Trị mất ngủ không chỉ bằng thuốc

Mỗi độ tuổi khác nhau cần có thời gian ngủ khác nhau: trẻ em mới sinh ra ngủ trung bình 12 giờ/ngày, thanh thiếu niên ngủ 8-9 giờ/ngày, người lớn tuổi ngủ 7-8 giờ/ngày. Một giấc ngủ tốt là giấc ngủ làm cho tinh thần sảng khoái, sung mãn, giúp kéo dài tuổi thọ. Người thiếu ngủ sẽ có dấu hiệu suy giảm sức khoẻ, giảm trí nhớ, giảm khả năng làm việc, khả năng giao tiếp không còn nhạy bén, linh hoạt. Khi mất ngủ, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc mà cần phải khám bệnh và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trị mất ngủ không chỉ bằng thuốc Trị mất ngủ không chỉ bằng thuốcMỗi độ tuổi khác nhau cần có thời gian ngủ khác nhau: trẻem mới sinh ra ngủ trung bình 12 giờ/ngày, thanh thiếu niênngủ 8-9 giờ/ngày, người lớn tuổi ngủ 7-8 giờ/ngày.Một giấc ngủ tốt là giấc ngủ làm cho tinh thần sảng khoái, sungmãn, giúp kéo dài tuổi thọ. Người thiếu ngủ sẽ có dấu hiệu suygiảm sức khoẻ, giảm trí nhớ, giảm khả năng làm việc, khả nănggiao tiếp không còn nhạy bén, linh hoạt.Khi mất ngủ, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc mà cầnphải khám bệnh và tư vấn của bác sĩ.Mất ngủ mạn tính là khó vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ ban đêm, thức giấc sớm và không ngủ lại được trong thời gian ít nhất một thángMất ngủ: do chất lượng cuộc sống thấpƯớc tính hiện nay có khoảng 10 – 15% dân số mất ngủ ngắn hạnhoặc mạn tính. Mất ngủ mạn tính là khó vào giấc ngủ, khó duytrì giấc ngủ ban đêm, thức giấc sớm và không ngủ lại được trongthời gian ít nhất một tháng. Mất ngủ dưới một tháng gọi là mấtngủ cấp (ngắn hạn).Thức giấc giữa đêm rất khó ngủ trở lại, thức sớm gặp nhiều nhấtở người mất ngủ mạn tính và thường kèm tình trạng khó vàogiấc ngủ. Người Việt là một trong các dân tộc có thói quen ngủtrưa rất hợp lý và khoa học, nhưng khi mất ngủ mạn tính thì giấcngủ trưa cũng không còn. Người lớn tuổi và bắt đầu một thời kỳbệnh lý mới thường hay ngủ ngày.Mất ngủ có nguồn gốc từ chất lượng cuộc sống thấp, là nguyênnhân gây giảm ngày công lao động, kèm theo bệnh lý cơ thể cólẽ do giảm miễn dịch tự nhiên và các bệnh lý tâm thần. Người cóbệnh tâm thần bị mất ngủ mạn tính nhiều hơn và khó ngủ trở lạihơn người không bị bệnh. Các triệu chứng chung là ngủ quá ít,thời gian ru ngủ quá lâu, ngủ nông và khi thức dậy thì trạng tháitinh thần không thoải mái, cơ thể mệt mỏi, không lấy lại sức,…Đồng thời, những người này bị suy giảm các họat động ban ngàynhư uể oải, không tập trung làm việc được, hay quên, khí sắcgiảm hay còn gọi là “xuống tinh thần”.Có nhiều yếu tố thúc đẩy mất ngủ ngoài tầm kiểm soát như đangbị stress, bệnh cơ thể, bệnh tâm thần. Tuy nhiên, người mất ngủcũng do rất nhiều yếu tố từ công việc, từ các mối quan hệ vớingười ngoài, thay đổi việc làm, những thăng trầm cuộc sống, dosử dụng thuốc không hợp lý…Những yếu tố thúc đẩy đó có khi đã là quá khứ, giấc ngủ đã trởlại nhưng vẫn thúc đẩy mất ngủ mạn tính. Khi đã mất ngủ rồi,những yếu tố sau đây làm mất ngủ thêm: vệ sinh giấc ngủ khôngcải thiện, nghĩa là không biết cách chuẩn bị cho giấc ngủ; quá lolắng về giấc ngủ của mình; cố gắng thử và chủ ý dùng nhiều thờigian cho giấc ngủ. Khi cố gắng ngủ nghĩa là chúng ta đã cố tìnhquên đi một điều gì đó, vì vậy sẽ không tránh khỏi thức tỉnh,thậm chí thức trắng, kết quả là chỉ thiếp đi khi quá mệt mỏi, vàmất ngủ càng thêm tồi tệ.Chữa bằng thuốc không hiệu quả Khi mất ngủ, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc mà cần phải khám bệnh và tư vấn của bác sĩKinh nghiệm cho thấy mất ngủ ở tuổi trung niên cần được tiếpcận về tâm sinh lý, về hoạt động tâm thần, nhất là giới nữ. Phầnđông phụ nữ Việt Nam giỏi giang, “can trường”,… nhưng mộtkhi đã mất ngủ mạn tính thì phức tạp hơn và điều trị với thuốcngủ thông thường không đủ mà cần nhìn nhận tổng thể.Nguyên nhân và yếu tố thúc đẩy, khởi sự của vấn đề mất ngủ ởtừng nhóm nghề nghiệp và cư dân biểu hiện khác nhau. Mộtngười vợ nay đã tuổi trung niên sát cánh “công thành danh toại”cho chồng, nay bắt gặp người chồng có “dấu chứng quên cônglao” ấy nên mất ngủ nhưng ráng chịu đựng mà “không muốnkhám tâm thần” kinh. Đến đây thì phải nhận định chữa mất ngủchi tiết trong tổng thể các rối loạn lo âu, trầm cảm,…Để chữa trị chứng mất ngủ cho người bệnh, cần phải hiểu biết vềnỗi đau buồn, khổ sở của người bệnh, nói cách khác là tìm ra vànhận định triệu chứng tâm thần gây mất ngủ. Điều trị các yếu,nguyên nhân ban đầu gây mất ngủ như stress, lo âu trầm cảm,trạng thái đau chưa rõ nguyên nhân, các bệnh hô hấp, tim mạch,bệnh đường tiết niệu,… Chỉ dẫn về các yếu tố làm kích hoạt mấtngủ, trấn an hợp lý. Dùng thuốc (thuốc ngủ và thuốc khác trongchuyên khoa tâm thần) đúng liều lượng, đúng chỉ dẫn.Như vậy, để có giấc ngủ “đẫy giấc” hay giấc ngủ lấy lại sứckhỏe, không chỉ đơn thuần là dùng thuốc kiểm soát giấc ngủ màphải xử lý các bước tiếp cận trên, nhất là khi chúng ta “lầm lẫn”đối với mất ngủ mạn tính.Các loại thuốc ngủ hiện nay chủ yếu tác động trên cơ chế đồngvận với các thụ thể GABA-A benzodiazepine và có các tác dụngphụ như roãi (dãn) cơ, suy giảm trí nhớ, mất điều hòa vậnđộng… Chúng được phân ra loại có thời gian tác dụng ngắn vàdài, một số loại có thể dùng để ngủ nhanh và duy trì được cảgiấc ngủ hoặc chỉ để giúp ngủ nhanh. Các biểu hiện dung nạp(hấp thu, hiệu quả), phụ thuộc và cai thuốc luôn luôn đánh giácẩn thận. Người mất ngủ không nên tự dùng thuốc ngủ theomách bảo của người đã dùng trước hoặc theo quảng cáo. Khibệnh nhân ngưng dùng thuốc ngủ cũng là một vấn ...