Ứng dụng kỹ thuật PCR-SSP xác định các LOCI HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DRB3/4/5 và –DQB1 tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học Thành phố Hồ Chí Minh

Đề tài này được tiến hành nhằm xác định kháng nguyên HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DRB3/4/5 và –DQB1 ở người cho và người nhận tế bào gốc tại Bệnh Viện Truyền Máu Huyết Học Thành Phố Hồ Chí Minh, với phương pháp định type HLA ở 203 đối tượng nhờ kỹ thuật polymerase chain reaction-sequence specific primers (PCR-SSP).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng kỹ thuật PCR-SSP xác định các LOCI HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DRB3/4/5 và –DQB1 tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học Thành phố Hồ Chí MinhNghiên cứu Y họcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011ỨNG DỤNG KỸ THUẬT PCR-SSP XÁC ĐỊNH CÁC LOCI HLA-A, -B, -C, DRB1, -DRB3/4/5 VÀ –DQB1 TẠI BỆNH VIỆN TRUYỀN MÁU HUYẾT HỌCTHÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINHHoàng Thị Tuệ Ngọc*, Phan Nguyễn Thanh Vân*, Huỳnh Thị Thu Hương*, Phạm Thị Kim Ngân*,Lê Thanh Trúc*, Nguyễn Tấn Bỉnh**TÓM TẮTMục tiêu: Xác định kháng nguyên HLA-A, -B, -C, -DRB1, -DRB3/4/5 và –DQB1 ở người cho và ngườinhận tế bào gốc tại Bệnh Viện Truyền Máu Huyết Học Thành Phố Hồ Chí Minh.Phương pháp: Định type HLA ở 203 đối tượng nhờ kỹ thuật polymerase chain reaction-sequence specificprimers (PCR-SSP)Kết quả: Tổng cộng có 14 họ allele HLA-A, 25 HLA-B, 12 HLA-C, 13 HLA-DRB1, 3 HLA-DRB3, 1 HLADRB1, 2 HLA-DRB5 và 6 HLA-DQB1 được tìm thấy. Các họ alen HLA-A*11, A*02, A*24, B*15, B*46, B*07,Cw*07, Cw*08, Cw*01, DRB1*12, DRB1*09, DRB3*03, DRB3*02, DRB4*01, DRB5*01, DQB1*03 vàDQB1*05 chiếm ưu thế trong nghiên cứu.Kết luận: Kết quả của nghiên cứu cho thấy việc ứng dụng kỹ thuật PCR-SSP để định danh HLA đã đápứng được nhu cầu ghép tế bào gốc tạo máu tại BVTMHH.Từ khóa: PCR-SSP, hệ thống kháng nguyên bạch cầu người (HLA).ABSTRACTAPPLICATION OF THE PCR-SSP FOR IDENTIFYING THE HLA-A, -B -C, -DRB1, -DRB3/4/5 AND –DQB1 LOCI AT THE BLOOD TRANSFUSION HEMATOLOGY HOSPITAL - HO CHI MINH CITYHoang Thi Tue Ngoc, Phan Nguyen Thanh Van, Huynh Thi Thu Huong, Pham Thi Kim Ngan,Le Thanh Truc, Nguyen Tan Binh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 488 - 492Objective: To determine the HLA –A, -B, -C, -DRB1, -DRB3/4/5 and –DQB1 in the donors-recipients inthe Blood Transfusion Hematology Hospital - Ho Chi Minh City.Methods: The HLA typing in 203 subjects was studied using the polymerase chain reaction-sequencespecific primers (PCR-SSP).Results: A total of 14 HLA-A, 25 HLA-B, 12 HLA-C, 13 HLA-DRB1, 3 HLA-DRB3, 1 HLA-DRB1, 2HLA-DRB5 and 6 HLA-DQB1 alleles were found. HLA-A*11, A*02, A*24, B*15, B*46, B*07, Cw*07, Cw*08,Cw*01, DRB1*12, DRB1*09, DRB3*03, DRB3*02, DRB4*01, DRB5*01, DQB1*03 and DQB1*05 werepredominant in this study.Conclusion:Our study showed the application of the PCR-SSP for identifying of the HLA alleles wasresponded to the hematopoietic stem cell transplatation at the Blood Transfusion Hematology Hospital - Ho ChiMinh City.Keywords: polymerase chain reaction-sequence specific primers (PCR-SSP), human leukocyte antigensystem (HLA).* Bệnh Viện Truyền Máu Huyết Học Thành Phố Hồ Chí Minh** Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc ThạchTác giả liên lạc: ThS.BS. Phan Nguyễn Thanh VânĐT: 091.691.770488Email: vanntp@yahoo.comChuyên Đề Truyền Máu Huyết HọcY Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011ĐẶT VẤN ĐỀHệ thống kháng nguyên bạch cầu (HLA human leukocyte antigen system) là tên gọi củaphức hợp hòa hợp mô chủ yếu (majorhistocompatibility complex - MHC) ở người. Hệmiễn dịch dùng các kháng nguyên HLA là yếutố chính để xác định kháng nguyên phù hợp vớicơ thể. Vì vậy hệ thống HLA là hàng rào chínhcủa sự thải ghép, chỉ sau hệ kháng nguyênABO(1,2). Các kháng nguyên HLA có vai trò quantrọng trong ghép cơ quan và được nhiều nghiêncứu quan tâm là các kháng nguyên HLA-A,HLA-B, HLA-C (HLA lớp I) và các khángnguyên HLA-DR, HLA-DQ (HLA lớp II).HLA là một trong những hệ thống có kiểugen phức tạp và đa dạng nhất. Kết quả của sựđa hình này là hai cá thể không có quan hệhuyết thống với nhau có tỷ lệ tương đồng trêntất cả các locus quy định HLA là rất thấp(1). Nhưvậy, việc xác định kiểu gen HLA là rất có ýnghĩa nhằm tìm ra người hiến tạng có tươngđồng về HLA với người nhận, góp phần quantrọng vào sự thành công của các trường hợpghép tạng. Do kháng nguyên HLA là nhữngkháng nguyên đồng trội nên ở mỗi cá thể có sựbiểu lộ cả 2 kháng nguyên tại mỗi locus (A, B,DR, …). Các kháng nguyên này có thể đượcđịnh danh bằng các phương pháp định type vàsự hiện diện của kháng nguyên này không ảnhhưởng gì đến việc định danh các kháng nguyênkhác(2,6).Có rất nhiều phương pháp định danh HLA.Trước đây các tính đặc thù của HLA được xácđịnh bằng huyết thanh học nhưng từ khiphương pháp PCR ra đời, các kỹ thuật địnhdanh HLA đã có những tiến bộ đáng kể. Ngàynay, có rất nhiều kỹ thuật dựa trên PCR đượcphát triển cho mục đích định danh HLA, ví dụnhư: PCR-SSO (polymerase chain reaction sequence specific oligonucleotides), PCR-SBT(polymerase chain reaction - sequence-basedtyping), PCR-SSP (polymerase chain reactionsequence specific primers)… Các phương phápnày có độ chính xác cao cũng như có tính khảChuyên Đề Truyền Máu Huyết HọcNghiên cứu Y họcthi và dễ dàng chuẩn hóa quy trình hơn làphương pháp định type cổ điển bằng huyếtthanh học nên ngày càng được ưu tiên lựachọn(7).Để phục vụ cho công tác ghép tế bào gốc tạomáu tại Thành Phố Hồ Chí Minh, Bệnh ViệnTruyền Máu Huyết Học (BVTMHH) đã triểnkhai kỹ thuật PCR-SSP trong việc định danhHLA-A, -B, - DR từ năm 2004 và sau đó mở rộngthêm với việc định danh HLA-C, -DQB1 kể từgiữa năm 2010. Trong nghiên cứu này, chúng tôitrình bày kết quả của việc ứng dụng kỹ thuậtPCR-SSP để xác định các loci HLA-A, -B, -C, DRB1, -DRB3/4/5 và –DQB1 tại BVTMHH trongkhoảng thời gian từ tháng 06/2010 đến tháng07/2011.ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUNghiên cứu mô tả tiến cứu được thực hiệntừ tháng 06/2010 đến tháng 07/2011 tạiBVTMHH trên mẫu máu ngoại vi của 203người, bao gồm các bệnh nhân có chỉ địnhghép tế bào gốc tạo máu và thân nhân làngười cho tế bào gốc dự kiến.Mẫu máu ngoại vi của các đối tượng nghiêncứu được thu thập trong ống chống đông bằngEDTA, sau đó được chuyển ngay đến bộ phậnHLA, Khoa Miễn Dịch, BVTMHH để ly tríchDNA trong ngày. DNA toàn phần được ly tríchtừ 200 L máu bằng QIAamp Blood Mini Kit củacông ty Qiagen theo quy trình do công ty cungcấp. DNA sau khi ly trích có độ tinh sạch t ...