Vấn đề dinh dưỡng đối với bệnh Đái tháo đường

Trong khi việc lười vận động, theo ước tính, là nguyên nhân gây ra 1,9 triệu ca tử vong một năm trên toàn thế giới, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra con số ước tính khoảng 2,7 triệu ca tử vong hằng năm do việc ăn uống thiếu rau xanh và hoa quả. Chế độ dinh dưỡng không lành mạnh và kém vận động cơ thể là 2 tác nhân chính làm tăng lượng glucose trong máu và cao huyết áp cũng như là lượng chất béo bất thường trong máu, thừa cân hay béo phì....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề dinh dưỡng đối với bệnh Đái tháo đường Vấn đề dinh dưỡng đối với bệnh Đái tháo đường Viết bởi Bs.Ngô Thế Phi Trong khi việc lười vận động, theo ước tính, là nguyên nhân gây ra 1,9 triệuca tử vong một năm trên toàn thế giới, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra consố ước tính khoảng 2,7 triệu ca tử vong hằng năm do việc ăn uống thiếu rau xanhvà hoa quả. Chế độ dinh dưỡng không lành mạnh và kém vận động cơ thể là 2 tác nhânchính làm tăng lượng glucose trong máu và cao huyết áp cũng như là lượng chấtbéo bất thường trong máu, thừa cân hay béo phì. Chúng cũng nằm trong số các tácnhân chính gây nên các căn bệnh mạn tính như đái tháo đường, tim mạch và ungthư. “Khoảng 2,7 triệu ca tử vong hằng năm do việc ăn uống thiếu rau xanh vàhoa quả” Khuyến cáo dinh dưỡng của WHO bao gồm việc gia tăng lượng tiêu thụ rauxanh và các type hoa quả, đậu, các type hạt và ngũ cốc. Đồng thời WHO cũng yêucầu việc giới hạn khẩu phần ăn chứa nhiều chất béo, chuyển từ tiêu thụ chất béobão hòa sang chất béo không bão hòa và hạn chế việc dùng vô tội vạ đường đơnvà đường đôi trong các thực phẩm chế biến sẵn hay các thực phẩm chứa đườngcô đặc như mật ong, xi rô và nước trái cây. Để kiểm soát lượng đường trong máu,những người mắc bệnh Đái tháo đường cũng cần phải hạn chế lượng thức ănchứa đường đa vốn có trong thực phẩm giàu tinh bột như gạo, khoai tây, bánh mì,v.v. Chỉ số đường huyết Theo nguyên tắc, người bị Đái tháo đường thường được khuyến cáo rằnghọ nên giới hạn tỷ lệ các chất đường bột (carbohydrate) như cơm trong khoảng25% cho mỗi bữa ăn, 50% dành cho các type rau quả, và 25% còn lại là nhữngthức ăn giàu đạm như thịt, cá, trứng. Tuy nhiên, không phải tất cả các chất đườngbột đều giống nhau, ví dụ như tinh bột trong cơm được tiêu hóa một cách nhanhchóng và làm tăng đường huyết nhiều hơn so với tinh bột có trong mì. Do đó,người bệnh Đái tháo đường được khuyến cáo tránh các kiểu tinh bột làm đườnghuyết tăng cao. Vì cho thấy được tốc độ tiêu hóa và hấp thu của cơ thể với cácdạng tinh bột khác nhau nên chỉ số đường huyết được dùng để dự báo tác động củacác type thực phẩm lên lượng đường trong máu. Khái niệm về một chỉ số xếp hạngcác type thực phẩm được phát triển năm 1981 bởi một nhóm các nhà khoa họcthuộc Đại học Toronto với người đứng đầu là nhà nghiên cứu dinh dưỡng DavidJenkins người Canada. Trong khi nghiên cứu, người ta đặt giả thiết rằng lượngđượng glucose vừa đưa vào cơ thể được tiêu hóa và hấp thu nhanh hơn bất kỳ thứcăn chứa tinh bột nào. Do đó, nồng độ đường glucose được xác định bằng mộtthang đo gồm 100 mức. Tuy nhiên người ta đã phát hiện rằng giống gạo hương làiThái Lan (tiếng Thái gọi là hom mali) đạt đến mức 109 của thang đo vì tôc độ cơthể hấp thụ nó thậm chí còn nhanh hơn cả đường glucose tinh khiết và tác độnglớn hơn tới lượng đường trong máu. Điều tương tự cũng như vậy cũng được pháthiện đối với đường maltose, một dạng đường kép hình thành trong quá trình sảnxuất bia, với 105 điểm so với tuyệt đối 100 của thang đo.Chỉ số đường huyếttrong các giống khác nhau của cùng một type thực phẩm như gạo hay khoai tây cóthể khác nhau rất lớn. Ngoài ra, những sự biến đổi trong chỉ số đường huyết còncó thể bị ảnh hưởng bởi độ chín của trái (hay ngũ cốc), cách nấu và những thức ăndùng kèm với chúng. Ví dụ, gạo có chỉ số đường huyết cao hơn so với khi đượcdùng kèm các dạng thực phẩm khác như cá, cho nên người bệnh đái tháo đườngđược khuyến cáo rằng nên tránh xa việc chỉ dùng duy nhất thực phẩm giàucarbohydrate trong các bữa ăn. Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng Mỹ đã phát hànhnhiều bản hướng dẫn quốc tế trong khoảng thời gian từ 1995-2002 với tác giảchính Brand Miller, người đứng đầu Đơn vị nghiên cứu dinh dưỡng con người tạiTrường Khoa học Phân tử và Vi khuẩn trực thuộc Đại học Sydney. Đội của bà lànhững người tiên phong trong nghiên cứu chỉ số đường huyết suốt hơn một thậpkỷ. Cùng với việc kiểm tra hơn 400 type thực phẩm, Ban nghiên cứu chỉ số đườnghuyết của Đại học Sydney còn cho đăng một nguyệt san trực tuyến bằng hai thứtiếng Anh, Hoa. Họ cũng vừa xây dựng cơ sở dữ liệu mở mà ai cũng có thể truycập, vừa phát hành bảng chỉ số đường huyết và hơn 100 dạng thực phẩm thôngdụng ở Châu Á dưới hai dạng ngôn ngữ Anh và Hoa. “WHO khuyên rằng nên tăng rau xanh và các dạng hoa quả, đậu, các dạnghạt và ngũ cốc trong khẩu phần ăn”.“Người bị Đái tháo đường nên giới hạn tỷ lệcác chất đường bột như cơm trong khoản 25% cho mỗi bữa ăn”. Thức ăn như xôi,nếp, bánh mì và khoai lang có chỉ số đường huyết cao, hơn 70 điểm. Những thựcphẩm như cháo và khoai tây nấu chín, chỉ số này dao động từ 56 đến 69 điểm,mức điểm có tác động trung bình đến lượng glucose trong máu. Còn chỉ sốđường huyết từ 55 điểm trở xuống, như ở bắp, khoai môn, chuối, mì, thì có tácđộng ít hơn. “Xôi, nếp, bánh mì và khoai lang có chỉ ...