Ứng dụng chụp cắt lớp điện toán đo thể tích gan trong phẫu thuật cắt gan

Nghiên cứu với mục tiêu nhằm đánh giá độ chính xác của phương pháp chụp cắt lớp điện toán trong việc đo thể tích gan. Đánh giá chức năng gan bằng phân loại child-pugh trước và sau phẫu thuật cắt gan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng chụp cắt lớp điện toán đo thể tích gan trong phẫu thuật cắt ganNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012ỨNG DỤNG CHỤP CẮT LỚP ĐIỆN TOÁN ĐO THỂ TÍCH GANTRONG PHẪU THUẬT CẮT GANNguyễn Thị Mỹ Xuân An*, Trần Công Duy Long**TÓM TẮTMở đầu: Biến chứng nguy hiểm và thường gặp nhất sau mổ cắt gan lớn là suy gan, cần đánh giá chính xácthể tích gan còn lại bằng chụp cắt lớp điện toán để hạn chế suy gan.Mục tiêu: Đánh giá độ chính xác của phương pháp chụp cắt lớp điện toán trong việc đo thể tích gan. Đánhgiá chức năng gan bằng phân loại Child-Pugh trước và sau phẫu thuật cắt gan.Đối tượng - phương pháp nghiên cứu: Tiền cứu mô tả các trường hợp đo thể tích gan trước và sau mổ từngày 01.10.2010 đến ngày 30.7.2011.Kết quả: Thể tích gan đo trên hình chụp CLĐT và thể tích gan thật đo trên bệnh phẩm gan và trọng lượnggan thật đo trên bệnh phẩm có tương quan rất cao và có hệ số tin cậy rất cao. Không có trường hợp nào suy gansau phẫu thuật cắt gan.Kết luận: Đây là kỹ thuật đơn giản giúp hạn chế biến chứng suy gan sau mổ.Từ khóa: Thể tích gan, đo.ABSTRACTTHE TITLE OF RESEARCH: APPLICATION OF LIVER VOLUME MEASUREMENT USINGCOMPUTED TOMOGRAPHY TO HEPATECTOMYNguyen Thi My Xuan An, Tran Cong Duy Long* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 22 - 25Background: The most dangerous and common complication after major hepatectomy is liver failure, needto evaluate accuracy remnant liver volume to reduce this problem.Objectives: To evaluate the accuracy of liver volume measurement using computed tomography, and liverfunction by Child Pugh score pre and post-operation.Method: prospective describe liver volume measurement before and after hepatic resection from 01.10.2010to 30.7.2011.Results: There was a strong correlation between the calculated and actual liver volume, actual liver weightperformed with very high coefficient of reliability. No patient had post-operative liver failure .Conclusion: This simple technique decreases post-operative liver failure.Keywords: Liver volume, measurement.MỞ ĐẦUHiện nay bệnh lý ung thư gan và đường mậtlà một trong những bệnh thường gặp, nguyhiểm và có nhiều phương pháp điều trị hiệuquả. Cắt gan là phương pháp điều trị cơ bản đốivới một số bệnh gan mật: ung thư gan, ung thưđường mật trong gan, sỏi trong gan,… BiếnBộ môn Chẩn đoán Hình ảnh, khoa Y, Đại học Y Dược TPHCMBộ môn Ngoại, khoa Y, Đại học Y Dược TPHCMTác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thị Mỹ Xuân An. ĐT: 0913747504 E-mail: myxuanan2002@yahoo.com.22Chuyên Đề Ngoại KhoaY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012chứng thường gặp và nguy hiểm nhất sau cắtgan là suy giảm chức năng gan. Với các nguyênnhân cơ bản của suy gan là: nhu mô gan xơ hóa(do: xơ gan, cấp máu kém,…) và thể tích phầngan còn lại không đủ.Để hạn chế đến mức tối thiểu biến chứngsuy gan sau mổ cắt gan cần đánh giá chính xácthể tích gan còn lại. Trong các phương phápkhảo sát tiền phẫu, phương pháp đo thể tích ganbằng chụp cắt lớp điện toán (CLĐT), là phươngpháp không xâm lấn và dễ áp dụng. Vì vậy,chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài ứng dụngchụp cắt lớp điện toán đo thể tích gan trongphẫu thuật cắt gan.Mục tiêuĐánh giá độ chính xác của phương phápchụp cắt lớp điện toán trong việc đo thể tích ganso với thể tích thật và trọng lượng thật của bệnhphẩm gan sau mổ.Đánh giá chức năng gan bằng phân loạiChild-Pugh trước và sau phẫu thuật cắt gandưới 5 ngày dựa trên tỷ lệ thể tích gan còn lại sovới cân nặng bệnh nhân và thể tích gan chuẩntheo lý thuyết.ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUĐối tượngNghiên cứu Y họcvà tốc độ quay (Pitch/speed) 1,375: 1 và 55 mm,chùm tia chuẩn (beam collimation = detectorwidthxrows)0,625 mm x 64 = 40 mm. Trường quan sát (FOV)tùy vào kích thước và thể trạng bệnh nhân, cầnđủ rộng để lấy hết toàn bộ ổ bụng phần có gan,không quá rộng để đảm bảo tốt độ phân giảikhông gian (thường trung bình 35 cm). Độ rộngvà trung tâm cửa sổ 300 – 65 HU để đánh giánhu mô gan và các mạch máu làm mốc chophân chia thùy gan.Đo thể tích gan: Dùng phần mềm đo thể tíchđã được cài đặt sẵn trong máy chụp CLĐTlightspeed VCT GE Healthcare tại khoa chẩnđoán hình ảnh Bệnh viện Đại học Y Dược TP.Hồ Chí Minh. Phần mềm này là chương trìnhđược cài đặt sẵn trong hầu hết các máy chụpCLĐT có chụp xoắn ốc, đặc biệt là các máy chụpCLĐT thế hệ mới đa dãy đầu thu tín hiệu. Thểtích các phân thùy trước – sau – bên và hạ phânthùy IV – I được đo ở thì tĩnh mạch sau tiêmthuốc cản quang dựa vào mốc tĩnh mạch gan vàtĩnh mạch cửa. Sau đó tiến hành cộng lại để tínhthể tích của gan phải, gan trái, thùy phải, thùytrái.Thể tích gan phải: Phân thùy trước + phânthùy sau.Các trường hợp đo thể tích gan trên hìnhchụp CLĐT cắt gan điển hình tại Bệnh viện Đạihọc Y Dược TP. Hồ Chí Minh từ ngày01/10/2010 đến ngày 30/7/2011.Thể tích gan trái: Phân thùy bên + hạ phânthùy I + hạ phân thùy IV.Phương phá ...