Vai trò của thị phần trong việc xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp

Thông qua phân tích một số án lệ điển hình, bài viết chỉ ra rằng, để xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp, ngoài thị phần còn cần phải tính đến các yếu tố bổ trợ khác như rào cản gia nhập, hiện trạng cạnh tranh trên thị trường liên quan; từ đó, đề xuất các bước cần thực hiện khi xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của thị phần trong việc xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT VAI TROÂ CUÃA THÕ PHÊÌN TRONG VIÏåC XAÁC ÀÕNH VÕ TRÑ THÖËNG LÔNH THÕ TRÛÚÂNG CUÃA DOANH NGHIÏåP ĐÀo NGỌC BÁu* Vũ VăN TấN** Một trong những nhầm lẫn thường gặp khi nghiên cứu và thực hiện pháp luật cạnh tranh là cho rằng doanh nghiệp có thị phần lớn thì tất yếu có vị trí thống lĩnh thị trường. Thực tiễn tư pháp các nước có nền kinh tế thị trường phát triển cho thấy, thị phần đóng vai trò quan trọng, nhưng không phải là yếu tố duy nhất trong việc xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp. Thông qua phân tích một số án lệ điển hình, bài viết chỉ ra rằng, để xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp, ngoài thị phần còn cần phải tính đến các yếu tố bổ trợ khác như rào cản gia nhập, hiện trạng cạnh tranh trên thị trường liên quan; từ đó, đề xuất các bước cần thực hiện khi xác định vị trí thống lĩnh thị trường của doanh nghiệp. 1. Quan hệ giữa thị phần và vị trí thống phần cho chúng ta biết mối quan hệ giữa lĩnh thị trường một doanh nghiệp với tất cả các doanh Thị phần (còn được gọi là suất chiếm nghiệp khác trên thị trường. Vì vậy, thị phần hữu thị trường) là tỷ lệ hàng hóa bán ra hoặc còn được gọi là “phương thức xác định quy dịch vụ cung cấp của một doanh nghiệp so mô tương đối của doanh nghiệp trong một với tổng số hàng hóa bán ra hoặc dịch vụ ngành hoặc trong một thị trường”1. Trong vụ cung cấp của một thị trường đặc định. án Hoffmann-La Roche, Tòa án châu Âu đã Thị phần = (Doanh số bán hàng của chỉ ra: “Mặc dù thị phần tùy theo sự khác doanh nghiệp ÷ Tổng doanh số bán hàng nhau của thị trường mà có những khác biệt, của thị trường liên quan) x 100%. nhưng trừ những trường hợp đặc thù, thị Từ công thức trên, có thể thấy thị phần phần đặc biệt cao thì không còn nghi ngờ gì là sự biểu hiện mức độ lớn nhỏ của một nữa, nó chính là một chứng cứ của vị trí chi doanh nghiệp trên thị trường liên quan. Thị phối thị trường. Nếu một doanh nghiệp trên * T S. Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. ** Công an huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. 1 OECD, Glossary of Industrial Organisation Economics and Competition Law, p. 57. NGHIÏN CÛÁU Söë 21(325) T11/2016 LÊÅP PHAÁP 51 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT thị trường liên quan nắm giữ thị phần đặc án tối cao Mỹ cho rằng: “mặc dù thông biệt cao trong một thời gian dài, thì nó sẽ sử thường thị phần cao có thể chứng minh cho dụng quy mô sản xuất và tiêu thụ của mình sự tồn tại của sức mạnh lũng đoạn, nhưng để trở thành một loại sức mạnh, sức mạnh trong trường hợp thị trường có rào cản gia này sẽ làm cho nó trở thành một chủ thể nhập thấp và không thể chứng minh được bị tham gia thị trường hiển hách và làm cho đơn có khả năng khống chế giá hoặc có năng cách thức hành xử của nó trong một thời lực bài trừ cạnh tranh thì không thể chứng gian tương đối dài không chịu bất kỳ sự hạn minh được sự tồn tại của sức mạnh lũng chế nào. Sức mạnh này chính là vị trí thống đoạn”3. Ngay cả trong kết cấu thị trường độc lĩnh thị trường. Trong trường hợp này, doanh quyền hoàn toàn, doanh nghiệp độc chiếm nghiệp có thị phần rất nhỏ không thể trong cũng không tất yếu có vị trí thống lĩnh thị một thời gian ngắn có thể thỏa mãn được trường. Đối với vấn đề này, Tòa án tối cao nhu cầu thị trường như doanh nghiệp có vị Mỹ đã chỉ ra: “nếu như thị trường không có trí thống lĩnh thị trường có thể thỏa mãn”2. bất cứ rào cản gia nhập nào thì được xem là Như vậy, thông thường thị phần càng cao thì bị đơn nắm giữ 100% thị phần, nhưng cũng quy mô của doanh nghiệp trên thị trường không thể phán đoán nó có vị trí thống lĩnh liên quan càng lớn, sức mạnh thị trường của thị trường”4. Điều này là vì khi một doanh doanh nghiệp cũng càng lớn. Vì vậy, thị nghiệp nâng giá hàng hóa hoặc dịch vụ lên phần và sức mạnh thị trường có quan hệ tỷ cao hơn mức giá cạnh tranh thì các đối thủ lệ thuận. Tuy nhiên, cần chú ý đây chỉ là cạnh tranh sẽ lập tức gia nhập thị trường, quan hệ giữa sức mạnh thị trường và thị cung cấp các sản phẩm thay thế, làm cho phần mà không phải là quan hệ giữa sức doanh nghiệp tại vị mất đi khả năng khống mạnh lũng đoạn và thị phần. Sức mạnh thị chế đối với cạnh tranh thị trường. Khi doanh trường chỉ được xem là sức mạnh lũng đoạn nghiệp không có khả năng khống chế giá và (hoặc vị trí thống ...