Trẻ sơ sinh suy dinh dưỡng hay chậm tăng trưởng trong tửcung là trẻ khi sinh ra giảm về cân nặng và tầm vóc, trẻ bị suy dinh dưỡng ngay từ khi còn là bào thai.Tại các nước đang phát triển, 70% trẻ có cân nặng thấp lúc sinh ra là trẻ suy dinh dưỡng trong tử cung.Thai nhẹ cân hay nhỏ về kích thước thường là do chậm tăng trưởng, trừ hai trường hợp mẹ bị tiểuđường và bất đồng nhóm máu Rhérus. Nhưng thai nhẹ cân cũng có thể do yếu tố di truyền. Ngoài ra, khi quá...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trẻ sơ sinh suy dinh dưỡng trong tử cung Trẻ sơ sinh suy dinh dưỡng trong tử cung (Webtretho) Trẻ sơ sinh suy dinh dưỡng hay chậm tăng trưởng trong tửcung là trẻ khi sinh ra giảm về cân nặng và tầm vóc, trẻ bị suy dinh dưỡng ngay từ khi còn là bào thai. Tại các nước đang phát triển, 70% trẻ có cân nặng thấp lúc sinh ra là trẻ suy dinh dưỡngtrong tử cung.Thai nhẹ cân hay nhỏ về kích thước thường là dochậm tăng trưởng, trừ hai trường hợp mẹ bị tiểuđường và bất đồng nhóm máu Rhérus. Nhưng thainhẹ cân cũng có thể do yếu tố di truyền. Ngoài ra, khiquá ngày, thai cũng có thể bị suy thai trường diễnnhưng thường không nhẹ cân.Cần phân biệt:- Sơ sinh thiếu tháng (tuổi thai dưới 38 tuần) có cânnặng dưới 2500g:+ Là những trẻ có chiều dài và trọng lượng lúc sinhtương ứng với tuổi thai.+ Thiếu tháng tương đối là những trẻ sinh ra chưa đủtháng, có phối hợp với chậm tăng trưởng trong tửcung, trên lâm sàng có thể phân biệt rõ với loại trên.- Trẻ gần đủ tháng hoặc đủ tháng (tuổi thai từ 38 – 42tuần) nhưng có sự chậm tăng trưởng trong tử cung:có cân nặng dưới 2500g hoặc có thể trên 2500g, códấu hiệu lâm sàng rõ rệt, nhẹ cân hoặc suy thoáibánh nhau.- Trẻ già tháng (tuổi thai ≥ 42 tuần) có kết hợp vớichậm tăng trưởng trong tử cung với biểu hiện lâmsàng rõ của suy thoái bánh nhau, có cân nặng trên2500g. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp cânnặng có thể dưới 2500g (suy dinh dưỡng nặng, rấtkhó nuôi dưỡng). Loại trẻ này có tỷ lệ tử vong cao vàcó khi tử vong ngay khi còn nằm trong bụng mẹ.♣ Sinh lý bệnh:Suy dinh dưỡng trong tử cung là nguồn gốc của suythai trường diễn, thai kém phát triển hoặc chậm tăngtrưởng trong tử cung.- Cơ chế gây suy dinh dưỡng trong tử cung:Dinh dưỡng bào thai phụ thuộc vào các điều kiện liênqua đến sự chuyển tải chất dinh dưỡng từ mẹ đếnbánh nhau, sự trao đổi chất tại nhau, sự hấp thu vàchuyển hóa của thai nhi. Do đó cơ chế gây suy dinhdưỡng bào thai có thể có nhiều nguồn gốc khácnhau:+ Trước nhau: gồm những xáo trộn tuần hoàn củamẹ, có thể ở tại chỗ, tại vùng hoặc toàn thân (rối loạncơn go tử cung, tụt huyết áp, thiếu máu, suy tim, suyhô hấp…).+ Tại bánh nhau: gồm những thay đổi ở màng, traođổi của bánh nhau về diện tích, bề dày màng, tínhthấm của màng trong những thai kỳ có bệnh lý (caohuyết áp, thai quá ngày, tiền sản giật…).+ Sau nhau: gồm những bất thường ở dây rốn (sadây rốn, dây rốn thắt nút, dây rốn bị chèn ép, nhữngbất thường bẩm sinh…) hoặc ở thai nhi (thiếu máu domẹ mất máu trong nhau tiền đạo, nhau bong nonhoặc huyết tán trong bất đồng nhóm máu Rhérus…).- Ảnh hưởng của suy dinh dưỡng lên sự tăng trưởngcủa thai: Bao gồm những ảnh hưởng về trọng lượngvà kích thước.Sự tăng trưởng của thai gồm ba thời kỳ:- Thời kỳ tăng sinh - nghĩa là tăng số lượng tế bào.Nếu suy dinh dưỡng xảy ra vào thời kỳ này sẽ làmthai rất nhỏ (vì số tế bào rất ít), thường đưa đến sẩythai.- Thời kỳ phì đại tế bào (mặc dù tế bào vẫn tiếp tụctăng số lượng nhưng với mức độ chậm lại, chủ yếu làtế bào to ra). Nếu suy dinh dưỡng xảy ra trong thời kỳnày thì số tế bào không giảm mấy nhưng kích thướctế bào giảm đáng kể.- Thời kỳ phì đại tế bào đơn thuần. Suy dinh dưỡngxảy ra trong thời kỳ này sẽ làm giảm kích thước tếbào một cách nghiêm trọng.Tất cả tình trạng suy dinh dưỡng đều gây ra tìnhtrạng thai còi. Tuy nhiên, sự còi này không liên quanđến những trưởng thành về mặt chức năng thai.Những biến dưỡng do thai suy sinh dưỡng:Các chất dinh dưỡng bao gồm glucose, amino-acid,lipid, các sinh tố, các chất khoáng, oxy và nước.+ Biến dưỡng glucose:Glucose qua nhau bằng cơ chế khuếch tán có chuyênchở thuận lợi, có nghĩa là nhau cho phép glucose từmẹ qua con một cách dễ dàng, do đó thai nhi nhậnliên tục glucose mà không bị ảnh hưởng bởi nồng độinsuline của mẹ. Glucose sẽ được chuyển hóa thànhglycogen và dự trữ tại nhau, gan tim, phổi và cơ bắp.Glucose là nguồn năng lượng chính của thai,glycogen đóng vai trò dự trữ năng lượng để dùngtrong trường hợp thai bị thiếu oxy. Thai non tháng vàthai chậm phát triển có lượng glycogen dự trữ thấpnên chịu đựng rất kém tình trạng thiếu oxy.+ Biến dưỡng amino-acid:Các amino-acid qua nhau một cách chủ động, khôngphụ thuộc vào sự chênh lệch nồng độ giữa mẹ vàthai. Thai nhi có khả năng trực tiếp tổng hợp proteintừ amino-acid của mẹ. Thai còi do thiếu amino-acid làdo khả năng vận chuyển của bánh nhau chứ khôngphải do mẹ bị suy dinh dưỡng.+ Biến dưỡng lipid:Thai nhi có đủ các men để tổng hợp lipid từ acid béovà từ glucose rất sớm. Việc lấy acid béo vàcholesterol từ mẹ thông qua bánh nhau chưa đ ...