Vai trò của nhân viên xã hội trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông

Để giáo dục hướng nghiệp toàn diện và hiệu quả, đặc biệt đối với học sinh trung học phổ thông cần thiết phải xây dựng mô hình công tác xã hội học đường, trong đó phát huy tốt vai trò của nhân viên công tác xã hội qua đó giúp các em có nhận thức đầy đủ về nghề nghiệp, lựa chọn nghề phù hợp với năng lực, tính cách, sở thích, giá trị của bản thân, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của gia đình và phù hợp với nhu cầu của xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của nhân viên xã hội trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1067.2016-0041 Social Sci., 2016, Vol. 61, No. 2A, pp. 136-143 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn VAI TRÒ CỦA NHÂN VIÊN XÃ HỘI TRONG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Hoàng Thị Hải Yến Khoa Công tác Xã hội, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Giáo dục hướng nghiệp là các hoạt động của nhà trường, gia đình và xã hội trong đó nhà trường đóng vai trò chủ đạo trong việc cung cấp tri thức, hình thành kĩ năng chọn nghề cho học sinh. Để giáo dục hướng nghiệp toàn diện và hiệu quả, đặc biệt đối với học sinh trung học phổ thông cần thiết phải xây dựng mô hình công tác xã hội học đường, trong đó phát huy tốt vai trò của nhân viên công tác xã hội qua đó giúp các em có nhận thức đầy đủ về nghề nghiệp, lựa chọn nghề phù hợp với năng lực, tính cách, sở thích, giá trị của bản thân, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của gia đình và phù hợp với nhu cầu của xã hội. Từ khóa: Giáo dục hướng nghiệp, học sinh, trung học phổ thông, nhân viên công tác xã hội, công tác xã hội trường học. 1. Mở đầu Nghị quyết 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo chỉ rõ “Đẩy mạnh phân luồng sau trung học cơ sở; định hướng nghề nghiệp ở trung học phổ thông” là một nhiệm vụ quan trọng. Chọn nghề gì để phù hợp với năng lực của bản thân, để đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, để góp phần vào việc phân luồng và sử dụng hợp lí nguồn lao động là hết sức cần thiết. Câu hỏi chọn nghề gì luôn là vấn đề trăn trở đối với các em khi bước vào ngưỡng cửa của cuộc đời, đặc biệt là đối với học sinh Trung học phổ thông. Đã có nhiều nghiên cứu khác nhau khi đề cập đến vấn đề giáo duc huớng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông xuất phát từ góc độ tiếp cận của giáo dục học, tâm lí học. . . Các nhà khoa học đã đi sâu nghiên cứu những vấn đề lí luận chung về hướng nghiệp và giáo dục huớng nghiệp, đã khái quát mục tiêu, nội dung, con đường hướng nghiệp và khẳng định vị trí và vai trò của hướng nghiệp và giáo dục huớng nghiệp trong nhà trường. Tiêu biểu có thể kể đến những nghiên cứu của các tác giả như Phạm Tất Dong, Vũ Văn Tảo, Nguyễn Như Ất [3, 4], hay các luận án của các tác giả Nguyễn Thị Nhung [8]; Bùi Việt Phú [9]; Huỳnh Thị Tam Thanh [10],... Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu đề cập đến vấn đề giáo dục huớng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông nhưng trên thực tế công tác này vẫn chưa đạt hiệu quả cao do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong bối cảnh đó, việc vận dụng mô hình công tác xã hội truờng học và việc Ngày nhận bài: 5/1/2016. Ngày nhận đăng: 25/5/2016 Liên hệ: Hoàng Thị Hải Yến, e-mail: hoanghaiyen204@gmail.com. 136 Vai trò của nhân viên xã hội trong giáo dục hướng nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông phát huy vai trò của nhân viên xã hội trong việc giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông là một giải pháp quan trọng và cần thiết. Chính vì vậy, trong giới hạn bài viết này, chúng tôi tập trung làm rõ một số hoạt động cần thiết của nhân viên công tác xã hội trong giáo dục hướng nghiệp học sinh Trung học phổ thông để qua đó các em có nhận thức đúng đắn về nghiệp, lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực của bản thân và nhu cầu phát triển của xã hội, đồng thời giúp các em hình thành được những kĩ năng và thái độ cần thiết để lựa chọn nghề nghiệp đúng đắn cho tương lai. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Quan niệm về giáo dục hướng nghiệp và giáo dục hướng nghiệp ở Trung học phổ thông Lí luận về giáo dục hướng nghiệp và giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông đã được nghiên cứu tương đối cơ bản và hệ thống. Theo tác giả Phùng Đình Mẫn: “Giáo dục hướng nghiệp là một hệ thống các biện pháp giáo dục của nhà trường, gia đình và xã hội, nhằm chuẩn bị cho thế hệ trẻ về tư tưởng, tâm lí, tri thức, kĩ năng, để họ có thể sẵn sàng đi vào ngành nghề, vào lao động sản xuất, đấu tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [7]. Theo tác giả Trương Thị Hoa: “Giáo dục hướng nghiệp là một tổ hợp các hoạt động của nhà trường, gia đình và xã hội trong đó nhà trường đóng vai trò chủ đạo trong việc cung cấp tri thức, hình thành kĩ năng chọn nghề cho học sinh trên cơ sở đó học sinh lựa chọn nghề phù hợp với năng lực, tính cách, sở thích, giá trị của bản thân, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của gia đình và phù hợp với nhu cầu của xã hội [5]. Như vậy, có nhiều quan niệm khác nhau về giáo dục hướng nghiệp của các nhà khoa học, dù ở khía cạnh nào thì các quan niệm trên cũng đã nhấn mạnh đến những vấn đề sau đây: Thứ nhất: Giáo dục hướng nghiệp là quá trình tác động của gia đình, nhà trường và xã hội, trong đó n ...