Ung thư Amiđan khẩu cái (Kỳ 1)

Ung thư Amiđan khẩu cái là một trong những loaị ung thư vùng Tai Mũi Họng thường gặp ở Việt Nam. Bao gồm các khối u thành hố Amiđan, cũng như trụ trước, trụ sau. Trong nhiều trường hợp rất khó xác định điểm xuất phát, không rõ là từ Amiđan hay là từ các thành hố Amiđan vì chúng liên quan mật thiết với nhau. 1.1. Mô bệnh học: Amiđan có tổ chức biểu mô và mô liên kết vì vậy cấu trúc khối u ác tính của nó cũng chia thành hai nhóm ung thư biểu mô...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ung thư Amiđan khẩu cái (Kỳ 1) Ung thư Amiđan khẩu cái (Kỳ 1) 1. Đại cương. Ung thư Amiđan khẩu cái là một trong những loaị ung thư vùng Tai MũiHọng thường gặp ở Việt Nam. Bao gồm các khối u thành hố Amiđan, cũng nhưtrụ trước, trụ sau. Trong nhiều trường hợp rất khó xác định điểm xuất phát, khôngrõ là từ Amiđan hay là từ các thành hố Amiđan vì chúng liên quan mật thiết vớinhau. 1.1. Mô bệnh học: Amiđan có tổ chức biểu mô và mô liên kết vì vậy cấutrúc khối u ác tính của nó cũng chia thành hai nhóm ung thư biểu mô và ung thưliên kết. Loại ung thư thứ nhất thường hay gặp ở Việt Nam (90%), còn loại thứ haihiếm thấy (10%). - Ung thư biểu mô Amiđan: về đại thể thường gặp là thể hỗn hợp loétthâm nhiễm, sau nữa là thể tăng sinh, loét, thâm nhiễm. Về vi thể, thường phátsinh từ biểu mô malpighi, với mức độ biệt hoá khác nhau. Trên thực tế, độ biệt hoákhông phải là một đặc tính cố định của khối u, nó thay đổi tuỳ theo phương phápvà vị trí làm sinh thiết. - Loại ung thư lympho biểu mô: được miêu tả như là kết quả ung thưhoá cùng một lúc các tổ chức biểu mô và lympho của amiđan nghĩa là vừa có hìnhthái một ung thư biểu mô vừa là một sacom lympho. Loại ung thư này thường ởAmidan vòm và rất ít phát triển ở Amiđan khẩu cái. - Di căn hạch: ung thư biểu mô Amiđan rất hay có di căn hạch cổ, cònvới loại dạng biểu bì, thì di căn không có liên quan trực tiếp với độ biệt hoá. Ungthư lympho biểu mô cũng rất hay di căn vào hạch. Trong thực tế ta thường pháthiện một hạch di căn ở cổ, còn bệnh tích nguyên phát ở Amiđan thì không biểuhiện rõ, có trường hợp sau 1 - 2 năm mới phát hiện thương tổn ở Amiđan. Nhữngnăm gần đây, nhiều báo cáo của các nhà ung thư học nhận xét những hạch cổ củaung thư Amiđan có một số trường hợp ở dạng kén (kystique) vì Amiđan xuất pháttừ túi mang thứ hai. 1.2. Dịch tễ và các yếu tố liên quan đến bệnh sinh: - Tỷ lệ mắc bênh: Trong phạm vi vùng đầu cổ thì ung thư Amiđanđứng vào hàng thứ 7, 8. Bệnh chủ yếu của nam giới, về độ tuổi hay gặp 50-70(viện Gustave Roussy). - Các yếu tố liên quan đến bệnh sinh: một số tác giả cho rằng rượu vàthuốc lá là những yếu tố có liên quan mật thiết như phần lớn ung thư của đường ănvà đường thở. Cũng cần nói đến các yếu tố kích thích mạn tính khác như khói,bụi... đối với niêm mạc. Nhiều tác giả còn cho rằng những người bị ung thư biểumô vùng họng miệng thường là những người có tiền sử hút thuốc uống rượunhiều, còn đối với loại sacom thì các yếu tố này không có liên quan gì. 2. Ung thư biểu mô Amiđan. 2.1. Lâm sàng. 2.1.1.Triệu chứng cơ năng: ở giai đoạn bắt đầu các triệu chứng rất kín đáovà trong thực tế người bệnh rất hiếm đến khám ở giai đoạn này. Giai đoạn này tiếntriển rất lặng lẽ và kéo dài khá lâu đối với một số trường hợp. Triệu chứng bắt đầuthường là nuốt khó hoặc cảm giác vướng ở một bên họng như có dị vật nhất là lúcnuốt nước bọt, đặc điểm là cảm giác này thường cố định ở một vị trí và một bênhọng, sau đó vài tuần hoặc một vài tháng thì nuốt khó lúc ăn và dần dần nuốt đau,đặc biệt là đau nhói lên tai. Một số bệnh nhân khi khạc có đờm lẫn ít máu. Ngoài ra có một số người bệnh khi đến khám thì như một viêm họng báncấp hoặc như một viêm tấy Amiđan và qua đợt dùng kháng sinh thì hiện tượngviêm giảm nhẹ, một số người bệnh khi đến khám chỉ vì nổi hạch cổ hoặc đôi khido ngẫu nhiên khám sức khoẻ định kỳ mà phát hiện sờ thấy hạch. 2.1.2. Khám lâm sàng. Giai đoạn đầu: Cần gây tê niêm mạc họng để thuận lợi cho việc khám,phát hiện thương tổn, thường có thể thấy được một vết loét bé hay lớn mang tínhchất của một loét ung thư, loét sùi thường là nông, bờ hơi cứng, chạm vào dễ chảymáu. Ta cần xác định vị trí của thương tổn. Nếu thương tổn ở các đuôi hoặc mặtsau trụ trước thì dùng gương soi gián tiếp. Ngoài ra chúng ta phải sờ Amiđan đểđánh giá độ thâm nhiễm vào chiều sâu hoặc lan ra vùng lân cận. Trường hợp th-ương tổn ở vùng rãnh Amiđan lưỡi, ngoài soi khám ra cũng cần sờ vào vùng đáy l-ưỡi. Giai đoạn rõ rệt: Người bệnh thường đến khám ở giai đoạn này, lúc triệuchứng lâm sàng đã khá rõ rệt: đau liên tục và nhất là lúc nuốt thì đau nhói bên tai,người bệnh không chịu đựng nổi nên thường dùng các thuốc giảm đau. Ngoài ragiai đoạn này thường kèm theo bội nhiễm nên rất đau và thở thường có mùi thối,phát âm có giọng nói mũi kín hay ngậm một hạt gì ở miệng, khi khám cần xácđịnh rõ thương tổn của Amiđan và hạch. Tổn thương Amiđan thường đã rõ rệt, ta cần đánh giá sự lan rộng, thâmnhiễm vào tổ chức lân cận. Ung thư có nhiều hình thái khác nhau: - Hình thái loét: loét có thể nông hay sâu, đáy như núi lửa, rắn, thư-ờng thâm nhiễm vào các thành hố Amiđan. - Hình thái sùi: tăng sinh làm cho thể tích Amiđan to lê ...