Vai trò của ngành công nghiệp chế biến chế tạo tại Quảng Ninh với sự phát triển kinh tế - xã hội

Bài viết tập trung nêu thực trạng của ngành công nghiệp CBCT tại Quảng Ninh, đồng thời cũng xác định vai trò (sự tác động) của nó với sự phát triển kinh tế xã hội nhằm giúp cho các nhà lãnh đạo, quản lý có cái nhìn tổng thể, từ đó có những phương án, lựa chọn tốt nhất, hướng tới phát triển ngành công nghiệp CBCT của tỉnh một cách nhanh chóng và bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của ngành công nghiệp chế biến chế tạo tại Quảng Ninh với sự phát triển kinh tế - xã hội Đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học phục vụ phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo Vai trò của ngành công nghiệp chế biến chế tạo tại Quảng Ninh với sự phát triển kinh tế - xã hội  KS. Nguyễn Thành Nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội KHKT tỉnh Tóm tắt: Giai đoạn 2010 - 2020, ngành Công nghiệp chế biến, chế tạo (CBCT) được xác định là một trong những ngành kinh tế quan trọng, động lực dẫn dắt tăng trưởng của toàn ngành công nghiệp của tỉnh. Giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 tỉnh Quảng Ninh xác định đẩy mạnh phát triển công nghiệp CBCT trở thành một trong 3 trụ cột chính của ngành công nghiệp, động lực cho phát triển kinh tế của tỉnh. Bài viết tập trung nêu thực trạng của ngành công nghiệp CBCT tại Quảng Ninh, đồng thời cũng xác định vai trò (sự tác động) của nó với sự phát triển kinh tế xã hội nhằm giúp cho các nhà lãnh đạo, quản lý có cái nhìn tổng thể, từ đó có những phương án, lựa chọn tốt nhất, hướng tới phát triển ngành công nghiệp CBCT của tỉnh một cách nhanh chóng và bền vững. Từ khóa: Công nghiệp CBCT; Công nghiệp CBCT với kinh tế, xã hội; Vai trò ngành công nghiệp CBCT. 1. Mở đầu Công nghiệp CBCT gồm 24 nhóm ngành và là một bộ phận của ngành công nghiệp. Trong những năm vừa qua, được Đảng và nhà nước quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện với nhiều chủ trương, chính sách phù hợp với từng giai đoạn và sự phát triển nên đã trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng, động lực dẫn dắt tăng trưởng của toàn ngành công nghiệp và có những tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Tỉnh Quảng Ninh, ngành công nghiệp CBCT cũng được quan tâm, tạo điều kiện phát triển, những năm gần đây đã có đóng góp rất lớn cho ngân sách nhà nước, trở thành ngành công nghiệp trụ cột, góp phần tích cực phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, tăng năng suất và nâng cao đời sống của nhân dân trong tỉnh. Ngày 16/11/2020, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 01-TU/NQ về phát triển nhanh, bền vững công nghiệp CBCT đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã xác định mục tiêu tổng quát đến năm 2030 là: Cơ cấu lại khu vực công nghiệp, phát triển nhanh và bền vững công nghiệp CBCT; tạo ra bước đột phá trong công nghiệp CBCT về thu hút vốn đầu tư và giá trị gia tăng của ngành công nghiệp CBCT; tăng nhanh tỷ trọng đóng góp của công nghiệp CBCT tạo trong GRDP và thu ngân sách địa phương; Thu hút lao động chất lượng cao, lao động tay nghề cao gắn với tăng quy mô chất lượng dân số thông qua phát triển công nghiệp CBCT. Mục tiêu cụ thể đến năm 2025: Ngành công nghiệp CBCT chiếm tỷ trọng 15% trong GRDP; Tốc độ giá trị gia tăng tăng bình quân 17%/năm; Thu hút tổng vốn đầu tư trong giai đoạn 2021 - 2025 đạt trên 45.000 tỷ đồng (bình quân trên 9.000 tỷ đồng/năm). Tốc độ tăng năng suất lao động đạt 15 - 17%/năm; định hướng đến năm 2030 Ngành công nghiệp CBCT chiếm tỷ trọng 20% trong GRDP; Tốc độ giá trị gia tăng tăng bình quân 20%/năm; Thu hút tổng vốn đầu tư đạt trên 100.000 tỷ đồng (bình quân trên 20.000 tỷ đồng/năm). Tạo ra 50.000 chỗ làm việc mới. Với định hướng như vậy, chắc chắn trong thời gian tới ngành công nghiệp CBCT của tỉnh sẽ có tác động rất lớn đến sự phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn tỉnh. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá những tác động này sẽ giúp cho nhà lãnh đạo, quản lý có cái nhìn tổng thể và có những giải pháp để hạn chế những tác động tiêu cực hướng đến sự phát triển bền vững là một việc cần thiết. 2. Vai trò ngành công nghiệp CBCT tại Quảng Ninh với sự phát triển kinh tế, xã hội 2.1. Thực trạng ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010 - 2020 (1) Tổng số doanh nghiệp công nghiệp CBCT đến năm 2020 là 841 doanh nghiệp, phát triển thêm 550 doanh nghiệp so với thời điểm năm 2010, chiếm tỷ lệ 81,8% trên tổng số Kỷ yếu Hội thảo Khoa học - 2021 28 Đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học phục vụ phát triển ngành công nghiệp chế biến, chế tạo doanh nghiệp toàn ngành công nghiệp (1.028 doanh nghiệp, trong đó: 81 doanh nghiệp FDI, 760 doanh nghiệp trong nước). (2) Tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp CBCT tăng bình quân 12,5%/năm; Quy mô ngành công nghiệp CBCT (theo giá hiện hành) đến năm 2020 đạt 20.305 tỷ đồng, tăng gấp 5,5 lần so với năm 2010; Tỷ trọng ngành công nghiệp CBCT tăng dần trong cơ cấu GRDP toàn tỉnh, năm 2020 chiếm khoảng 9,6%; (3) Số lao động trong ngành công nghiệp CBCT hiện có khoảng 54.213 lao động, tăng 1,4 lần so năm 2010 và chiếm tỷ lệ 38,38% tổng số lao động trong toàn ngành công nghiệp. Trong đó, lao động làm việc trong các khu công nghiệp, khu kinh tế trên địa bàn toàn tỉnh là hơn 24.000 người, chiếm gần 50% tổng số lao động toàn ngành công nghiệp CBCT. Thu nhập bình quân của lao động trong các khu công nghiệp đạt 6,9 triệu đồng/người/tháng, trong cụm công nghiệp là 5,7 triệu đồng/người/tháng. (4) Tổng vốn đầu tư trong ngành công nghiệp CBCT trong 10 năm qua đạt 75.497 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 12,6% tổng số vốn đầu tư xã hội toàn tỉnh, chiếm tỷ lệ 29,4% trong tổng số vốn đầu tư toàn ngành công nghiệp. Vốn đầu tư ngành công nghiệp CBCT tăng bình quân xấp xỉ 7.550 tỷ đồng/năm. (5) Giá trị xuất khẩu hàng hóa ngành công nghiệp CBCT năm 2010 đạt 573 triệu USD, chiếm 27,4% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa toàn tỉnh năm 2020 đạt 1.840 triệu USD, chiếm 78,6% tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa toàn tỉnh. (6) Một số ngành công nghiệp CBCT chủ lực trên địa bàn tỉnh Trong giai đoạ ...