Vai trò của HE4 trong chẩn đoán ung thư buồng trứng

Chẩn đoán ung thư buồng trứng luôn là thách thức đối với thầy thuốc ung bướu. Ngoài các yếu tố lâm sàng, hình ảnh học, sinh học bướu như CA125 thì ngày nay HE4 góp phần đáng kể vào chẩn đoán sớm UTBT loại xuất phát từ biểu mô. Nghiên cứu với mục tiêu ước đầu đánh giá độ nhậy và độ đặc hiệu của dấu sinh học bướu HE4. Bước đầu đánh giá chỉ số nguy cơ ác tính của bướu buồng trứng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của HE4 trong chẩn đoán ung thư buồng trứng Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010 VAI TRÒ CỦA HE4 TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ BUỒNG TRỨNG Võ Thanh Nhân*, Đoàn Hữu Nam*, Phạm Văn Bùng*, Phạm Xuân Dũng*, Võ Thị Mỹ*, Huỳnh Thị Túy Hoa*, Lương Thu Trâm*, Võ Tiến Tân Nhi*, Đặng Hào** TÓM TẮT Tổng quan: Chẩn ñoán ung thư buồng trứng (UTBT) luôn là thách thức ñối với thầy thuốc ung bướu. Ngoài các yếu tố lâm sàng, hình ảnh học, sinh học bướu như CA125 thì ngày nay HE4 góp phần ñáng kể vào chẩn ñoán sớm UTBT loại xuất phát từ biểu mô. Mục tiêu nghiên cứu: Bước ñầu ñánh giá ñộ nhậy và ñộ ñặc hiệu cuả dấu sinh học bướu HE4. Bước ñầu ñánh giá chỉ số nguy cơ ác tính của bướu buồng trứng (ROMA). Phương pháp và ñối tượng nghiên cứu: Tiền cứu thống kê mô tả. 31 trường hợp bướu buồng trứng ñược nhập viện và ñiều trị lần ñầu tại khoa Ngoại 1 Bệnh viện Ung Bướu từ 10/9/2010 ñến 1/11/2010. Kết quả nghiên cứu: Bước ñầu chúng tôi ghi nhận ñộ nhậy của HE4 là 92,86% và ñộ ñặc hiệu là 82,35%. Chỉ số ROMA có giá trị cao. Kết luận: Bước ñầu ghi nhận HE4 có ñộ nhậy và ñộ ñặc hiệu cao. Chỉ số ROMA có ý nghĩa trong dự báo ác tính của bướu buồng trứng. Từ khóa: Ung thư buồng trứng, ROMA, CA125, HE4. ABSTRACT THE ROLE OF HE4 IN DIAGNOSIS OF EPITHELIAL OVARIAN CANCER Vo Thanh Nhan, Doan Huu Nam, Pham Van Bung, Pham Xuan Dung, Vo Thi My, Huynh Thi Tuy Hoa, Luong Thu Tram, Vo Tien Tan Nhi, Dang Hao * Y Hoc TP. Ho Chi Minh – Vol.14 - Supplement of No 4 – 2010: 495 - 499 Background: Diagnosis of early ovarian carcinoma is always a challenge for oncologists. Besides clinical signs, imaging modalities, and tumor markers such as CA125, nowadays HE4 factor participates in diagnosis of epithelial carcinoma of ovary. Objective: Initially having remarks of the sensitivity and specificity of tumor maker HE4 and the ROMA. Method: Prospective description of 31 patients hospitalized and treated at the first surgery Department of oncology Hospital of HCMC from September 10th to November 1st of the year 2010. Results: We have initially the sensitivity of HE4 is 92,86%, the specificity is 82,35% and the ROMA has a good value. Conclusion: Initially tumor marker HE4 has high sensitivity and specificity. The ROMA seems to be useful in diagnosis of early epithelial carcinoma of ovary. Key words: Ovarian carcinoma, ROMA, CA125, HE4. ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư buồng trứng (UTBT) thường gặp ở phụ nữ, tại Hoa Kỳ năm 2009 có 21.550 trường hợp mắc bệnh mới và tử vong 14.600 trường hợp. Ở các nước Phương Tây loại ung thư này có tần suất 2 - 15/100.000 ở phụ nữ trong năm(1). Tại Việt Nam theo ghi nhận ung thư quần thể tại TP.HCM năm 2006, loại ung thư này ñứng thứ 8 trong các loại ung thư ở nữ với tần suất 4,6/100.000 phụ nữ trong năm(2). Chẩn ñoán UTBT ở giai ñoạn sớm là thách thức ñối với bác sĩ ung bướu, thường phải kết hợp lâm sàng, các phương tiện chẩn ñoán hình ảnh và dấu sinh học của bướu (tumor markers). Hiện nay ñối với UTBT loại xuất phát từ biểu mô, ngoài dấu sinh học CA125 (Carcinoma antigen 125) và các dấu sinh học khác như CA 72-4, osteopontin, activin, inhibin….. thì dấu sinh học HE4 (human epididymis protein 4) ñược sử dụng ñể giúp chẩn ñoán sớm loại ung thư này. Ngoài ra sự kết hợp giữa HE4 và CA125 ñể tính chỉ số nguy cơ ác tính cuả bướu buồng trứng (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm) ROMA ñược sử dụng ñể chọn lưạ phương pháp ñiều trị thích hợp ñối với bướu buồng trứng. Mục tiêu nghiên cứu Bước ñầu ñánh giá ñộ nhậy và ñộ ñặc hiệu của dấu sinh học HE4 trong chẩn ñoán UTBT loại xuất phát từ biểu mô. Kết hợp giữa HE4 và CA125 ñể ñánh giá nguy cơ ác * BV Ung Bướu TPHCM; ** Công ty Abbott Diagnostics Địa chỉ liên lạc: BSCKII. Phạm Văn Bùng. Email: pvbung06@yahoo.com Chuyên ñề Ung Bướu 495 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010 tính của bướu buồng trứng (chỉ số ROMA). ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CƯÚ Đối tượng nghiên cứu 31 trường hợp bướu buồng trứng nhập viện và ñiều trị lần ñầu tại khoa Ngoại 1 Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM từ 10/9/2010 ñến 01/11/2010. Phương pháp nghiên cứu Tiền cứu thống kê mô tả. Bệnh nhân nhập viện ñược chẩn ñoán bướu buồng trứng sẽ ñược chọn ñể nghiên cứu. Lập phiếu nghiên cứu có các chỉ số CA125; HE4; và chỉ số ROMA. Cách tính chỉ số ROMA (chỉ số nguy cơ ác tính của bướu buồng trứng)(5,3). Đối với phụ nữ còn kinh nguyệt : Chỉ số dự báo (PI) = -12,0 + 2,38(HE4) + 0.0626 (CA125). Nếu ROMA > 7.4% nguy cơ ác tính cao. Nếu ROMA < 7.4% nguy cơ ác tính thấp. Đối với phụ nữ mãn kinh nguyệt: Chỉ số dự báo (PI) = -8.09 +1.04{HE4} + 0.732{CA125} Nếu ROMA > 25.3% nguy cơ ác tính cao. Nếu ROMA < 25.3% nguy cơ ác tính thấp. Lấy máu ñể ñịnh lượng CA125, HE4 và chỉ số ROMA. Mổ bụng thám sát hoặc mổ nội soi ñể cắt bướu nếu lành tính, cắt tử cung + 2 phần phụ + mạc nối lớn nếu ác tính. Đối chiếu kết quả giải phẫu bệnh với kết quả HE4 và với chỉ số ROMA. Bước ñầu so sánh kết quả ñạt ñược với kết quả nghiên cứu một số tác ...