Triệu chứng Bệnh tăng huyết áp

Tài liệu tham khảo dành cho giáo viên, sinh viên chuyên ngành y khoa - Giáo trình, bài giảng về các bệnh thường gặp, triệu chứng và cách điều trị giúp hệ thống kiến thức và củng cố kỹ năng nhân biết và chữa bệnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triệu chứng Bệnh tăng huyết áp Bµi 1 T¨NG HUYÕT ¸PMôC TIªU 1. Nªu ®−îc ®Þnh nghÜa vµ nh÷ng yÕu tè dÞch tÔ häc cña bÖnh t¨ng huyÕt ¸p. 2. Tr×nh bµy ®−îc nguyªn nh©n vµ c¬ chÕ sinh bÖnh t¨ng huyÕt ¸p theo lý luËn y häc cæ truyÒn. 3. ChÈn ®o¸n ®−îc 3 thÓ l©m sµng t¨ng huyÕt ¸p theo y häc cæ truyÒn. 4. Tr×nh bµy ®−îc nh÷ng nguyªn t¾c ®iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p theo y häc hiÖn ®¹i vµ y häc cæ truyÒn. 5. Tr×nh bµy ®−îc ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p (dïng thuèc vµ kh«ng dïng thuèc cña y häc cæ truyÒn). 6. Gi¶i thÝch ®−îc c¬ së lý luËn cña viÖc ®iÒu trÞ t¨ng huyÕt ¸p b»ng y häc cæ truyÒn.1. §¹I C−¬NG1.1. §Þnh nghÜa − T¨ng huyÕt ¸p lµ mét héi chøng l©m sµng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau g©y nªn, nãi lªn t×nh tr¹ng gia t¨ng ¸p lùc m¸u trong c¸c ®éng m¹ch cña ®¹i tuÇn hoµn. − Theo OMS, ë ng−êi lín cã huyÕt ¸p (HA) b×nh th−êng, nÕu huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi ®a < 140 mmHg (18,7 kpa) vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi thiÓu < 90 mmHg (12 kpa). T¨ng huyÕt ¸p khi huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi ®a ≥ 160 mmHg (21,3 kpa) vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi thiÓu ≥ 95 mmHg (12 kpa). HuyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi ®a cßn gäi lµ huyÕt ¸p t©m thu, huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi thiÓu cßn gäi lµ huyÕt ¸p t©m tr−¬ng.1.2. Ph©n lo¹i1.2.1. Dùa theo ®Þnh nghÜa − T¨ng huyÕt ¸p giíi h¹n khi trÞ sè huyÕt ¸p trong kho¶ng 140/90 < PA < 160/95 mmHg 9 − T¨ng huyÕt ¸p t©m thu khi huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi ®a (PAs) lín h¬n 160 mmHg vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi thiÓu (PAd) nhá h¬n 90 mmHg. − T¨ng huyÕt ¸p t©m tr−¬ng khi huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi ®a (PAs) thÊp h¬n 140 mmHg vµ huyÕt ¸p ®éng m¹ch tèi thiÓu (PAd) cao h¬n 95 mmHg.1.2.2. Dùa vµo t×nh tr¹ng biÕn thiªn cña trÞ sè huyÕt ¸p − T¨ng huyÕt ¸p th−êng xuyªn, cã thÓ ph©n thµnh t¨ng huyÕt ¸p ¸c tÝnh vµ t¨ng huyÕt ¸p lµnh tÝnh − T¨ng huyÕt ¸p c¬n: trªn c¬ së huyÕt ¸p b×nh th−êng hoÆc gÇn b×nh th−êng, bÖnh xuÊt hiÖn víi nh÷ng c¬n cao vät, nh÷ng lóc nµy th−êng cã tai biÕn. − T¨ng huyÕt ¸p dao ®éng: con sè huyÕt ¸p cã thÓ lóc t¨ng, lóc kh«ng t¨ng (OMS khuyªn kh«ng nªn dïng thuËt ng÷ nµy vµ nªn xÕp vµo lo¹i giíi h¹n v× tÊt c¶ c¸c tr−êng hîp t¨ng huyÕt ¸p ®Òu Ýt nhiÒu dao ®éng).1.2.3. Dùa vµo nguyªn nh©n − T¨ng huyÕt ¸p nguyªn ph¸t (kh«ng cã nguyªn nh©n), ë ng−êi cao tuæi. − T¨ng huyÕt ¸p thø ph¸t (cã nguyªn nh©n), phÇn lín ë trÎ em vµ ng−êi trÎ tuæi.1.3. §Æc ®iÓm dÞch tÔ häc ë ch©u ¢u vµ B¾c Mü tû lÖ ng−êi lín m¾c bÖnh tõ 15 - 20%. Theo mét c«ngtr×nh cña Tcherdakoff th× tû lÖ nµy lµ 10-20%. ë ViÖt Nam tû lÖ ng−êi lín m¾cbÖnh t¨ng huyÕt ¸p lµ 6 - 12%. BÖnh t¨ng huyÕt ¸p nguyªn ph¸t lµ bÖnh cña “thêi ®¹i v¨n minh”. Cã lÏt¨ng huyÕt ¸p nguyªn ph¸t chØ gÆp ë loµi ng−êi. − BÖnh nµy cã liªn quan ®Õn: + Tuæi: tuæi cµng cao th× cµng nhiÒu ng−êi bÖnh huyÕt ¸p cao. NÕu ë løa tuæi trÎ sè ng−êi cã bÖnh huyÕt ¸p cao chiÕm tû lÖ 1-2% th× ë ng−êi cao tuæi tû lÖ m¾c bÖnh t¨ng ®Õn 18,2-38% (thËm chÝ ®Õn 50,2%). Trªn 40 tuæi sè ng−êi huyÕt ¸p cao gÊp 10 lÇn so víi khi d−íi 40 tuæi. + Sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp: ë ®« thÞ vµ n¬i cã nhÞp sèng c¨ng th¼ng, tû lÖ m¾c bÖnh t¨ng huyÕt ¸p cao h¬n. T−¬ng tù, ë c¸c n−íc ph¸t triÓn cã møc sèng cao vµ ë thµnh thÞ tû lÖ m¾c bÖnh t¨ng huyÕt ¸p nhiÒu h¬n ë n«ng th«n. − T¨ng huyÕt ¸p lµ bÖnh g©y nhiÒu tai biÕn: + Trong ®é tuæi tõ 50-60 tuæi: víi huyÕt ¸p t©m tr−¬ng 85mmHg, tû lÖ tö vong lµ 6,3%. Víi huyÕt ¸p t©m tr−¬ng lín h¬n 104 mmHg, tû lÖ tö vong lµ 15,3%.10 + ë Ph¸p, nguyªn cøu cña F.Forette (1968-1978) cho thÊy tû lÖ tai biÕn m¹ch n·o ë ng−êi huyÕt ¸p cao gÊp ®«i (20,6%) ng−êi cã huyÕt ¸p b×nh th−êng (9,8%). Tû lÖ nhåi m¸u c¬ tim lµ 27,8% (so víi ng−êi b×nh th−êng 7,8%) nhiÒu gÊp 3 lÇn. + ë Mü, c«ng tr×nh nghiªn cøu do Q.B. Kannel chØ ®¹o, tiÕn hµnh trªn 5209 ®èi t−îng, vµ theo dâi liªn tôc trong 18 n¨m ®· chøng minh: ë ng−êi huyÕt ¸p cao nguy c¬ tai biÕn m¹ch n·o cao gÊp 7 lÇn so víi ng−êi huyÕt ¸p b×nh th−êng, tuæi cµng cao nguy c¬ cµng lín. TrÞ sè HA tèi ®a t¨ng thªm 10 mmHg th× nguy c¬ tai biÕn m¹ch n·o t¨ng thªm 30%. + ë NhËt B¶n, nghiªn cøu cña K. Isomura trong 10 n¨m (1970-1980) cho thÊy: 79-88% nh÷ng ng−êi tai biÕn m¹ch n·o lµ nh÷ng ng−êi cã bÖnh t¨ng huyÕt ¸p.2. NGUYªN NH©N2.1. Theo y häc hiÖn ®¹i Tïy theo nguyªn nh©n, cã thÓ chia ra: t¨ng huyÕt ¸p thø ph¸t vµ t¨nghuyÕt ¸p nguyªn ph¸t. ë trÎ em vµ ng−êi trÎ, phÇn lín lµ t¨ng huyÕt ¸p thøph¸t. ë ng−êi cao tuæi, phÇn lín lµ t¨ng huyÕt ¸p nguyªn ph¸t.2.1.1. T¨ng huyÕt ¸p thø ph¸t Lo¹i nµy chiÕm 11-15% tæng sè tr−êng hîp t¨ng huyÕt ¸p. Nguyªn nh©n thËn (chiÕm kho¶ng 5-8%): ...