Tự chuyển đổi giới tính - Đặc quyền của loài vật?

Với con người, giới tính được quyết định ngay từ trong bào thai bởi cấu trúc nhiễm sắc thể. Còn với loài cá sấu, một con cá sấu con nằm trong trứng sẽ là "trai" hay "gái" tùy vào nhiệt độ của cát. Con người không thể tự biến từ đàn ông thành đàn bà hay ngược lại trong vòng 30 giây, nhưng với một số loài vật thì đó chỉ là chuyện nhỏ. Những con sên biển trong trường hợp cần thiết sẽ tự biến mình từ "nam nhi" thành kẻ "chân yếu tay mềm"....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tự chuyển đổi giới tính - Đặc quyền của loài vật? Tự chuyển đổi giớitính - Đặc quyền của loài vật?Với con người, giới tính được quyết định ngay từ trong bào thai bởi cấutrúc nhiễm sắc thể. Còn với loài cá sấu, một con cá sấu con nằm trongtrứng sẽ là trai hay gái tùy vào nhiệt độ của cát. Con người khôngthể tự biến từ đàn ông thành đàn bà hay ngược lại trong vòng 30 giây,nhưng với một số loài vật thì đó chỉ là chuyện nhỏ. Những con sên biểntrong trường hợp cần thiết sẽ tự biến mình từ nam nhi thành kẻchân yếu tay mềm. Đó là những bí mật vô cùng kỳ thú của thế giớisinh vật.Phép màu của loài vậtChắc bạn biết cá vẹt cái có màu đỏ rực trong khi cá vẹt đực có màu xanhbiếc. Nhưng bạn đừng ngạc nhiên nếu một ngày con cá vẹt đỏ trong bể cácảnh nhà bạn biến mất, thay vào đó là một con cá vẹt đực xanh biếc. Vậycon đực mới ở đâu ra? Hiện tượng tự chuyển giới tính ngoạn mục như vậytrong loài cá - và nhiều loài động vật đơn bào, giáp xác khác - từng làm cácnhà khoa học đau đầu không ít.Một trong những loài cá gây phiền toái cho khoa học nhiều nhất là cá hề haisọc (Amphiprion bicinctus). Chúng thường sống ở biển Đỏ. Khi hai con đựcgặp nhau, những tưởng một trận thư hùng sẽ diễn ra, hay chí ít là chúng sẽphùng mang trợn mắt để đe dọa đối thủ? Nhưng không, một trong hai sẽlập tức biến thành quý cô hấp dẫn, mời gọi con kia giao hoan! Chỉ trongtích tắc, sự thay đổi kỳ lạ này đã biến một trận thư hùng thành chuyện tìnhvui vẻ. Nhưng con nào sẽ đổi giới? Người ta chưa tìm ra câu trả lời, chỉ biếtlà hình như có một luật định riêng mà chỉ loài cá đó biết. Hai con cá này cóthể sống với nhau cho đến khi một con chết đi. Con còn lại khi ấy có thểchuyển đổi giới tính lần nữa và tái giá hay tục huyền là tùy thuộc giớitính mà nó giữ.Con rận nước (Daphnia) cũng có phép màu tương tự. Đó là một loài giáp xácnước ngọt, trông như con Pokémon trong suốt thu nhỏ, di chuyển nhờ nhữngvây nhỏ quạt lia lịa như chiếc quạt giấy. Khi ao hồ đầy ắp nước và đủ thứcăn, tất cả đều là con cái. Nhưng khi thức ăn hiếm hoi và khoảng không chomỗi cá thể trở nên chật hẹp, nguy cơ giống nòi bị tiêu diệt cao, thì những conđực xuất hiện và giao hoan với những con cái. Con cái ấp trứng và lạichuyển thành đực nếu không gian càng giới hạn hơn. Nếu môi trường thoángđãng, những con cái chăm chỉ lại chiếm 100% quân số, vì những con đực đãbiến mất, hay nói đúng hơn là chúng đã chuyển thành con cái. Trò chơi haimặt này với chúng đơn giản chỉ là cách để duy trì nòi giống.Loài nào biến mình tài ba nhất?Khác với con người, chuyện nhiễm sắc thể X hay Y không là gì trong thếgiới động vật. Tuy không phải là không có giới tính cụ thể nhưng với một sốloài, lại rất khó để xác định con nào là cái, con nào là đực bởi giới tính củachúng có thể thay đổi liên tục và diễn ra đôi khi chỉ trong 30 giây! Khi đẻtrứng, nhiều loài bò sát (trong đó có cá sấu và rùa Chrysenys picta) khôngbiết lứa con của mình sẽ là cái hay đực, đơn giản vì nhiệt độ của cát (nơivùi trứng) sẽ quyết định giới tính của lũ con về sau. Nếu cát ấm hay nóngrực, trứng sẽ nở ra con đực; nếu cát lạnh hay ẩm, sẽ nở ra con cái. Nhữngsinh vật ngành chân khớp (côn trùng, giáp xác và nhện) còn kỳ cục hơn: giớitính của thế hệ sau phụ thuộc vào những loại ký sinh trùng bám vào trứng. Những con cá vẹt có thể tự chuyển đổi giới tính từ cái sang đực.Một số loài sên biển hay đỉa biển sặc sỡ lại chơi trò cút bắt độc đáo hơn: Nếucó ba con đực và chỉ có một con cái thì một con đực sẽ chuyển ngay thànhcái để mọi chuyện diễn ra tốt đẹp! Loài cá nhỏ san hô (Hypoplectrus) cũngvậy, chúng tránh được mọi cuộc xung đột do tranh giành kẻ phối ngẫu chỉ vìbiết tự thay đổi giới tính trong vài cái chớp mắt. Có lẽ nó đang giữ kỷ lục vềtốc độ chuyển đổi giới tính trong thế giới sinh vật với thời gian là 30 giây.Nhưng theo tạp chí Nature, có khoảng 4 loài cá sống ở Ấn Độ Dương đangcó thời gian thay đổi giới tính trong vòng 20 giây. Loài cá san hô đẻ trứngkhoảng 14 lần trong ngày do nhiều lần thay đổi giới tính cho phù hợp. Loàicá Labroides dimidiatus lại thích nghi với môi trường một cách đáng kinhngạc. Các nhà khoa học đã thử nhốt một con cá đực và sáu con cá cái vàomột bể kính. Mọi chuyện diễn ra bình thường cho đến khi con đực bị nhốtriêng ra đúng vào mùa sinh sản. Chỉ với sáu con cái với nhau, làm sao đây?Con cái to nhất đàn đã biến thành con đực, ve vãn những con cái kia và tiếnhành gieo tinh dịch cho tất cả. Chỉ trong vòng 24 giờ, cơ quan sản xuất trứngcủa nó biến mất, thay vào đó là cơ quan sinh dục đực. Màu sắc cơ thể của nócũng thay đổi theo, giống hệt những con đực khác. Thông thường, chỉ saumột tuần, nó sẽ hoàn toàn biến thành một “trang nam nhi” khỏe mạnh, cho rathứ tinh dịch tốt nhất để đảm bảo duy trì giống nòi.Con người không theo kịpVới các nhà ngư học, thay đổi giới tính ở loài cá thật ra chỉ là thay đổi cái túitrong cơ thể, vì cả tinh hoàn ha ...