TRẺ BỊ LẮC MỘT HỘI CHỨNG NGUY HIỂM CẦN ÐƯỢC CẢNH BÁO

SBS là tình trạng một trẻ bị lắc mạnh dữ dội bởi một người khác, gây nên tình trạng tổn thương cho trẻ. SBS cóthể chỉ do bị lắc đơn thuần hay đi kèm với tình trạng đầu của trẻ sau khi bị lắc mạnh rồi va vào giường, nệm haymột mặt phẳng nào đó. SBS còn có những tên khác như: Chấn thương đầu do bị ngược đãi (abusive head trauma),Chấn thương não do lắc (shaken brain trauma) hay Hội chứng trẻ bị lắc như dây gắn đầu roi (whiplash shakeninfant syndrome)......
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
"TRẺ BỊ LẮC" MỘT HỘI CHỨNG NGUY HIỂM CẦN ÐƯỢC CẢNH BÁOTRẺ BỊ LẮC MỘT HỘI CHỨNG NGUY HIỂM CẦN ÐƯỢC CẢNH BÁOTác giả : BS. HÀ KHÔIVào ngày 12/01/1999, sau hơn 3 tháng hầu tòa vì tội danh hành hạ trẻ em gây ra hội chứng SBS, Ann Elliott Barber - một nhân viên của Trung tâm Chăm sóc trẻ em ở Florida, Mỹ đã bị kết án 9 năm tù giam và 5 năm thử thách sau khi mãn hạn tù. Trước đó 1 năm, vào ngày 5/2/1998, trung tâm này đã bị tạm ngưng hoạt động vì bị tố cáo đã để nhân viên hành hạ trẻ em, khiến bé Devin Austin Thimlar và Alexis Pierson phải nhập viện điều trị trong thời gian dài. Chưa hết, chỉ 1 ngày sau khi bị tạm ngưng hoạt động, lại thêm một bé bị ngừng thở phải vào viện cấp cứu. Các bé này đều bị hội chứng trẻ bị lắc (Shaken Baby Syndrome - SBS), một hội chứng đến nay vẫn ít được biết đến. Và nhiều người không khỏi giật mình để nhớ lại liệu đã bao giờ mình vô tình đùa giỡn bằng cách lắc mạnh trẻ hay tung nó lên cao?Câu chuyện về bé Devin Austin Thimlar:Devin là một nạn nhân của hội chứng SBS. Brenda Thimlar, mẹ của bé Devin đã kể về trường hợp con mình trênweb site nhằm thông tin cho tất cả mọi người về hội chứng SBS và cách phòng tránh. Câu chuyện vẽ nên bức tranhkhá đầy đủ về tình trạng của một trẻ bị SBS:- Ðó là sai lầm lớn nhất trong đời tôi, Brenda cho biết như vậy khi đã quyết định vẫn gửi con mình vào ngày kếtiếp, mặc dù trong ngày đầu cô đã phát hiện thấy những đốm xuất huyết quanh đầu con mình, nhưng lại nghĩ đóchỉ là ban đỏ không độc hại gì.- 3 ngày sau khi bắt đầu gửi con, tôi bắt đầu thấy Devin bị nôn rất nhiều, hầu hết sau mỗi bữa ăn cháu đều nôn rahết. Tôi đã đưa cháu đến bác sĩ 3 lần và đều được chẩn đoán là nhiễm siêu vi, ngay cả khi cháu xuất hiện thêmnhững triệu chứng ở mắt, tiếng lạo xạo ở vùng xương sườn sau lưng và hay ngủ lịm đi.- Ðến ngày thứ 11, tôi quyết định phải cho cháu nhập viện cấp cứu vì bị rối loạn điện giải do nôn quá nhiều.Devin được truyền dịch và cho làm những xét nghiệm cần thiết, và tôi thật sững sờ khi bác sĩ cho biết trên CT Scancủa Devin có hình ảnh xuất huyết não. Ngay sau đó, cháu được chuyển đến một bệnh viện chuyên khoa thần kinhvà đưa ngay vào phòng chăm sóc đặc biệt. Các bác sĩ đã hỏi rất kỹ xem chúng tôi có làm rơi bé không, có vật gì rơitrúng đầu hay bị một vật nuôi nào đó trong nhà gây tổn hại?Ngày hôm sau, qua chụp CT và MRI, các bác sĩ đã phát hiện ra tình trạng tổn thương thùy thái dương bên phải, vànguyên nhân gây tăng áp lực nội sọ của cháu là do dịch não tủy và máu tụ quanh não mà bình thường không có.Ngoài ra Devin còn bị gãy xương chày, xương sườn và xương hốc mắt. Thật không thể hiểu nổi chuyện gì đã xảyra cho cháu. Chỉ đến khi bác sĩ khẳng định đi khẳng định lại: Devin đã bị lắc rất mạnh, chúng tôi mới hiểu vấn đềvà lần đầu tiên được nghe đến một hội chứng có tên là SBS.Tiếp theo câu chuyện là sự vào cuộc của cảnh sát, báo chí và các ban ngành khác nhau. Chỉ đến lúc này, mọi ngườimới nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề và ngay lập tức đã thông tin về hội chứng này bằng nhiều hìnhthức khác nhau như: các chương trình nghiên cứu về SBS, những chương trình giáo dục trên các phương tiện thôngtin đại chúng. để cố gắng giúp mọi người hiểu biết về sự nguy hiểm của SBS.Ðịnh nghĩa SBSSBS là tình trạng một trẻ bị lắc mạnh dữ dội bởi một người khác, gây nên tình trạng tổn thương cho trẻ. SBS cóthể chỉ do bị lắc đơn thuần hay đi kèm với tình trạng đầu của trẻ sau khi bị lắc mạnh rồi va vào giường, nệm haymột mặt phẳng nào đó. SBS còn có những tên khác như: Chấn thương đầu do bị ngược đãi (abusive head trauma),Chấn thương não do lắc (shaken brain trauma) hay Hội chứng trẻ bị lắc như dây gắn đầu roi (whiplash shakeninfant syndrome)...Theo một thống kê tại Mỹ, cho thấy có khoảng 60% trẻ bị SBS là trai và 40% là gái. Tuổi bị SBS có thể từ 0-4 tuổi,nhưng đa số các trường hợp đều rơi vào trẻ dưới 1 tuổi (khoảng từ 3-8 tháng tuổi bị nhiều nhất).Có đến 70% thủ phạm gây ra SBS cho trẻ là nam và 30% là nữ, trong đó điều đáng buồn nhất là 62% trường hợplại do chính cha mẹ của trẻ gây ra, 20% do bạn trai của người mẹ, 14% do người trông trẻ, 3% do cha mẹ kế, 1%do ông bà và những đối tượng khác.Trẻ có thể bị lắc trong tình huống nào?- Khi trẻ quấy khóc nhiều khiến cha, mẹ hoặc người coi sóc chúng tức giận đến mức mất tự chủ vì không dỗđược. Họ không đánh đứa trẻ nhưng lại sốc chúng lên và lắc dữ dội để thỏa cơn giận. Tình huống này dường nhưhiếm gặp ở Việt Nam vì chúng ta ít bị stress hơn người phương Tây.- Các ông bố có khuynh hướng hay biểu hiện sự thương yêu con mình, nhất là với con trai bằng cách lắc lắc chúnghoặc tung lên rồi bắt lấy, hay như ở Việt Nam thường để trẻ lên chân rồi lắc lắc, chơi trò Nhong nhong ngựa ôngđã về.- Ðể trẻ nhỏ ở tư thế đứng khi đi xe đường xóc, khiến trẻ gập tới gập lui.- Bị vật nuôi trong nhà lôi đi.Tại sao khi lắc mạnh lại gây nguy hiểm cho trẻ?Như chúng ta đã biết, khi trẻ còn nhỏ các cơ ở vùng cổ vẫn còn rất yếu vì chưa phát triển tốt, do đó sự hỗ trợ nângđỡ cho đầu trẻ không nhiều. Chính vì thế khi bị lắc mạnh hay tung lên tung xuống, đầu của trẻ sẽ có khuynhhướng gập tới gập lui hay xoay qua xoay lại một cách không kiểm soát được. Hậu quả có thể còn nặng nề hơnnếu kết thúc quá trình lắc với sự va chạm mạnh đầu trẻ vào một bề mặt nào đó như tường, sàn nhà hay giường.Do lực gia tốc đang nhanh bị dừng lại đột ngột bởi một va chạm thường rất mạnh (cũng giống như một chiếc xeđang chạy nhanh tông vào tường), hậu quả là não sẽ bị xoắn vặn hay gập tới gập lui trong hộp sọ dẫn đến tìnhtrạng các mạch máu và thần kinh của não bị vỡ, các mô não bị xé ra gây xuất huyết não, phù não, tăng áp lực nộisọ. Có thể dẫn đến những di chứng về sau như: Chậm phát triển tâm thần, mất khả năng học và nói, liệt, độngkinh, mù mắt, điếc và thậm chí tử vong.Chẩn đoán- Thường khó để khẳng định được ngay tình trạng của trẻ là do SBS, trừ khi có người mô tả r ...