Hiện nay, quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp (DN) ở các nước đang phát triển, đang đối mặt với nhiều thách thức khác nhau tạo ra sức ép ngày càng tăng đối với nhiệm vụ thu thuế của Nhà nước. Bài viết trình bày vài gợi ý về chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế - trường hợp nghiên cứu tại cục thuế Tp.HCM.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vài gợi ý về chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế - trường hợp nghiên cứu tại cục thuế Tp.HCM
Tạp chí KH&CN- Trường Đại học Bình Dương, Vol.4 № 1/2021
VÀI GỢI Ý VỀ CHẤP HÀNH PHÁP LUẬT THUẾ CỦA NGƯỜI
NỘP THUẾ - TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU TẠI CỤC THUẾ
TP.HCM
Tôn Thất Viên
Trường Đại học Lao động-Xã hội (CSII),TP.HCM
Ngày nhận bài:29/01/2021 Biên tập xong:10/03/2021 Duyệt đăng:19/03/2021
TÓM TẮT
Kết quả nghiên cứu về ý thức chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế tại Cục Thuế
TP.HCM, gồm: Tuân thủ thuế, Công tác kiểm tra thuế, Nhận thức về công bằng, Hiệu
quả hoạt động của cơ quan thuế, Kiến thức về thuế của người nộp thuế, Nhận thức về
hình phạt và phạm tội, Tình trạng tài chính của đối tượng nộp thuế, Vấn đề thuế suất. Đó
là, tám biến đưa vào mô hình đều có tương quan thuận với hiệu quả của công tác chấp
hành luật thuế. Và thảo luận chúng bởi chính sách sẽ như thế nào?
Từ khóa: Cục Thuế TP.HCM
1. LỜI DẪN tính tự giác chấp hành pháp luật thuế
Hiện nay, quản lý thu thuế đối với của đối tượng nộp thuế, góp phần thực
doanh nghiệp (DN) ở các nước đang hiện thắng lợi nhiệm vụ của ngành, mà
phát triển, đang đối mặt với nhiều thách còn tạo mối quan hệ gắn kết giữa cơ
thức khác nhau tạo ra sức ép ngày càng quan thuế và đối tượng nộp thuế. Từ đó,
tăng đối với nhiệm vụ thu thuế của Nhà việc tăng cường công tác tuyên truyền
nước. Một trong những thách thức lớn, chính sách pháp luật thuế cũng như làm
đó là sự đa dạng hành vi chấp hành tốt công tác hỗ trợ ĐTNT đã góp phần
pháp luật thuế của đối tượng nộp thuế nâng cao ý thức chấp hành pháp luật
(ĐTNT). Phức tạp hơn, khi hành vi thuế của ĐTNT; từng bước giảm dần
chấp hành pháp luật thuế của ĐTNT lại các sai sót và vi phạm trong quá trình
chịu ảnh hưởng của nhiều biến số khác thực hiện chính sách thuế của ĐTNT;
nhau. Những yếu tố này tạo ra bài toán quan hệ giữa cơ quan thuế, công chức
lớn đối với cơ quan thuế trong việc đảm thuế và ĐTNT ngày càng thân thiện và
bảo sự chấp hành pháp luật thuế của của là người bạn đồng hành trong việc thực
ĐTNT. Do vậy, tuyên truyền, hỗ trợ đối thi các chính sách, pháp luật thuế. Có
tượng nộp thuế là khâu đột phá của toàn thể nói, đây là nội dung có tính cấp
bộ lộ trình cải cách và hiện đại hóa thiết, và có tính thời sự cao hiện nay.
ngành thuế hiện nay. Công tác này có 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ
tầm quan trọng đặc biệt, không những HÌNH NGHIÊN CỨU
nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm và 2.1. Cơ sở lý thuyết
124
TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 1/2021 Tôn Thất Viên
Chấp hành pháp luật thuế theo cách Quan điểm nghiên cứu hiện nay
hiểu đơn giản nhất là mức độ đối tượng chuyển sang xem xét tính tự nguyện của
chấp hành nghĩa vụ thuế được quy định việc chấp hành nghĩa vụ thuế. Bergman
trong luật thuế” (James, S., Alley, C. (1998) gợi ý rằng sự chấp hành pháp
(1999)). Theo cơ quan thuế Australia luật thuế được đo bằng số thu mà cơ
(ATO), “chấp hành pháp luật thuế là quan thuế giả định dựa theo luật thuế do
việc DN đáp ứng các nghĩa vụ thuế theo DN thanh toán cho NSNN. Tuy nhiên,
quy định của luật thuế và theo các quyết phạm vi mà DN phản đối các luật thuế
định của toà án” (Cash Economy Task lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó
Force (1998)), Mc Barnet nghiên cứu có sự vui lòng chấp hành pháp luật thuế.
rằng dựa vào mục đích và lợi ích của Vì vậy, các tác giả như Andrreoni J.,
mình, doanh nghiệp (DN) có thể lựa Erard B. bắt đầu xem xét đến tính tự
chọn một trong 4 phương án sau (1) nguyện của sự chấp hành pháp luật thuế
chấp hành pháp thuế (2) thoả hiệp bằng (Andrreoni J., Erard B.(1998)). Tính tự
việc thương lượng cách mà luật thuế cụ nguyện sau đó đã được một số cơ quan
thể nào đó hoạt động trong những hoàn thuế như cơ quan thu nội địa Hoa Kỳ
cảnh nhất định và chấp hành pháp luật (IRS) xem xét đến trong các định nghĩa
thuế mà các mục tiêu được tuyên bố của về khoảng cách thuế. Theo đó, chấp
luật có thể không thực hiện được (3) hành pháp luật thuế được định nghĩa là
chuyển đổi các quyết định luật theo hành vi chấp hành nghĩa vụ thuế một
cách cụ thể, tạo điều kiện tích cực cho cách đầy đủ và tự nguyện. Nếu DN
việc trốn thuế (4) phá vỡ hoặc không chấp hành pháp luật thuế chỉ bởi vì sự
chấp hành pháp luật luật với hy vọng đe doạ và trừng phạt thì đó dường như
không bị phát hiện bằng cách thiết lập không phải là sự chấp hành pháp luật
hệ thống kế toán để che dấu bất kỳ sự thuế đúng nghĩa ngay cả khi 100% dự
kiểm tra nào (Kirchker, E., toán thuế được hoàn thành. Bảng 1 mô
Macielovsky, B., Schneider, F. (2001)). tả cách tiếp cận khác nhau theo đề nghị
Theo Mc Barnet, các DN lớn có xu của James và Alley (2004)
hướng là có học” trong việc lựa chọn sự
chấp hành pháp luật thuế, họ có xu
hướng chọn cách trốn thuế theo phương
án thứ hai và thứ ba, còn DN nhỏ lựa
chọn phương án trốn thuế theo cách thứ
tư.
125
TC KH&CN- BDU, VOL.4 № 1/2021 Tôn Thất Viên
. Chấp
hành
Cách tiếp cận
pháp Cách tiếp cận hành vi
kinh tế
luật
thuế
Chấp hành pháp
luật 100% quy định Tự nguyện, sẵn sàng hành động theo tinh thần
Góc độ
về thuế so với thực và từng quy định của luật thuế, xét trên góc độ
tiếp cận
tế, xét trên góc độ rộng hơn
hẹp.
Quyết
định
chấp Sự hợp lý về lợi ích Dựa trên hành vi hợp tác giữa người nộp thuế
hành kinh tế và cơ quan thuế
pháp
luật
Câ ...