần Trung Tín. Ai coi hội hoạ là tiếng théttức thì của lòng người thì nhập cảm và thế giới của hoạ sĩ dễ dàng…(*) Bài viết theo yêu cầu của Trần Hậu Tuấn