Vai trò của hệ thống chính trị mà hạt nhân là Đảng Cộng sản Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân - Nguyễn Đình Tấn

Vị trí, vai trò của hệ thống chính trị trong xã hội, thực hiện vai trò lãnh đạo hệ thống chính trị của đảng cầm quyền, vai trò của hệ thống chính trị trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là những nội dung chính trong bài viết "Vai trò của hệ thống chính trị mà hạt nhân là Đảng Cộng sản Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân". Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của hệ thống chính trị mà hạt nhân là Đảng Cộng sản Việt Nam trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân - Nguyễn Đình TấnSù kiÖn-NhËn ®Þnh X· éi häc sè 3 (83), 2003 67 Vai trß cña hÖ thèng chÝnh trÞ mµ h¹t nh©n lµ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam trong x©y dùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n NguyÔn §×nh TÊn I. VÞ trÝ vai trß cña hÖ thèng chÝnh trÞ trong x· héi D−íc gi¸c ®é tiÕp cËn cña x· héi häc, vai trß cña hÖ thèng chÝnh trÞ trong x©ydùng nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa bÞ quy ®Þnh bëi vÞ trÝ cña nã trong tængthÓ hÖ thèng x· héi vµ trong mèi quan hÖ víi nhµ n−íc. Do vËy cÇn ph¶i t×m hiÓu râvÊn ®Ò nµy. Theo quan ®iÓm duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, hÖ thèngchÝnh trÞ lµ mét bé phËn n»m trong kiÕn tróc th−îng tÇng cña x· héi. KiÕn trócth−îng tÇng nµy ®−îc x©y dùng trªn c¬ së h¹ tÇng - hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ(mét tËp hîp c¸c quan hÖ s¶n xuÊt) cïng víi c¬ cÊu x· héi do ph−¬ng thøc ®ã quy®Þnh. Chñ nghÜa M¸c - Lªnin chØ ra r»ng, ph−¬ng thøc s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa lµnÒn t¶ng trªn ®ã xuÊt hiÖn hÖ thèng chÝnh trÞ t− s¶n vµ nhµ n−íc ph¸p quyÒn t− s¶n.Ph−¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa lµ nÒn t¶ng cña hÖ thèng chÝnh trÞ x· héi chñnghÜa vµ nhµ n−íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa. ChÝnh vÞ trÝ cña hÖ thèng chÝnh trÞ ë kiÕn tróc th−îng tÇng quy ®Þnh vai trßcña nã trong x· héi. Vai trß thø nhÊt cña nã kh«ng ph¶i lµ lµm thay cho nh÷ng chøcn¨ng cña c¸c bé phËn trong c¬ së h¹ tÇng mµ lµ t×m mäi c¸ch ®Ó cñng cè, b¶o vÖ kÕtcÊu kinh tÕ - c¬ së h¹ tÇng cña nã. Vai trß thø hai lµ ®Þnh h−íng cho sù ph¸t triÓn,®Èy nhanh mÆt nµy vµ kiÒm chÕ mÆt kh¸c cña sù vËn ®éng x· héi. Vai trß thø ba lµduy tr× vµ t¨ng c−êng tÝnh môc ®Ých vµ tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña chÕ ®é kinh tÕ x· héi. Lý thuyÕt hÖ thèng x· héi gióp ta h×nh dung cô thÓ h¬n vÞ trÝ cña hÖ thèngchÝnh trÞ trong x· héi. Theo lý thuyÕt hÖ thèng, mçi x· héi lu«n lµ mét chØnh thÓ, méttæng thÓ bao gåm nhiÒu hÖ thèng con ë bªn trong. Mçi hÖ thèng cã nh÷ng vÞ trÝ vµvai trß nhÊt ®Þnh, ®ång thêi thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng nhÊt ®Þnh. Gi÷a c¸c hÖ thèngcon cã nh÷ng ®−êng ph©n ranh nhÊt ®Þnh. Nhê cã ®−êng ph©n ranh nµy mµ nã tånt¹i mét c¸ch t−¬ng ®èi ®éc lËp vµ kh«ng bÞ ph¸ vì. Nh−ng mÆt kh¸c, c¸c hÖ thèng connµy kh«ng tån t¹i mét c¸ch t¸ch rêi nhau, hoµn toµn ®éc lËp víi nhau mµ lu«n lu«ncã sù t¸c ®éng qua l¹i víi nhau, th©m nhËp vµo nhau; chóng cÇn ph¶i c©n b»ng víinhau, tù thÝch nghi víi nhau vµ ®ång thêi còng thÝch nghi vµ c©n b»ng víi bªn ngoµi. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn68 Vai trß cña hÖ thèng chÝnh trÞ …Mét hÖ thèng, dï lµ hÖ thèng nhá hay hÖ thèng lín th× còng ®Òu ph¶i h−íng tíi sùc©n b»ng, æn ®Þnh, liªn kÕt, thÝch nghi vµ tÝch hîp, nÕu kh«ng nã sÏ kh«ng tån t¹i vµph¸t triÓn b×nh th−êng ®−îc. C¸c hÖ thèng còng lu«n cÇn ®−îc tæ chøc, kiÓm tra, nÕukh«ng nã sÏ trë nªn hçn lo¹n. Tuy nhiªn, còng kh«ng nªn tæ chøc vµ kiÓm tra qu¸ngÆt nghÌo, v× nh− vËy nã sÏ kh«ng cã m«i tr−êng thÝch hîp ®Ó ho¹t ®éng. Trongnh÷ng tr−êng hîp ®ã, chóng sÏ bÞ bã buéc, thiÕu c¬ héi vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn.Bëi vËy, chóng ta cÇn ph¶i t¹o ra nh÷ng hµnh lang an toµn, réng r·i ®Ó mçi thµnhviªn, mçi tæ chøc trong hÖ thèng cã thÓ vËn ®éng mét c¸ch thuËn lîi, dÔ c¬ ®éng vµs¸ng t¹o. Mét x· héi, nÕu bÞ tæ chøc mét c¸ch qu¸ cøng nh¾c vµ bÞ quan liªu ho¸, cã qu¸Ýt nh÷ng m«i tr−êng tù do ®Ó ho¹t ®éng, lóc ®ã nã sÏ dÉn tíi tr× trÖ vµ cã nguy c¬ tanvì. Còng theo lý thuyÕt nµy, mçi x· héi cã mét hÖ thèng con c¬ b¶n vµ tuyÖt ®èi cÇnthiÕt ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nã. §ã lµ c¸c hÖ thèng kinh tÕ, chÝnh trÞ,ph¸p luËt, gia ®×nh, nhµ tr−êng, v¨n ho¸. Trong c¸c hÖ thèng nµy: HÖ thèng chÝnh trÞlµ hÖ thèng t−¬ng ®èi ®éc lËp vµ ®−îc coi lµ hÖ thèng quan träng nhÊt. Nã cã vai trß®Ò ra nh÷ng môc tiªu chung, nh÷ng ®Þnh h−íng chung cho sù ph¸t triÓn cña toµn x·héi, nã t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn khung - nh÷ng ®iÓm tùa cho nh÷ng diÔn ®µn chung,réng lín cho mäi thµnh viªn trong x· héi ®Ó hä ®−îc cïng th¶o luËn, ®ång thêikhuyÕn khÝch, thóc ®Èy mäi thµnh viªn v−¬n tíi thùc hiÖn môc tiªu do hÖ thèngchÝnh trÞ ®Æt ra. Sù æn ®Þnh, c©n b»ng hay hçn lo¹n, sù n¨ng ®éng, ph¸t triÓn bÒnv÷ng hay tr× trÖ... phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nh÷ng ®Þnh h−íng chÝnh trÞ ®óng ®¾n haysai lÖch, tiÕn bé hay b¶o thñ; s¸ng t¹o, linh ho¹t hay gi¸o ®iÒu, m¸y mãc cña hÖthèng chÝnh trÞ, ®Æc biÖt trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn h¹t nh©n cña nã lµ nhµ n−íc vµ c¸c®¶ng cÇm quyÒn. HÖ thèng chÝnh trÞ lµ mét tiÓu hÖ thèng tuyÖt ®èi cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖnnh÷ng yªu cÇu chøc n¨ng chung cña c¶ tæng thÓ hÖ thèng x· héi. Vai trß cña hÖthèng chÝnh trÞ lµ sù x¸c ®Þnh môc tiªu ph¸t triÓn cña c¶ hÖ thèng x· héi vµ ®Þnhh−íng cho c¶ hÖ ...