Ứng dụng siêu âm mapping mạch máu trước mổ tạo dò động tĩnh mạch để chạy thận nhân tạo

Nội dung nghiên cứu nhằm hướng tới 2 mục tiêu chính: (1) ứng dụng siêu âm mapping đánh giá mạch máu trước mổ AVF ở những bệnh nhân (BN) có nguy cơ thất bại cao; (2) so sánh kết quả siêu âm mapping với kết quả mổ. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng siêu âm mapping mạch máu trước mổ tạo dò động tĩnh mạch để chạy thận nhân tạo Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015 Nghiên cứu Y học ỨNG DỤNG SIÊU ÂM MAPPING MẠCH MÁU TRƯỚC MỔ TẠO DÒ ĐỘNG TĨNH MẠCH ĐỂ CHẠY THẬN NHÂN TẠO Ngô Bích Tuyền*, Phạm Thị Thanh Mai**, Bùi Thị Ngọc Yến*, Trần Thị Bích Hương*,*** TÓM TẮT Mở đầu: Siêu âm mapping đánh giá mạch máu trước mổ tạo dò động tĩnh mạch (Arteriovenous Fistula – AVF) là yếu cầu cấp thiết nhằm cải thiện hiệu quả và chất lượng mổ AVF. Mục tiêu: (1) Ứng dụng siêu âm mapping đánh giá mạch máu trước mổ AVF ở những bệnh nhân (BN) có nguy cơ thất bại cao. (2) So sánh kết quả siêu âm mapping với kết quả mổ. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiền cứu, mô tả hàng loạt ca tại bệnh viện Chợ Rẫy trong 19 tháng (tháng 10/2013-9/2014 và tháng 12/2014-6/2015). Kết quả: Có 75 trường hợp (TH) được siêu âm mapping, 18 TH được chọn vùng mổ AVF, 5 TH được tiên lượng tĩnh mạch (TM) đầu không trưởng thành. Có 57 TH được mổ AVF (47 TH tạo AVF mới, 6 TH sửa AVF, 4 TH nông hóa AVF), 2 TH chuyển đặt graft và 1 TH được chuyển làm thẩm phân phúc mạc. Có 56/57 TH có thrill sau mổ, 55/57 TH có thrill 24 giờ sau mổ. Sau 3 tháng bệnh nhân xuất viện, chúng tôi liên lạc được 31 TH bao gồm 17 TH chạy thận nhân tạo tốt qua AVF, 5 TH AVF thất bại nguyên phát, 2 TH AVF thất bại thứ phát và 5 TH AVF còn thrill nhưng chưa chạy thận nhân tạo; 2 TH đặt PTFE graft sau 1 tháng phải lấy ra do nhiễm trùng. 26 TH còn lại AVF chưa xác định do AVF chưa được sử dụng ở thời điểm chấm dứt nghiên cứu. Kết luận: Siêu âm mapping mạch máu trước mổ AVF giúp bác sĩ lâm sàng đánh giá hệ thống mạch máu trước khi chọn điều trị thay thế thận bằng thận nhân tạo và cải thiện kết quả mổ AVF. Từ khóa: siêu âm mapping, siêu âm mạch máu, tạo dò động tĩnh mạch, chạy thận nhân tạo. ABSTRACT ULTRASOUND VASCULAR MAPPING APPLICATION FOR HEMODIALYSIS ARTERIOVENOUS FISTULA PLACEMENT Ngo Bich Tuyen, Pham Thi Thanh Mai, Bui Thi Ngoc Yen, Tran Thi Bich Huong * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - No 4 - 2015: 466 - 473 Background: Preoperative ultrasound vascular mapping is genuinely a crucial issue to improve the outcome and the quality of AVF Objectives: (1) The preoperative ultrasound vascular mapping for hemodialysis arteriovenous fistula placement applied for patients who have high level of failure. (2) Results of ultrasound vascular mapping compared with postoperative AVF. Method: A prospective, case report study conducted within 19 months (10/2013-9/2014, 12/2014-5/2015) at Cho Ray Hospital. Results: The ultrasound mapping was done in 75 cases, 18 cases were evaluated as acceptable vessels, 5 cases were evaluated as not mature cephalic. There were 57 cases under postoperative AVF: 47 cases created new AVFs, * Bộ môn Nội, Đại Học Y Dược TP Hồ Chí Minh ** Khoa Siêu Âm, bệnh viện Chợ Rẫy, *** Khoa Thận, bệnh viện Chợ Rẫy. Tác giả liên lạc: BS. Ngô Bích Tuyền. 466 Email: ngobichtuyen84@yahoo.com.vn Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Số 4 * 2015 Nghiên cứu Y học 6 cases fixed AVFs and 4 cases superficialized the vein. And 2 cases changed to PTFE graft, 1 case transferred to peritoneal dialysis. The results: 56/57 AVFs had thrill after operation, 55/57 AVFs had thrill after 24 hours postoperation. Three months after discharging, 31 cases reponsed to our calls, 17 cases had successful AVF on dialysis, 5 cases had primary AVF failure, 2 cases had second AVF failure and 5 cases persistent thrilled AVF but not yet started dialysis; 2 infected PTFE graft cases. And 26 cases undetermined AVF functions. Conclusion: Preoperative ultrasound vascular mapping provided valuable information to support hemodialysis modality choosing and improved the outcomes of creating AVF. Key words: ultrasound vascular mapping, vascuclar ultrasound, arteriovenous fistula, hemodialysis. MỞ ĐẦU Đường lấy máu là con đường sống còn của những BN suy thận mạn giai đoạn cuối cần chạy thận nhân tạo định kỳ. Trong đó, đường tạo dò động tĩnh mạch (AVF) được xem là lựa chọn hàng đầu vì những ưu điểm của nó so với việc đặt graft PTFE hay chạy thận nhân tạo qua catheter(13). Tuy nhiên, cùng với sự tăng số lượng BN lớn tuổi, bệnh đái tháo đường và bệnh lý mạch máu trong cộng đồng những người suy thận mạn giai đoạn cuối cần chạy thận nhân tạo định kỳ đã ảnh hưởng đến kết quả mổ AVF, khiến việc tạo ra và duy trì AVF hoạt động tốt trở thành vấn đề thách thức với các bác sĩ thận học và phẫu thuật viên(24). Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về vai trò của siêu âm mapping mạch máu trước mổ giúp cải thiện kết quả mổ AVF cho những BN suy thận mạn giai đoạn cuối có chỉ định chạy thận nhân tạo định kỳ(6,16,17). ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu tiền cứu, mô tả hàng loạt ca trong 19 tháng (từ 10/2013 – 9/2014, 12/2014 – 6/2015). Tiêu chuẩn chọn bệnh BN được chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn cuối có chỉ định điều trị thay thế thận nhập khoa Thận bệnh viện Chợ Rẫy, thỏa 1 trong các tiêu chuẩn: (1) ...