Vai trò sinh học kỳ diệu của selen

Vai trò sinh học kỳ diệu của selenSelen (Se) là chất khoáng, chỉ có trong cơ thể người với hàm lượng rất nhỏ, nhưng vô cùng quan trọng. Nó là một chất giải độc kỳ diệu chuyên "săn bẫy" các kim loại nặng độc hại rồi thải trừ chúng ra khỏi cơ thể. Người ta cũng chứng minh được Se đóng vai trò then chốt trong quá trình ôxy hóa, chống lão hóa cơ thể. Hội chứng Keshan Trước đây trong các sách giáo khoa, dinh dưỡng... nói về các chất khoáng cần cho cơ thể, người ta chỉ nói...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò sinh học kỳ diệu của selen Vai trò sinh học kỳ diệu của selenSelen (Se) là chất khoáng, chỉ có trong cơ thể người với hàm lượng rất nhỏ, nhưngvô cùng quan trọng. Nó là một chất giải độc kỳ diệu chuyên săn bẫy các kim loạinặng độc hại rồi thải trừ chúng ra khỏi cơ thể. Người ta cũng chứng minh được Seđóng vai trò then chốt trong quá trình ôxy hóa, chống lão hóa cơ thể.Hội chứng KeshanTrước đây trong các sách giáo khoa, dinh dưỡng... nói về các chất khoáng cần cho cơ thể,người ta chỉ nói tới sắt, đồng iốt, mangan, coban... còn Se thì không. Thế nhưng vào năm1932, người ta đã quan sát những cái chết đột ngột không giải thích được ở vùng Keshan(Vũ Hán), Trung Quốc, với hàng nghìn người chết trong vài ngày. Điều khác thường duynhất thấy được là bề dày cơ tim giảm đến mức tim không hoạt động được nữa. Mãi 25năm sau mới khám phá ra rằng những cái chết nói trên là do thiếu nghiêm trọng khoángchất Se, vì đất nơi đây có hàm lượng Se cực kỳ thấp. Và phải mất 22 năm nữa (1979) mớichứng tỏ được rằng Se là rất cần cho con người, và giải thích được rằng khoảng 10 triệungười Trung Quốc đã chết vì thiếu Se. Từ đó mà xuất hiện cụm từ Hội chứng Keshanvà chỉ cần bổ sung Se thì tình trạng bệnh được cải thiện rõ rệt.Se với cơ thểSe chính là coenzym của glutathion peroxydase, là một chất chống ôxy hóa, giữ vai tròchủ chốt bảo vệ cơ thể chống lại tác hại của các gốc tự do. Hàng ngày cơ thể chúng ta cầnkhoảng 0,05 - 0,10mg Se, nó được hấp thu ở ruột non và thải trừ qua phân, nước tiểu, mồhôi.Cá biển là thực phẩm có nhiều Se hơn cả, sau đólà các thực phẩm nấm, lòng đỏ trứng, dầu ôliu,gan động vật, các loại ngũ cốc nguyên hạt (Se cónhiều ở lớp vỏ lụa hạt ngũ cốc), hành, tỏi... Vớicơ thể, Se có những lợi ích rất quan trọng:Hoạt hóa hormon tuyến giáp: Se có trong thành Các loại hải sản có chứa nhiều selen.phần của iodothyronin deiodinase có liên quan đến tổng hợp hormon triiodothyronin (T3)từ thyroxin (T4). Cộng đồng dân cư sống trong những vùng thường xuyên thiếu Se thì cóthể thiếu cả iốt, do đó Se cần phải được cung cấp đầy đủ để phòng bệnh tuyến giáp, đặcbiệt là cung cấp đầy đủ cho trẻ em.Làm giảm độc tính các kim loại độc: Đó là vì Se kết hợp với các kim loại này (thủy ngân,chì, asen, cadmium...) cùng với một loại protein đặc biệt là metalloprotein làm mất tácdụng của các kim loại độc và tăng cường quá trình đào thải chúng ra khỏi cơ thể.Chống ôxy hóa và chống lão hóa: Các gốc tự do được sinh ra trong quá trình chuyển hóa,hoặc bị nhiễm từ bên ngoài vào cơ thể, có khả năng ôxy hóa cao, là thủ phạm gây nênhoặc làm nặng thêm một số bệnh, làm tăng quá trình lão hóa. Se được coi là đứng đầubảng trong số các chất chống ôxy hóa mạnh để vô hiệu hóa gốc tự do, chống lão hóa.Một số hữu ích khác: Vai trò của Se trong hệ miễn dịch và phòng chống ung thư cũngđược nhiều người ca ngợi. Nhiều công trình nghiên cứu Se với một số loại ung thư ruột,tiền liệt tuyến, da, phổi... đã xác nhận Se tăng cường miễn dịch, làm chậm sự phát triểncủa khối u, kéo dài thời gian sống của bệnh nhân ung thư. Sở dĩ có tác dụng này bởi Se làchất chống ôxy hóa rất mạnh, bảo vệ hiệu quả các ADN chống các gốc tự do. Se còn cótác dụng làm giảm nguy cơ mắc tiền sản giật ở sản phụ và phòng ngừa đái tháo đường,thoái hóa hoàng điểm ở mắt người cao tuổi.Thiếu Se và những hậu quảKhi cơ thể thiếu Se có thể làm tăng nguy cơ các bệnh ở cơ vân và cơ tim, tăng các biếnchứng trong các bệnh tim mạch, giảm khả năng miễn dịch do vậy mà tăng nguy cơ hoặclàm tăng thêm quá trình nhiễm trùng. Nếu thiếu hụt Se nghiêm trọng cơ thể bị Hộichứng Keshan như đã từng xảy ra.Ngoài ra, thiếu Se còn dễ dẫn đến tình trạng vô sinh của nam giới và làm giảm khả năngthụ thai của nữ, làm mất độ bóng, dễ gãy tóc và móng, gây rối loạn chuyển hóa hormonảnh hưởng tới sự phát triển và hoàn thiện của cơ thể.Do vậy, trong khẩu phần ăn uống cần phải được cung cấp đủ Se, đặc biệt là đối với trẻem và người cao tuổi, nhằm giúp cơ thể phát triển bình thường và giảm nguy cơ bị nhữngbệnh như đã nói. Khi có biểu hiện thiếu Se cần được bổ sung kịp thời bằng các dượcphẩm có chứa Se.Các dược phẩm có SeSe với những tác dụng kỳ diệu của nó đã kích thích nhiều hãng dược phẩm nước ngoàibào chế nhiều dạng thuốc Se tung ra thị trường, trong số đó có những viên thuốc chốnglão hóa, giải độc và tăng sức đề kháng... (có bán trên thị trường dược nước ta) với nhiềutên thương mại. Có thể kể tên một số loại như: viên nang mềm celnium chứa 50mcg Sedưới dạng men bia nuôi cấy ở môi trường đặc biệt đã hấp thu Se vô cơ có trong môitrường nuôi cấy, nên không độc như Se vô cơ. Dạng tiêm lọ 10ml natri selenit tương ứngvới 100mcg nguyên tố Se. Dạng phối hợp với các chất chống ôxy hóa khác (vitamin E, C,beta caroten) như các viên nang mềm mà nhiều người hay gọi là thuốc chống lão hóa:belaf, binacle, saylom, cigelton...Se còn được bào chế với hàng chục vitamin và hàng chục muối khoáng (Mỹ). Ngoài ra,còn c ...