Từ con số không trở thành anh hùng: Những ý tưởng không tưởng làm chuyển biến thế giới

Tham khảo tài liệu từ con số không trở thành anh hùng: những ý tưởng không tưởng làm chuyển biến thế giới, tài liệu phổ thông, vật lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Từ con số không trở thành anh hùng: Những ý tưởng không tưởng làm chuyển biến thế giới T con s không tr thành anh hùng:Nh ng ý tư ng không tư ng làm chuy n bi n th gi i Micheal Faraday ( nh: Hulton Deutsch Collection/Corbis) M c dù tho t nhìn trông chúng th t khéo léo và to tát, nhưng a s các ý tư ng khoa h c m i l hóa ra là sai l m. Nhưng trong vài trư ng h p l i x y ra i u ngư c l i. Khi l n u tiên ư c xu t, chúng hóa ra không nh ng úng mà còn làm chuy n bi n th gi i. Trong m t th i i khi mà s tài tr cho nghiên c u không d gì ki m ư c, 10 ý tư ng này óng vai trò m t s nh c nh k p lúc v giá tr c a khoa h c thu n túy không ch theo nghĩa làm th a mãn trí tò mò c a chúng ta, mà cu i cùng còn vì nh ng ng d ng th c ti n vô t n c a nó. 1Công d ng c a i n là gì? Michael Faraday ã ch t o m t ng cơ i n vào năm 1821 và m t máy phát i n sơ b sau ó m t th p k - nhưng ph i n a th k trôi qua thì i n năng m i b t u c t cánh. Trong s nhi u câu chuy n v nhưng khám phá không tư ng có th làm chuy n bi nth gi i, ây là trư ng h p n i ti ng nh t và v n ư c nói n nhi u nh t. S th t là gì, hay ơn thu n ch là câu chuy n tinh th n thôi, v n là m t câu h i b ng . S không có các ĩa c ng n u không có i n t h c. ( nh: Steve Gschmeissner/SPL) Năm 1821, trong khi ang làm vi c t i Vi n Hoàng gia London, Michael Faraday ãtheo u i công trình c a ngư i an M ch Hans Christian Ørsted, ngư i chú ý t i cái kim labàn quay, suy lu n ra r ng i n và t là có liên quan v i nhau. Faraday ã phát tri n ng cơ i n và sau ó, m t th p k sau, nh n th y m t nam châm ang chuy n ng bên trong m tcu n dây d n c m ng ra m t dòng i n. Năm 1845, ông ã thi t l p nên n n t ng c a v t líh c hi n i, lí thuy t trư ng i n t . Như ngư i ta thư ng k l i, chính th tư ng hay m t v chính khách quan tr ng nào ó ã ư c Faraday trình di n thí nghi m c m ng ó. Khi ư c h i “Nó hay ra sao?”, Faradaytr l i: “M t a tr sơ sinh thì hay th nào ch ?”. Ho c có l ông ã nói: “Không lâu thôingài s có th ánh thu nó”. Phiên b n cũ c a câu chuy n này phát sinh t m t lá thư g i ivào năm 1783 b i ngư i ti n nhi m vĩ i c a Faraday trong lĩnh v c i n h c, nhà tri t h cvà chính khách ngư i Mĩ Benjamin Franklin. V ngu n g c c a lá thư thì ch ng m t ai rõ c . Cho dù th nào i n a, thì bài h c ây là có th m t n n a th k cho m t s u tưtrong lĩnh v c khoa h c cơ b n i n ơm hoa k t trái. S sâu s c c a Faraday ã th hi ntrong nh ng năm 1850 trong m t n l c th t b i nh m xây d ng m t ng n h i ăng th p sángb ng i n, và m t ư ng truy n i n báo c li dài – cái ã d n t i ư ng cáp i n báo i TâyDương. Nhưng mãi cho n th p niên 1880 thì i n năng m i b t u ư c s d ng r ng rãi. Frank James, giáo sư l ch s khoa h c t i Vi n Hoàng gia, ch ra m t bư c ngo c trongcâu chuy n trên. Cho dù úng hay không, nó ã b t ngu n và ưa vào s d ng vào nh ng năm1880, khi nhà sinh v t h c l i l c Thomas Huxley và nhà v t lí John Tyndall v n ng chínhph tài tr cho khoa h c. Và h ã thành công. 2Câu xác su t c a Bayes Cái gì liên h vũ tr h c hi n i v i nh ng tr m tư th k 18 trên bàn billiard? Câu tr l i n m m t nh lí do nhà toán h c nghi p dư Thomas Bayes nghĩ ra. M t tu sĩ ngư i Anh tr m tư bên nh ng qu bóng trên bàn billard là ngu n g c khôngxác th c cho l m c a m t trong nh ng kĩ thu t m nh nh t trong khoa h c hi n i. T i g c rc a nó là m t câu h i ơn gi n. Nhưng câu tr l i, g n 250 năm sau m i xu t hi n l n u tiên,v n gây tranh cãi mãi cho n t n bây gi . Cơ h i là bao nhiêu ? ( nh: SuperStock) Năm 1764, H i Hoàng gia London cho công b m t bài báo c a Thomas Bayes, m tviên ch c thu c giáo h i và là nhà toán h c nghi p dư, x lí m t bài toán l c léo trong líthuy t xác su t. Cho n khi y, các nhà toán h c ã t p trung vào bài toán quen thu c là chra i u gì ư c kì v ng t , nói thí d , m t con xúc x c gieo xu ng, khi ngư i ta bi t cơ h inhìn th y m t m t nh t nh là 1 trên 6. Bayes quan tâm n m t ngư c l i c a v n : làm thnào chuy n các quan sát c a m t s ki n thành m t ư c tính c a cơ h i ó xu t hi n m t l nn a. Trong bài báo c a ông, Bayes minh h a bài toán trên v i m t câu h i bí truy n v v tríc a các qu bóng billard lăn trên m t cái bàn. Ông i n m t công th c bi n i các quan sátv trí cu i cùng c a chúng thành m t ư c tính c a cơ h i các qu bóng tương lai i theo chúng.T t c r t t m thư ng – ngo i tr v n căn b n gi ng như v y là n n t ng c a khoa h c: làmth nào chúng ta bi n các quan sát thành b ng ch ng ng h hay ch ng i ni m tin c a chúngta? Nói cách khác, công trình c a ông cho phép các quan sát ư c s d ng suy lu n ra xácsu t mà m t gi thuy t có th là úng. V ...