Vấn đề nguồn gốc ngôn ngữ

2. Tiền thân của ngôn ngữ loài người Mệnh đề ngôn ngữ bắt nguồn từ trong lao động thực ra chỉ mới khẳng định điều kiện nảy sinh ngôn ngữ chứ chưa nói rõ ngôn ngữ đã nảy sinh từ cái gì. Những giải thuyết về nguồn gốc ngôn ngữ của ngôn ngữ trước Mác, nếu như không giải thích được những điều kiện tạo ra ngôn ngữ thì ít nhiều đều hướng về tiền thân của ngôn ngữ loài người. Hiển nhiên, tiền thân của ngôn ngữ không thể là tư thế của tay hay của thân thể như...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề nguồn gốc ngôn ngữ Vấn đề nguồn gốc ngôn ngữ2. Tiền thân của ngôn ngữ loài ngườiMệnh đề ngôn ngữ bắt nguồn từ trong lao động thực ra chỉ mới khẳng định điềukiện nảy sinh ngôn ngữ chứ chưa nói rõ ngôn ngữ đã nảy sinh từ cái gì. Nhữnggiải thuyết về nguồn gốc ngôn ngữ của n gôn ngữ trước Mác, nếu như không giảithích được những điều kiện tạo ra ngôn ngữ thì ít nhiều đều hướng về tiền thân củangôn ngữ loài người. Hiển nhiên, tiền thân của ngôn ngữ không thể là tư thế củatay hay của thân thể như Marr và môn phái của ông chủ trương. Thừa nhân tư thếcủa tay hay của thân thể là tiền thân của ngôn ngữ là chưa có cơ sở. Lịch sử khônghề biết có một xã hội loài người nào dù lạc hậu đến đâu chăng nữa lại không cóngôn ngữ thành tiếng. Nhân chủng học không hề biết có một dân tộc nhỏ bé, lạchậu nào, dù cổ lỗ hay còn cổ lỗ hơn người châu Úc hay dân Đất lửa thế kỉ trướcchẳng hạn, lại không có ngôn ngữ thành tiếng. Cho nên, giả thuyết lúc đầu conngười chưa có ngôn ngữ thành tiếng và tư duy trừu tượng, muốn diễn đạt cái tưduy tiền logic đó người ta dùng ngôn ngữ cử chỉ, tức là dùng tư thế của tay, củathân thể, thậm chí của mắt để tỏ ý nhất định, nhưng những cử chỉ đó và âm thanhcủa ngôn ngữ không có tính chất kế thừa lịch sử nào bởi vì cử chỉ dựa vào ấntượng thị giác còn ngữ âm dựa vào ấn tượng thính giác. Một số người căn cứ vào sự khác nhau về bản chất và chức năng của ngôn ngữvới các âm được bắt chước, tiếng kêu trong lao động và tiếng kêu cảm thán để phủnhận giá trị tiền thân của những thứ đó là không đúng. Người và vượn cũng khácnhau về chất nhưng vượn vẫn là tiền thân của người; chữ viết và đồ hoạ nguyênthuỷ khác nhau về chất nhưng đồ hoạ nguyên thuỷ vẫn là tiền thân của chữ viết. Theo chúng tôi, ngôn ngữ với tư cách là hệ thống tín hiệu thứ hai phải bắtnguồn từ hệ thống tín hiệu thứ nhất ở con người. Hệ thống tín hiệu thứ nhất là tấtcả những ấn tượng, cảm giác và biểu tượng thu được từ bối cảnh tự nhiên bênngoài thông qua những phản xạ, kích thích ở dạng mọi cảm giác: thính giác, thịgiác, xúc giác... Hệ thống tín hiệu thứ nhất tiến hành giao tiếp trong phạm vi tưduy hình tượng, một mặt nó lấy hình tượng mà bộ máy cảm giác nhận được làmcái biểu hiện còn cái được biểu hiện là tư duy hình tượng. Sự giao tiếp như vậy rấtđơn sơ vì nó không có tư duy trừu tượng. Nhưng dầu sao cũng vẫn có tác dụnggiao tiếp. Chẳng hạn, một người nguyên thuỷ kêu lên một tiếng, những người kháclập tức xúm lại, bởi vì tiếng kêu đó làm cho người khác biết là có thức ăn... Phạmvi của hệ thống tín hiệu thứ nhất ở con người nguyên thuỷ rất rộng. Bất cứ hìnhtượng nào mà bộ máy cảm giác hình thành nên đều có thể trở thành cái biểu hiệncủa hệ thống tín hiệu thứ nhất. Nhưng không phải ngôn ngữ bắt nguồn từ tất cả hệthống tín hiệu thứ nhất. Vì ngôn ngữ lấy ngữ âm làm vật kích thích vật chất, lấykhái niệm làm nội dung chính của những vật kích thích ấy, cho nên chỉ bộ phận hệthống tín hiệu thứ nhất nào có tác dụng giao tiếp lấy âm thanh làm vật kích thíchmới trở thành ngôn ngữ. Như vậy, có thể một phần của sự bắt ch ước âm thanh là nguồn gốc của một sốthành phần ngôn ngữ. Nhưng phải là những âm thanh mà con người mô phỏng âmthanh do sự vật phát ra để làm tín hiệu giao tiếp. Sự bắt chước âm thanh theo cáchhiểu của Platon và Augustin thời cổ đại, cũng như sự bắt chước âm thanh với tưcách là dùng đặc điểm của tư thế bộ máy phát âm để mô phỏng đặc điểm của sựvật khách quan không thể là tiền thân của ngôn ngữ. Ngay chúng ta vẫn ch ưa lígiải được rõ ràng những mối quan hệ tượng thanh ấy, huống hồ l à người nguyênthuỷ thời xưa. Tương tự, những bộ phận tiếng kêu trong lao động, tiếng kêu cảm thán có tácdụng giao tiếp với tư cách là hệ thống tín hiệu thứ nhất, đều có thể trở thành nhữngbộ phận cấu thành của ngôn ngữ sau này ...