Ung Thư Thanh Quản – Phần 1 (Larynx Cancer)

Thanh quản có dạng ống hình lăng trụ tam giác tạo thành bởi sụn giáp (thyroid cartilage) và sụn nhẫn (cricoid cartilage). Góc nhị diện phía trước giống như gáy của một cuốn sách đang mở, dễ nhìn thấy hơn ở nam giới (quả táo Adam). Lỗ trên của ống có nắp đậy bảo vệ thanh quản, không cho thức ăn, thức uống rơi xuống phổi, gọi là thanh thiệt (epiglottis). 1/4 dưới của ống có một chỗ hẹp tạo ra bởi hai thanh đai hai bên, còn gọi là dây thanh (glottis, vocal cords), gồm niêm mạc, cân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ung Thư Thanh Quản – Phần 1 (Larynx Cancer) Ung Thư Thanh Quản – Phần 1 (Larynx Cancer)I-Đại cương:A-Nhắc lại về giải phẫu:Thanh quản có dạng ống hình lăng trụ tam giác tạo thành bởi sụn giáp (thyroidcartilage) và sụn nhẫn (cricoid cartilage). Góc nhị diện phía tr ước giống như gáycủa một cuốn sách đang mở, dễ nhìn thấy hơn ở nam giới (quả táo Adam). Lỗ trêncủa ống có nắp đậy bảo vệ thanh quản, không cho thức ăn, thức uống r ơi xuốngphổi, gọi là thanh thiệt (epiglottis). 1/4 dưới của ống có một chỗ hẹp tạo ra bởi haithanh đai hai bên, còn gọi là dây thanh (glottis, vocal cords), gồm niêm mạc, cânvà cơ. Dây thanh là bộ phận di động, khép lại khi phát âm, mở ra khi hít thở. Lỗdưới của thanh quản tương ứng với sụn nhẫn, nối với sụn khí quản (trachealcartilage).H1-Giải phẫu vùng mũi, hầu, họng, thanh quản H2-Giải phẫu học thanh quảnB-Các chức năng của thanh quản:+Thanh quản tham gia vào chức năng hô hấp: Dẫn không khí ra vào phổi.+Chức năng bảo vệ đường hô hấp: Tạo phản xạ ho, sặc khi có vật lạ rơi vào thanhquản, nhằm tống vật lạ ra ngoài.+Chức năng phát âm: Phát âm được thực hiện khi luồng không khí đi qua khethanh môn tạo ra sự rung sóng niêm mạc, áp lực không khí ở hạ thanh môn tạo racường độ cho tiếng nói, nhờ có những thần kinh điều khiển các c ơ làm thay đổi tầnsố, âm sắc tiếng nói. Tiếng nói muốn được hoàn chỉnh phải đi qua các bộ phậnnhư họng, mũi xoang, miệng, lưỡi, răng, môi, khi đó tiếng nói mới có những âmsắc đặc trưng cho từng cá nhân. Khi dây thanh bị thương tổn, sẽ gây khàn tiếnghoặc có khi mất hẳn tiếng.C-Ung thư thanh quản là loại ung thư hay gặp ở Việt Nam.+Trong phạm vi Tai Mũi Họng thì ung thư thanh quản đứng vào hàng thứ 4 sauung thư vòm, ung thư mũi xoang và ung thư hạ họng.+Về giới tính: Nam gặp nhiều hơn nữ với tỷ lệ khoảng 10/1. Nhiều giả thiết chorằng phụ nữ ít bị bệnh này hơn so với nam giới là do họ ít tiếp xúc với các yếu tốliên quan đến bệnh sinh+Tuổi thường gặp:-từ 50-70 tuổi (72%),-từ 40-50 tuổi ít hơn (12%).-Riêng với phụ nữ bệnh thường xuất hiện ở độ tuổi sớm hơn.+Ung thư thanh quản là 1/17 bệnh trong danh mục bệnh tật, dị dạng, dị tật có liênquan đến phơi nhiễm chất độc hóa học/dioxin mà Bộ Y tế vừa ban hành tại Quyếtđịnh số 09/2008+Theo thống kê của nhiều nước trên thế giới thì ung thư thanh quản chiếm khoảng2% tổng số các loại ung thư thường gặp.+Ung thư thanh quản là các khối u ác tính xuất phát từ nội thanh quản gồm 3 tầng:mặt dưới thanh thiệt, băng thanh thất, thanh thất Morgagni, dây thanh và hạ thanhmôn hoặc ở vùng bờ thành thanh quản.+Khi khối u lan rộng vượt ngoài phạm vi các vị trí trên vào hạ họng thì gọi là ungthanh quản hạ họng+Vị trí thường gặp của ung thư thanh quản là dây thanh chiếm tới 70% trong tổngsố ung thư thanh quản nói chung.+Khi khám thấy khối u có dạng sùi, có thể là loét, bạch sản (leucoplakia).+Các u lành tính của thanh quản cũng dễ ung thư hoá nhất là loại u nhú thanh quảnở người lớn, chiếm một tỉ lệ khá cao.+Về giải phẫu bệnh: Quan sát dưới kính hiển vi, thấy tuyệt đại đa số ung th ư thanhquản là ung thư biểu mô (tế bào vảy), còn ung thư mô liên kết (sarcôm) rất hiếmgặp chỉ khoảng 0,5% các trường hợp (Leroux Robert và Petit), vì vậy nội dungphần này chủ yếu đề cập đến ung thư biểu mô thanh quản.Các thể viêm thanh quản mạn tính như tăng sản (hyperplasie) tăng sừng hoá, bạchsản, u nhú dây thanh dễ bị ung th ư hoá, vì vậy các thể này còn được gọi là trạngthái tiền ung thư.II. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ:H3-Hút thuốc lá, nguy cơ gây ung thư thanh quảnCho đến nay vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính gây bệnh, nhưng người tađề cập tới các yếu tố sau có thể liên quan tới bệnh sinh như:+Thuốc lá, rượu, phối hợp rượu-thuốc lá càng làm tăng nguy cơ. Nhiều tác giả chorằng thuốc lá là một yếu tố quan trọng góp phần phát sinh ung thư thanh quảncũng như ung thư phổi+Yếu tố nghề nghiệp: ảnh hưởng của nghề nghiệp làm việc trong nhà máy hóachất, phải tiếp xúc với các chất khí, bụi bẩn mỏ có nickel, amiante, chrome...+Các yếu tố kích thích: của vi khí hậu+Đã xạ trị vùng trước cổ (ví dụ xạ trị ung thư tuyến giáp).+Viêm thanh quản mạn tính (tiền đề ung thư hoá).+Nhiễm khuẩn vùng răng miệng, tai mũi họng dai dẳng, thiếu dinh d ưỡng, thiếuvitamin...+Một mẫu số chung cho nhiều trường hợp ung thư thực quản là bệnh nhân thườngcó tiền sử trào ngược dạ dày-thực quản (hay còn gọi là hiện tượng ợ chua, ợ nóng).Trào ngược dạ dày-thực quản (GERD) sẽ sinh ra viêm nhiễm rất rõ. Khi ăn xong,cơ thắt tâm vị không thắt chặt lại được, thức ăn bị đẩy ngược lên, dịch dạ dày tràolên thực quản, thanh quản. Axid trong dịch dạ dày tác động mạnh lên niêm mạcthanh quản, vốn không có cấu trúc đặc biệt để bảo vệ khỏi tác động của loại axidnày. Kết quả là người bệnh dễ bị viêm thực quản, viêm họng, viêm thanh quản,viêm phế qu ...