Trường hợp lâm sàng: Chèn ép dây thần kinh tọa trong khung chậu

Chèn ép dây thần kinh toạ ngoài cột sống là một bệnh lý hiếm gặp. Nhân một trường hợp bệnh nhân bị chèn ép dây thần kinh tọa trong khung chậu, chúng tôi muốn trình bày biểu hiện lâm sàng, điện cơ và hình ảnh học của nhóm bệnh này. Trong các phương tiện chẩn đoán, lâm sàng và hình ảnh MRI vùng mông có giá trị chẩn đoán cao nhất. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trường hợp lâm sàng: Chèn ép dây thần kinh tọa trong khung chậuTRÖÔØNG HÔÏP LAÂM SAØNG: CHEØN EÙP DAÂY THAÀN KINH TOÏATRONG KHUNG CHAÄUTraàn Coâng Thaéng*TOÙM TAÉTCheøn eùp daây thaàn kinh toaï ngoaøi coät soáng laø moät beänh lyù hieám gaëp. Nhaân moät tröôøng hôïp beänh nhaânbò cheøn eùp daây thaàn kinh toïa trong khung chaäu, chuùng toâi muoán trình baøy bieåu hieän laâm saøng, ñieän cô vaøhình aûnh hoïc cuûa nhoùm beänh naøy. Trong caùc phöông tieän chaån ñoaùn, laâm saøng vaø hình aûnh MRI vuøngmoâng coù giaù trò chaån ñoaùn cao nhaát.SUMMARYCASE REPORT: INTRA-PELVIC COMPRESSION OF THE SCIATIC NERVETran Cong Thang * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 110 - 113Extra-spine compression of the sciatic nerve is a rare disease. A case of intra-pelvic compression ofthe sciatic nerve is presented. We would like to summary the clinical signs and symptoms, EMG andimaging results of this group disease. Clinicalsigns and pelvic MRI results are the most important data todiagnose this disease.Daây thaàn kinh toïa ñöôïc taïo thaønh töø caùc reã thaànkinh L4, L5, S1, S2 vaø S3 trong khung chaäu, sau ñoù ñiqua khuyeát chaäu ñeå xuoáng maët sau ñuøi, vaø taïi phaànthaáp cuûa ñuøi, noù chia ra hai nhaùnh thaàn kinh chaøy vaøthaàn kinh maùc. Ñau thaàn kinh toïa ñöôïc ñònh nghóa laøñau doïc theo ñöôøng ñi cuûa daây thaàn kinh toïa vaø caùcnhaùnh cuûa noù(4). Phaàn lôùn nguyeân nhaân cuûa ñau thaànkinh toïa laø do thoaùt vò ñóa ñeäm hoaëc heïp oáng soáng thaétlöng. Tæ leä ñau thaàn kinh toïa do bò cheøn eùp ngoaøi coätsoáng thaét löng (töùc laø doïc ñöôøng ñi cuûa noù trong khungchaäu hoaëc chi döôùi) thöôøng raát thaáp vaø vieäc chaån ñoaùntreân laâm saøng thöôøng bò boû soùt vì trieäu chöùng laâm saøngkhaù ñieån hình vôùi ñau doïc theo thaàn kinh toïa, dò caûmvaø teo cô, nhöng hình aûnh hoïc khaûo saùt coät soáng vaø ñóañeäm thì bình thöôøng. Tham khaûo treân y vaên, beänh lyùcheøn eùp thaàn kinh toïa trong khung chaäu chæ ñöôïc baùocaùo töøng ca leû teû(1,2,3), vieäc chaån ñoaùn vaø ñieàu trò ñoøi hoûisöï kieân trì cuûa ngöôøi thaày thuoác, nhöng moät ñieàu ñaùngquan taâm laø beänh ñaùp öùng khaù toát vôùi phaåu thuaät giaûieùp neáu ñöôïc ñieàu trò sôùm.TRÖÔØNG HÔÏP LAÂM SAØNGMoät beänh nhaân nöõ 32 tuoåi nhaäp vaøo khoa Thaàn* Boä moân Thaàn Kinh, ÑHYD TpHCM110Kinh, beänh vieän Chôï Raãy vôùi beänh söû hai naêm ñau ôûvuøng giöõa moâng phaûi, lan xuoáng maët sau ñuøi phaûi vaøcaúng chaân phaûi. Keøm theo ñau, beänh nhaân thaáy yeáuvaø teo daàn chaân phaûi, ñaëc bieät teo nhieàu ôû cô caúng vaøbaøn chaân. Trong thôøi gian naøy beänh nhaân vaãn ñi laïiñöôïc, tieâu tieåu bình thöôøng. Beänh nhaân ghi nhaän bòñau nhieàu hôn ôû giai ñoaïn saép coù kinh nguyeät. Haituaàn tröôùc nhaäp vieän, chaân phaûi beänh nhaân bò run khiñöùng laâu vaø khi naèm giô chaân leân neân beänh nhaânnhaäp vieän. Luùc nhaäp vieän, beänh nhaân ñöôïc naèm taïimoät khoa khaùc vaø ñöôïc chaån ñoaùn ñau thaàn kinh toïaphaûi do thoaùt vò ñóa ñeäm nhöng keát quaû MRI coät soángthaét löng bình thöôøng neân ñöôïc chuyeån ñeán khoaThaàn Kinh.Thaêm khaùm ghi nhaän beänh nhaân tænh taùo vôùi daáuhieäu sinh toàn oån ñònh, caùc daây thaàn kinh soï bìnhthöôøng, söùc cô vaø phaûn xaï gaân cô hai tay vaø chaân traùibình thöôøng. Khaùm hình theå cô ghi nhaän teo nheï cômoâng vaø maët sau ñuøi phaûi, nhöng ñaëc bieát teo nhieàuôû cô caúng chaân vaø baøn chaân phaûi (Hình 1 vaø2). Phaûnxaï gaân cô maát ôû gaân goái vaø gaân goùt chaân phaûi. Khoângcoù daáu beänh lyù thaùp. Ghi nhaän giaûm caûm giaùc noâng ôûmoâng, maët sau ñuøi vaø caúng chaân (vuøng phaân boá caûmNghieân cöùu Y hoïcY Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005giaùc cuûa L3 → S2). Nghieäm phaùp Lassegue (+) vôùibeänh nhaân bò ñau töø giöõa moâng lan xuoáng ñuøi khiñöôïc naâng chaân leân ñeán khoaûng 700.coù nhieàu nang, kích thöôùt khoaûng 3× 5 cm, naèmcaïnh töû cung vaø nang buoàng tröôùng phaûi, ñeø vaøoñöôøng ñi cuûa daây thaàn kinh toïa gaàn khuyeát chaäu phaûi.Toå chöùc naøy giaûm tín hieäu treân T1, taêng tín hieäu treânT2, thaáy ñöôïc treân caùc maët phaúng traùn vaø maët phaúngngang cuûa khung chaäu (Hình 3). Ngoaøi ra, khaûo saùtCTscan vuøng moâng ñaõ khoâng ghi nhaän baát thöôøng.Hình 1: Teo chaân P (nhìn töø tröôùc)H.3A: Vò trí khoái choaùng choå (muõi teân ñen)Hình 2: Teo chaân P (nhìn töø sau)Caùc xeùt nghieäm maùu toång quaùt (coâng thöùc maùu,chöùc naêng gan thaän, ion ñoà, ñöôøng huyeát) coù keát quaûbình thöôøng. Caùc xeùt nghieâm trong dòch naõo tuyû(ñaïm, ñöôøng, teá baøo) cuõng cho keát quaû bình thöôøng.Sieâu aâm buïng khoâng ghi nhaän baát thöôøng.Hình 3B: Nang buoàng tröùng (muõi teân môû)Khaûo saùt ñieän cô ñoà chaân phaûi ghi nhaän khoângñaëc hieäu vôùi toác ñoä daãn truyeàn vaän ñoäng vaø caûm giaùcbình thöôøng cuûa daây chaøy vaø maùc chung. Khaûo saùtsoùng F (chaøy sau vaø maùc saâu) cuõng bìn ...