Triết lý nhân sinh trong lễ hội Sen Đôn-ta của người Khmer Nam bộ

Bài viết chỉ ra những giá trị triết lý nhân sinh nổi bật của người Khmer trong lễ này, đó là: Tinh thần hiếu đạo với tổ tiên, ông bà, cha mẹ, qua đó tác giả cho rằng, cần phải bảo tồn và phát huy những giá trị này nhằm làm cho đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào Khmer ngày càng phong phú và lành mạnh hơn ở hiện tại và tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triết lý nhân sinh trong lễ hội Sen Đôn-ta của người Khmer Nam bộ AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 30 - 40 TRIẾT LÝ NHÂN SINH TRONG LỄ HỘI SEN ĐÔN-TA CỦA NGƯỜI KHMER NAM BỘ Võ Văn Thắng1, Đinh Văn To2 1 Trường Đại học An Giang 2 Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh An Giang Thông tin chung: ABSTRACT Ngày nhận bài: 14/05/2019 Ngày nhận kết quả bình duyệt: Studying about the Sen Dolta festival of the Khmer people with four main 05/07/2019 rites at the temple and at each Khmer family which are the rice ball rite Ngày chấp nhận đăng: (Banh canh banh), the ancestor worshiping rite (Banh Sen Dolta), the 08/2019 festival (Banh phchum banh) and the ancestor farewell rite (Banh chuônh Title: Dolta), the author points out that the outstanding philosophical values of the Human philosophy in the Sen Khmers in this festival are the spirit of filial piety toward ancestors, Dolta festival of the Southern grandparents, and parents. Accordingly, the author finds it essential to Khmer people preserve and promote these values in order to diversify the spiritual and Keywords: cultural life of Khmer compatriots and to make more prosperous and Festival, Sen Dolta, filial healthier not only at the present but also in the future. piety, Khmer Từ khóa: TÓM TẮT Lễ hội, Sen Đôn-ta, hiếu đạo, Khmer Trên cơ sở tìm hiểu nội dung lễ hội Sen Đôn-ta của người Khmer Nam bộ với bốn nghi lễ chính tại Chùa và tại gia đình mỗi người dân tộc Khmer: lễ đặt cơm vắt (Banh canh banh), lễ cúng ông bà (Banh Sen Đôn-ta), lễ hội (Banh phchum banh) và lễ tiễn ông bà (Banh chuônh Đôn-ta), tác giả bài viết chỉ ra những giá trị triết lý nhân sinh nổi bật của người Khmer trong lễ này, đó là: tinh thần hiếu đạo với tổ tiên, ông bà, cha mẹ, qua đó tác giả cho rằng, cần phải bảo tồn và phát huy những giá trị này nhằm làm cho đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào Khmer ngày càng phong phú và lành mạnh hơn ở hiện tại và tương lai. 1. MỞ ĐẦU hạ, Sen Đôn-ta, Okombok,... Mỗi lễ hội mang ý Có thể nói rằng, người Khmer Nam bộ đã mang nghĩa khác nhau trên cơ sở tiếp thu giáo lý của đến cho vùng đất này một nền văn hóa mang bản Phật giáo. Trong đó, lễ hội Sen Đôn-ta là lễ lớn sắc độc đáo với các đặc điểm tôn giáo và dân tộc nhất trong các lễ hội truyền thống của cộng đồng hòa quyện vào nhau. Bản sắc ấy thể hiện qua các Khmer, nó góp phần hình thành nhân cách của lễ hội, phong tục tập quán, đạo đức, lối sống, nghệ người Khmer qua nhiều thế hệ, tiêu biểu nhất là thuật kiến trúc của những ngôi chùa Khmer cổ lòng hiếu thảo với ông bà tổ tiên, gắn con người kính. Đặc biệt nhất trong nét văn hoá của người với gia đình và nguồn cội, thể hiện nét đẹp văn Khmer là các lễ hội mang tính truyền thống và hóa, đời sống tinh thần, tín ngưỡng của đồng bào đặc trưng như lễ Chol Chnam Thmay, Lễ Nhập 30 AGU International Journal of Sciences – 2019, Vol. 23 (2), 30 - 40 dân tộc Khmer Nam bộ - nét đẹp toát lên từ chữ cùng chia buồn với bạn bè là người tìm không gặp “Hiếu”. ông bà, cha mẹ... 2. KHÁI QUÁT VỀ LỄ HỘI SEN ĐÔN-TA Truyền thuyết thứ hai lại cho rằng, lễ Sen Đôn-ta CỦA NGƯỜI KHMER được bắt nguồn từ sự tích kinh điển của Phật giáo. Nếu như trong đời sống tâm linh của người Kinh Truyền thuyết kể rằng, trong thời Đức Phật còn tại theo đạo Phật có lễ Vu Lan diễn ra vào rằm tháng thế, vào một đêm khuya, trong hoàng cung, 7 âm lịch (AL) hàng năm, được xem là mùa báo vua Bimbisara nghe tiếng gào thét, khóc lóc vì đói hiếu, thể hiện nét đẹp về lòng tri ân, hiếu thảo của khát. Nhà vua sợ hãi và truyền lệnh cho cận thần con cái với đấng sinh thành thì trong đời sống tâm mời các nhà bói toán xem nguyên do. Những nhà linh của người Khmer có lễ hội Sen Đôn-ta là lễ bói toán thưa rằng: “Đây là các ma quỷ chết oan, cúng ông bà, tổ tiên mang nét đẹp đậm đà bản sắc chết ức, không cha mẹ, không nhà cửa, anh em, văn hóa truyền thống, diễn ra trong ba ngày, từ 29 nay họ đến xin ăn uống. Nếu Hoàng Thượng tháng 8 đến ngày mùng ...