Từ chuyện võ đến chuyện vẽ-5 : học vẽ hình như học đi quyền

Người học vẽ, học vẽ hình, như người học võ học đi quyền. Gần như hầu hết các môn võ, đều được cô đúc lại trong một số bài quyền(*)phân cấp từ dễ đến khó, từ thấp lên cao… Một người đi học võ, thông thạo hết các bài quyền của môn võ theo học thì được xem là người BIẾT VÕ. Tuy nhiên, từ BIẾT VÕ đến CÓ VÕ, là một chặng, nhiều khi rất ngắn, nhưng không dễ vượt qua. Nhiều người đi quyền rất đẹplinh hoạt, biến ảo hay dũng mãnh v.v…-nhưng chỉ thế thôi ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ chuyện võ đến chuyện vẽ-5 : học vẽ hình như học đi quyền Từ chuyện võ đến chuyện vẽ-5 : học vẽ hình như học đi quyền.Người học vẽ, học vẽ hình, như người học võ học đi quyền. Gần nhưhầu hết các môn võ, đều được cô đúc lại trong một số bài quyền(*)-phân cấp từ dễ đến khó, từ thấp lên cao… Một người đi học võ, thôngthạo hết các bài quyền của môn võ theo học thì được xem là ngườiBIẾT VÕ. Tuy nhiên, từ BIẾT VÕ đến CÓ VÕ, là một chặng, nhiềukhi rất ngắn, nhưng không dễ vượt qua. Nhiều người đi quyền rất đẹp-linh hoạt, biến ảo hay dũng mãnh v.v…-nhưng chỉ thế thôi. Cái quyềnpháp mà họ thủ đắc, cùng lắm, chỉ để biểu diễn tại sân tập (võ), trên sânkhấu, hay ở các gánh “Sơn Đông mãi võ”…! Chỉ có những người bóctách được từ những bài quyền cơ bản đó những đòn, những thế tạothành những chiêu thức riêng phù hợp với cơ địa của mình, và có khảnăng biến báo theo tình huống-tùy theo đối thủ, hoàn cảnh và mục tiêu-thì mới có thể được xem là “dụng được võ”-CÓ VÕ.Trong lĩnh vực hội họa cũng vậy, nhiều người vẽ hình rất giỏi-cũngsống động, điệu nghệ…-nhưng tác phẩm của họ, cùng lắm, chỉ có thể lànhững bài tập mẫu dành cho sinh viên mỹ thuật ở bước đầu học vẽ…Nói chung, giỏi vẽ hình, chỉ mới là chuyện kỹ năng-một điều kiện cần(biết vẽ) chứ chưa đủ, để tạo thành một họa sĩ. Chỉ khi rút tỉa được từcác bài học vẽ hình, các khả năng biểu ý, biểu cảm của các thành tố tạohình-đường nét, hình diện, các khoảng trống v.v…-và, có khả năngđiều phối các đương lượng tạo hình nhằm chinh phục một ấn tượng,một ý thức thẩm mỹ nào đó trước một đối tượng thẩm mỹ nào đó,hướng đến một lý tưởng thẩm mỹ nào đó v.v… thì người học vẽ, mayra, mới có thể được gọi là biết dụng ngôn ngữ hội họa-một họa sĩ.Cuộc “chiến đấu” của người họa sĩ, là cuộc chiến đấu nhằm chinh phụcmột đối tượng thẩm mỹ, một ấn tượng thẩm mỹ, một ý thức thẩm mỹ,một lý tưởng thẩm mỹ… nào đó. Tầm vóc của người họa sĩ, do đó, tùythuộc vào ý nghĩa và tầm vóc của cuộc chiến đấu này…Trong võ nghệ, sau bao công phu luyện tập, nhiều khi chỉ bằng một cúđấm, thậm chí chỉ một cái búng tay, người võ sĩ cũng đã có thể hạ gụcđối thủ. Trong hội họa cũng vậy, sau bao công phu rèn luyện, nhiều khichỉ cần một nhát cọ, một vệt màu, người họa sĩ cũng đã có thể tạo thànhmột tác phẩm nghệ thuật bất hủ…Và khi hiểu, cuộc “chiến đấu” của người họa sĩ là cuộc chiến đấu mangtính chinh phục như vậy, thì chúng ta cũng sẽ thấy dễ hiểu tại sao, cónhững họa sĩ, cấp thời, rất được hoan nghênh, nhưng rồi bị thời gianđào thải ngay, và ngược lại, trong thực tế, có những họa sĩ thất bại,nhưng họ vẫn cứ được xem là một họa sĩ vĩ đại-đó là trường hợp củanhững kẻ khai phá: xác định những những đối tượng thẩm mỹ mới,hướng tới những lý tưởng thẩm mỹ mới với những phương thức tư duymới…!Nguyên Hưng(*) Xin lưu ý: Có một số võ phái không đúc kết tinh hoa trong nhữngbài quyền mà thể hiện tập trung trong một số đòn, thế cơ bản. Tronghội họa, cũng có những khuynh hướng chẳng quan tâm gì đến chuyệnhình họa-hiểu theo nghĩa vẽ đúng, mà bắt đầu ngay bằng mộ số kỹpháp cơ bản... Tôi sẽ đề cập đến vấn đề này, trong bài tiếp theo:Từ chuyện võ đến chuyện vẽ-6: Chuyện đòn, thế trong hội họa.