Vai trò của Quốc hội trong việc quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội

Một trong mười lăm nhiệm vụ và quyền hạn của Quốc hội được quy định tại khoản 3 Điều 70 của Hiến pháp năm 2013 là: “Quyết định mục tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”. Bài viết nhằm làm rõ nội hàm của điều khoản trên của Hiến pháp từ thực tiễn hoạt động của Quốc hội và từ kinh nghiệm của bản thân tác giả khi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của Quốc hội trong việc quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT VAI TROÂ CUÃA QUÖËC HÖÅI TRONG VIÏÅC QUYÏËT ÀÕNH KÏË HOAÅCH PHAÁT TRIÏÍN KINH TÏË - XAÄ HÖÅI TRẦN DU LỊCH* Một trong mười lăm nhiệm vụ và quyền hạn của Quốc hội được quy định tại khoản 3 Điều 70 của Hiến pháp năm 2013 là: “Quyết định mục tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội của đất nước”. Bài viết nhằm làm rõ nội hàm của điều khoản trên của Hiến pháp từ thực tiễn hoạt động của Quốc hội và từ kinh nghiệm của bản thân tác giả khi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội. 1. Quốc hội quyết định kế hoạch phát dung đó khi cần thiết cũng dưới hình thức triển kinh tế - xã hội nghị quyết của Quốc hội. Vấn đề đặt ra là 1.1 Phân định thẩm quyền của các cấp những nội dung nào thuộc kế hoạch phát chính quyền trong việc quyết định nội dung triển kinh tế - xã hội của đất nước mà Quốc kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hội cần quyết định để vừa phản ánh được Theo Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc quyền lực của cơ quan quyền lực nhà nước hội, một trong những quyền hạn và nghĩa vụ cao nhất, vừa bảo đảm sự linh hoạt trong của Quốc hội là “quyết định kế hoạch kinh điều hành của Chính phủ, phù hợp với sự vận tế - xã hội của đất nước”. Ngoài nội dung hành của cơ chế kinh tế thị trường. Vì vậy từ trên, chưa có một văn kiện pháp lý nào xác năm 2006, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn định chi tiết những nội dung thuộc kế hoạch quốc lần thứ X đã yêu cầu: “Phân định rõ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, mà chức năng, mối quan hệ giữa Quốc hội, Quốc hội có nghĩa vụ và quyền hạn quyết Chính phủ và các bộ, ngành, Ủy ban nhân định. Trên thực tế, hoạt động của Quốc hội dân (UBND) tỉnh, thành phố trực thuộc trung nước ta đều quyết định nhiều chỉ tiêu về kế ương trong quản lý nhà nước về kinh tế và hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm xã hội”. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có Luật dưới hình thức một nghị quyết của Quốc hội; về kế hoạch, nên ngay trong các đạo luật tổ đồng thời điều chỉnh những mục tiêu và nội chức Quốc hội, tổ chức Chính phủ mới sửa *TS. Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh. 14 NGHIÏN CÛÁU LÊÅP PHAÁP Söë 02+03 (306+307) T1+T2/2016 đổi, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương các chủ thể tạo ra sức cầu) và (3) nhà nước mới ban hành, cũng chưa phân định rõ những (người vừa tham gia vào khối cung, vừa chức năng liên quan đến việc quyết định các tham gia vào khối cầu, vừa điều tiết cung chỉ tiêu kinh tế - xã hội ở mỗi cấp chính cầu). Để thực hiện chức năng này, nhà nước quyền như thế nào. thường sử dụng bốn nhóm công cụ: Trong nội dung kế hoạch phát triển kinh - Hệ thống pháp luật điều chỉnh các hành tế - xã hội 5 năm và hàng năm đều có cơ cấu vi diễn ra trong đời sống kinh tế nhằm tạo ra nội dung gồm ba phần chính: (1) đánh giá một trật tự cho các chủ thể tham gia, mà hiện trạng; (2) xác định mục tiêu phương người ta thường gọi là “luật chơi” hay hệ hướng và chỉ tiêu phát triển; (3) đề ra chính thống pháp luật về kinh tế. sách giải pháp tổ chức thực thi. - Xây dựng chiến lược và kế hoạch phát Vấn đề đặt ra ở đây là với thẩm quyền triển kinh tế - xã hội nhằm định hướng cho của mình, Quốc hội quyết định tất cả nội sự hoạt động của thị trường và làm cơ sở cho dung của kế hoạch hay chỉ quyết định những việc xây dựng các chính sách kinh tế. Kế nội dung gắn liền với thẩm quyền lập pháp hoạch phát triển kinh tế - xã hội ngắn hạn, của Quốc hội. Thực tiễn hoạt động của Quốc trung hạn và dài hạn còn phản ánh con đường hội nước ta cho thấy, chưa có sự phân định phát triển của một đất nước; sự huy động rạch ròi về vấn đề này, nên trong thực tế có nguồn lực xã hội bảo đảm cho sự phát triển nhiều trường hợp những quyết định của bền vững. Quốc hội hoặc không quán xuyến hết các vấn - Hệ thống các chính sách kinh tế, tài đề quan trọng của đất nước mà cơ quan chính - thường gọi là kinh tế vĩ mô để tác quyền lực nhà nước phải quyết định nhằm động vào thị trường hay điều chỉnh tổng phản ánh được ý chí và nguyện vọng của cung và tổng cầu của nền kinh tế phù hợp với nhân dân, hoặc quyết định quá sâu vào công mục tiêu của kế hoạch đề ra. tác điều hành của Chính phủ, hạn chế tính - Sử dụng lực lượng vật chất của nhà linh hoạt trong điều kiện vận hành của cơ chế nước để can thiệp vào thị trường, tức là vai kinh tế thị trường. trò của kinh tế nhà nước như hàng hóa dịch 1.2. Cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò vụ công cộng. của Quốc hội trong việc quyết định kế Nhà nước sử dụng bốn nhóm công cụ hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và trên, với mức độ khác nhau cho từng loại tùy hàng năm thuộc vào đặc điểm của thị trường, tính chất 1.2.1 Nhà nước với tư cách là một trong của thể chế chính trị, lịch sử truyền thống của ba chủ thể của kinh tế thị trường: mỗi nước; đồng thời có sự điều chỉnh ở mức Ngày nay trên thế giới không còn một độ khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn nền kinh tế nào ...