Tương quan giữa rối loạn phosphore calci, triệu chứng lâm sàng và cung cấp vitamin D ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo định kỳ

Nội dung bài viết trình bày về các rối loạn phosphore-calci và PTH thứ phát do bệnh thận mạn như tăng phosphore máu, hạ calci máu, cường năng tuyến cận giáp thứ phát có thể gây một loạt các triệu chứng như ngứa, cảm giác kiến bò, yếu cơ, đau cơ xương…, và các biến chứng nguy hiểm khác như calci hóa mạch máu đặc biệt là động mạch vành, calci hóa mô mềm, loạn dưỡng xương do thận làm gãy xương bệnh lý.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tương quan giữa rối loạn phosphore calci, triệu chứng lâm sàng và cung cấp vitamin D ở bệnh nhân chạy thận nhân tạo định kỳNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012TƯƠNG QUAN GIỮA RỐI LOẠN PHOSPHORE CALCI,TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG VÀ CUNG CẤP VITAMIN DỞ BỆNH NHÂN CHẠY THẬN NHÂN TẠO ÐỊNH KỲPhạm Văn Bùi*TÓM TẮTCác rối loạn phosphore-calci và PTH thứ phát do bệnh thận mạn như tăng phosphore máu, hạ calci máu,cường năng tuyến cận giáp thứ phát (CNTCGTP) có thể gây một loạt các triệu chứng như ngứa, cảm giác kiếnbò, yếu cơ, đau cơ xương…, và các biến chứng nguy hiểm khác như calci hóa mạch máu đặc biệt là động mạchvành, calci hóa mô mềm, loạn dưỡng xương do thận làm gãy xương bệnh lý.Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang 80 bệnh nhân (BN) chạy thận nhân tạo (CTNT) định kỳ tạikhoa Thận-Niệu bệnh viện Nhân Dân 115 từ 30/01/2007 đến 30/06/2007. Trực tiếp hỏi bệnh và khám BN, ghinhận các triệu chứng lâm sàng có thể liên quan đến các rối loạn phosphore-calci và PTH, đồng thời ghi nhận cácxét nghiệm cận lâm sàng từ bệnh án và xem các rối loạn lâm sàng có tương quan với các rối loạn ghi nhận quacác kết quả xét nghiêm.Kết quả: Các triệu chứng lâm sàng phát hiện được có thể có liên quan đến rối loạn phosphore-calci và PTHlà viêm khớp, ngứa, cảm giác kiến bò, yếu cơ, đau cơ xương, giật sợi cơ, chuột rút. Phân tích cho thấy không cómối tương quan giữa các triệu chứng này với nồng độ calci, hay phosphore máu, ngoại trừ giật sợi cơ có tươngquan với tăng phosphore máu (p = 0,034). Có sự tương quan giữa yếu cơ (p = 0,0001), và đau cơ xương (p =0,001) với PTH máu > 300pg/ ml. Cũng có sự tương quan giữa PTH máu < 150pg/ml với các triệu chứng ngứa(p = 0,000), yếu cơ (p = 0,000, đau cơ xương (p = 0,000), giật sợi cơ (p = 0,008). Điều trị với vitamin D khôngảnh hưởng đến các triệu chứng trên.Kết luận: Nồng độ phosphore hay calci không có mối tương quan với các triệu chứng lâm sàng ghi nhậnđược, trong khi nồng độ PTH máu > 300pg/ ml, và nhất là PTH < 150pg/ ml lại có sự tương quan với một số cáctriệu chứng lâm sàng ghi nhận được.Từ khóa: rối loạn phosphore-calci và PTH, chạy thận nhân tạo định kỳABSTRACTCORRELATION BETWEEN PHOSPHORE – CALCI, PTH DISODERS AND CLINICALMANIFESTATION IN PATIENTS WITH END STAGE RENAL DISEASE ON HEMODIALYSISPham Van Bui * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 2 - 2012: 68 - 74Background: Phosphore-calci and PTH disorders secondary to chronic kidney disease such ashyperphosphatemia, hypocalcinemia, and secondary hyperparathyroidism can cause many clinical signs andsymptoms such as arthritis, pruritus, paresthesia, muscle weakness, muscle clonus, squeletal pain, cramps, andother lethal complications such as systemic calcification, especially coronary calcification, and renalosteodystrophy with pathological bone fracture.Patients and methods: A cross- sectional study was conducted on 80 patients on chronic dialysis inhospital popular 115 from Jan 2007 to June 2007. Clinical signs and symptoms, which likely associated with*Bệnh viện Nguyễn Tri PhươngTác giả liên lạc: BS: Phạm Văn Bùi68ĐT: 0913670965Email: buimy55@yahoo.comChuyên Đề Lão KhoaY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 2 * 2012Nghiên cứu Y họcphospho-calcic and PTH disorders, revealed during clinical examination would be noted to see whether theycorrelated with serum phosphorus, calcium and PTH levels of these patients.Results: There were no correlation between arthritis, pruritus, paresthesia, muscle weakness, muscle clonus,squeletal pain, and cramps and the serum calcium or phosphorus levels except muscle clonus correlated withhyperphosphatemia (p = 0.034). There were statistically significant correlation between muscle weakness (p =0.0001), and squeletal pain (p = 0.001) and serum PTH > 300pg/ ml. There was also statistically significantcorrelation between serum PTH < 150pg/ml and pruritus (p = 0.000), muscle weakness (p = 0.000, squeletal pain(p = 0.000), and muscle clonus (p = 0.008). Vitamin D supplement did not affect these signs and symptoms.Conclusion: Serum levels of calcium and phosphorus had no correlation with clinical signs and symptomsnoted, whereas serum PTH > 300pg/ ml, and especially PTH < 150pg/ ml had a strong correlation with some ofthem.Key words: Phosphore-calci and PTH disorders, chronic dialysisĐẶT VẤN ĐỀTăng phosphore máu do hậu quả của STMcó thể làm hạ calci máu, cường năng tuyến cậngiáp thứ phát (CNTCGTP) và dẫn tới một loạtcác triệu chứng như ngứa, cảm giác kiến bò, yếucơ, đau cơ xương…ngoài ra còn có thể gây cácbiến chứng nguy hiểm khác như calci hóa mạchmáu đặc biệt là động mạch vành, calci hóa mômềm, loạn dưỡng xương do thận làm gãyxương bệnh lý. Calci hóa mạch máu được xemlà yếu tố góp phần đáng kể làm tăng tỷ lệ tửvong ở BN lọc máu. Tăng phosphore máu kèmvới tăng nguy cơ tử vong tương đối. Khiphosphore máu tăng từ 5,0-6,0 ...