Vai trò của cặp phạm trù bản chất và hiện tượng đối với tư duy của người thầy thuốc

Nội dung bài viết trình bày những ý nghĩa phương pháp luận quan trọng để chỉ đạo hoạt động nhận thức cũng như hoạt động thực tiễn của người thầy thuốc. Hiểu biết cặp phạm trù này và quán triệt một cách sâu sắc những nguyên tắc phương pháp luận rút ra từ nó sẽ đọng lại những thành công trong quá trình chẩn đoán và điều trị cũng như trong công tác dự phòng của người thầy thuốc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của cặp phạm trù bản chất và hiện tượng đối với tư duy của người thầy thuốcVAI TROØ CUÛA CAËP PHAÏM TRUØ BAÛN CHAÁT VAØ HIEÄN TÖÔÏNGÑOÁI VÔÙI TÖ DUY CUÛA NGÖÔØI THAÀY THUOÁCTraàn Tuùy*TOÙM TAÉTCaëp phaïm truø baûn chaát vaø hieän töôïng cuûa Trieát hoïc Maùc-xít theå hieän trong Y hoïc thöïc chaát laø caëpphaïm truø baûn chaát vaø nhöõng trieäu chöùng cuûa beänh. Noù toàn taïi khaùch quan trong moãi beänh nhaân. Baûnchaát cuûa beänh vaø trieäu chöùng coù moái quan heä bieän chöùng vôùi nhau theå hieän ôû choã tính thoáng nhaát vaø tínhmaâu thuaãn giöõa trieäu chöùng vaø baûn chaát cuûa beänh. Töø vaán ñeà nghieân cöùu, taùc giaû ñaõ ruùt ra nhöõng yù nghóaphöông phaùp luaän quan troïng ñeå chæ ñaïo hoaït ñoäng nhaän thöùc cuõng nhö hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa ngöôøithaày thuoác. Hieåu bieát caëp phaïm truø naøy vaø quaùn trieät moät caùch saâu saéc nhöõng nguyeân taéc phöông phaùpluaän ruùt ra töø noù seõ ñoïng laïi nhöõng thaønh coâng trong quaù trình chaån ñoaùn vaø ñieàu trò cuõng nhö trongcoâng taùc döï phoøng cuûa ngöôøi thaày thuoác.SUMMARYTHE ROLE OF THE PAIR OF CATERORIES SUBSTANCE AND PHENOMENON FORTHE REFLECTIONS OF A PHYSICIAN.Tran Tuy * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 26 – 30The pair of categories Substance and phenomenon in the Marxist philosophy is expressed inMedicine as the nature and symptoms of the illness. It exists objectively within each patient. The nature ofthe illness and the symptoms have dialectic relations in the unity and conflict between the symptoms andthe nature of the illness. From the viewpoint of research, the writer has withdrawn importantmethodology points to guide the thinking as well as the actions of the doctor. To understand this pair ofcategories and understand thoroughly principles of methodology that result from it will lead to successfuldiagnosis and treatment of illness as well as illness prevention of the physician..PHAÀN MÔÛ ÑAÀUTính caáp thieát cuûa ñeà taøiTrong heä thoáng nhöõng caëp phaïm truø thì caëpphaïm truø baûn chaát vaø hieän töôïng cuûa chuû nghóa duyvaät bieän chöùng chieám moät vò trí ñaëc bieät trong töduy cuûa ngöôøi thaày thuoác, laø moät trong nhöõng phaïmtruø nhaän thöùc luaän quan troïng nhaát, noù thöôøngxuyeân chi phoái quaù trình hoaït ñoäng cuûa ngöôøi thaàythuoác. Hieåu ñuùng noù, giuùp cho ngöôøi thaày thuoáckhaùm phaù ra baûn chaát ñích thöïc cuûa moät caên beänhnaøo ñoù. Song thuaät ngöõ baûn chaát vaø hieän töôïng laïikhoâng hoaøn toaøn choàng khít leân nhöõng thuaät ngöõ yhoïc nhö beänh vaø trieäu chöùng. Cuõng chính vì theámaø trong quaù trình hoaït ñoäng ngheà nghieäp cuûa* Khoa Khoa Hoïc Cô Baûn, Ñaïi Hoïc Y Döôïc - TP.HCM26mình ñoâi khi ngöôøi thaày thuoác khoâng hieåu ñöôïcthöïc chaát cuûa moái quan heä giöõa baûn chaát vaø hieäntöôïng. Do ñoù daãn ñeán vieäc vaän duïng caëp phaïm truønaøy trong hoaït ñoäng cuûa ngöôøi thaày thuoác khoângthaät ñuùng ñaén vôùi khoa hoïc. Trong thöïc tieãn nhieàukhi chæ c aên cöù vaøo moät vaøi trieäu chöùng ngöôøi thaàythuoác voäi keát luaän beänh ñaõ daãn ñeán nhöõng haäu quaûkhoù löôøng trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò beänh cuûangöôøi thaày thuoác. Xuaát phaùt töø nhöõng ñoøi hoûi cuûa lyùluaän vaø thöïc tieãn neâu treân, chuùng toâi ñaõ choïn vaán ñeàVAI TROØ CUÛA CAËP PHAÏM TRUØ BAÛN CHAÁT VAØHIEÄN TÖÔÏNG ÑOÁI VÔÙI TÖ DUY CUÛA NGÖÔØI THAÀYTHUOÁC laøm ñeà taøi nghieân cöùu cuûa mình.Vôùi ñeà taøi maø taùc giaû choïn, taùc giaû hy voïng nhöõngkeát quaû maø ñeà taøi ñaït ñöôïc ñaõ giuùp ích raát nhieàu choNghieân cöùu Y hoïcY Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005nhöõng thaày thuoác treû ñang chaäp chöõng vaøo ngheà, ñoáivôùi nhöõng thaày thuoác ñaõ coù nhieàu naêm kinh nghieämthì ñeà taøi laø tieâu chuaån ñeå kieåm tra laïi nhöõng kinhnghieäm maø ngöôøi thaày thuoác ñaõ tích luõy ñöôïc trongnhieàu naêm qua. Vì theá hieåu ñuùng ñöôïc caëp phaïm truønaøy seõ giuùp cho ngöôøi thaày thuoác ñi saâu vaøo baûn chaátcuûa nhöõng hieän töôïng beänh lyù nhö Maùc ñaõ töøng noùiñi töø baûn chaát caáp 1 ñeán baûn chaát caáp 2 trong quaùtrình khaùm phaù chaân lyù (thöïc chaát laø khaùm phaù rabaûn chaát ñích thöïc cuûa moät hieän töôïng beänh lyù).Tình hình nghieân cöùu ñeà taøiTrong lòch söû trieát hoïc ñaõ coù nhieàu nhaø trieát hoïcnghieân cöùu moái quan heä giöõa baûn chaát vaø hieän töôïng.Trong lónh vöïc y hoïc nhieàu thaày thuoác ñaõ baøn tôùimoái quan heä giöõa baûn chaát (beänh) vôùi hieän töôïng(trieäu chöùng). Chaúng haïn nhö F.Vidal trong taùc phaåmVeà nhöõng khuynh höôùng trong y hoïc M.1913 baûndòch töø tieáng Phaùp ñaõ vieát: Trieäu chöùng keøm theobeänh laø haäu quaû cuûa nhöõng nguyeân nhaân kín ñaùo.Chuùng ta thöôøng xuyeân coá döïng laïi caùi traät töï töïnhieân cuûa caùc hieän töôïng, ñi töø nhöõng daáu hieäu beânngoaøi ñeán nhöõng thöông toån höõu cô vaø nhöõng bieánñoåi chöùc naêng do toån thöông aáy gaây neân”.Khi phaùt bieåu veà Baûng phaân loaïi vaø danh phaùpbeänh heä tuaàn hoaøn G.F Lang ñaõ chæ roõ raèng nhöõngbieåu hieän beân ngoaøi (töùc trieäu chöùng) chæ neân coi laøñoái töôïng ñaàu tieân trong khi nghieân cöùu beänh. Ñoái vôùimoãi moät trieäu chöùng caàn coá gaéng tìm hieåu ngay raèngnoù laø bieåu hieän cuûa moät söï bieán ñoåi cuûa quaù trình giaûiphaåu beänh hoïc, sinh lyù beänh; coøn caùc hoäi chöùng laøbieåu hieän cuûa söï keát hôïp thieâng lieâng cuûa nhöõng hieäntöôïng giaûi phaãu beänh vaø sinh lyù beänh. Theo yù kieáncuûa G.F Lang chæ coù con ñöôøng ñoù môùi daãn ñeán söïnhaän thöùc saâu hôn, do ñoù, moãi chaån ñoaùn, moãi beänhtaät ñöôïc chính xaùc hôn.Nhaø khoa hoïc Thuïy Ñieån (E Sandeberg)Sanñebeùc trong baøi Veà caùc beänh ung thö ñaõ nhaänxeùt moät caùch coù lyù raèng Heã chuùng ta tìm hieåu ñöôïcbaûn chaát cuûa moät beänh naøo ñoù thì thöôøng thöôøngchuùng ta taïo ra ñöôïc töông ñoái nhanh choùng nhöõngphöông tieän ñeå thanh toaùn noù sôùm ...