Vận dụng lý thuyết thiết kế tổ chức vào việc tái cấu trúc cơ cấu tổ chức của các doanh nghiệp Việt Nam trong thời kỳ hội nhập

Bài viết tổng hợp lại tư tưởng, quan điểm của các nhà khoa học về việc thiết kế cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp, chỉ ra hai mô hình cơ bản của việc thiết kế cấu trúc tổ chức, đặc trưng và bối cảnh áp dụng của từng mô hình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng lý thuyết thiết kế tổ chức vào việc tái cấu trúc cơ cấu tổ chức của các doanh nghiệp Việt Nam trong thời kỳ hội nhập HỘI THẢO KHOA HỌC QUẢN TRỊ VÀ KINH DOANH – COMB 2016 VẬN DỤNG LÝ THUYẾT THIẾT KẾ TỔ CHỨC VÀO VIỆC TÁI CẤU TRÚC CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP APPLYING THE ORGANIZATION DESIGN THEORY FOR RESTRUCTURING ENTERPRISES’ ORGANIZATION STRUCTURE IN VIETNAM DURING THE IN INTEGRATION PERIOD ThS. Ngô Xuân Thủy Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng Email: thuyqtkd@yahoo.com TÓM TẮT Tái cấu trúc hay tái cơ cấu đang dần trở thành một yêu cầu tất yếu vừa mang tính khoa học, vừa mang tính ứng dụng thực tế đối với sự phát triển của nhiều doanh nghiệp ở nước ta hiện nay. Theo đó, bài báo này dựa trên khoa học về Lý thuyết và Thiết kế tổ chức nhằm hướng đến cung cấp một nền tảng lý thuyết và thực tiễn về tái cấu trúc, giúp các doanh nghiệp có thể tiến hành tái cấu trúc tổ chức của mình một cách hiệu quả. Phần đầu tiên, bài báo tổng hợp lại tư tưởng, quan điểm của các nhà khoa học về việc thiết kế cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp, chỉ ra hai mô hình cơ bản của việc thiết kế cấu trúc tổ chức, đặc trưng và bối cảnh áp dụng của từng mô hình. Phần tiếp theo, bài báo đi sâu phân tích từng yếu tố tạo nên bối cảnh hoạt động mà có ảnh hưởng đến việc thiết kế và tái cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp như ngành nghề kinh doanh, môi trường, mục tiêu, chiến lược, công nghệ, quy mô, và văn hóa. Đây chính là những căn cứ quan trọng giúp cho các doanh nghiệp thực hiện việc thiết kế và tái cấu trúc tổ chức đi đúng hướng và đạt hiệu quả. Cuối cùng, bài báo chỉ ra hai xu hướng chính của việc tái cấu trúc tổ chức của các doanh nghiệp trên thế giới, xem đây là bài học quý báu đối với các doanh nghiệp của nước ta hiện nay. Tóm lại, tái cấu trúc tổ chức của doanh nghiệp là một vấn đề lớn và phức tạp, đòi hỏi sự thận trọng của các nhà quản trị. Với những nội dung trình bày ở trên, bài báo mong muốn giúp cho các doanh nghiệp tiến hành tái cấu trúc tổ chức một cách hiệu quả, cũng như khơi gợi ra những hướng nghiên cứu chuyên sâu đối với từng yếu tố ảnh hưởng đến việc tái cấu trúc tổ chức các doanh nghiệp hiện nay ở nước ta. Từ khóa: Tổ chức; tái cấu trúc; thiết kế tổ chức; mô hình cấu trúc; chiến lược. ABSTRACT Restructuring or reengineering is currently becoming an imperative requirement in terms of both scientific field and practical application for development of enterprises in Vietnam. Accordingly, the Article based on science of Organization Design Theory aims to provide a theoretical and practical foundation of the restructuring in order that enterprises can facilitate their restructuring effectively. Firstly, the Article mentions thoughts and viewpoints of scientists in enterprises’ organization structure design, as well as indicates two basic models of organization structure design, concerning to characteristics and applicable contexts of each model. Secondly, the Article further analyses each element of operation context impacting on organization design and restructuring of enterprises such as business activities, environment, goals, strategies, technology, scale and culture. These factors play crucial role as foundation for enterprise to process organization design and restructuring in effectively appropriate manner. Finally, the Article states two major restructuring trends of enterprises in all over the world, which are considered as precious experiences for enterprises in Vietnam. In conclusion, restructuring is a complicated matter that requires prudence from management. With the overall content mentioned above, the Article’s purpose is not only to provide basic ground for enterprises to restructure organization effectively but also to inspire further advanced research for each factor affecting on organization restructure of enterprises in Vietnam Key Words: Organization; Restructuring; Design; structure model; Strategy. 1. Giới thiệu Trên con đường hội nhập và hợp tác Quốc tế trong lĩnh vực kinh tế đã mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Muốn tận dụng được cơ hội để tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp cần có những đổi mới căn bản nhiều khía cạnh. Một trong những vấn đề đó là tái cấu trúc tổ chức “tái cấu trúc - Restructuring hay tái cơ cấu - Reengineering” của doanh nghiệp. Đây là một vấn đề vừa có tính khoa học, vừa có tính thực tế cấp bách đối với nhiều 244 TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG doanh nghiệp ở nước ta hiện nay. Bối cảnh hoạt động của các doanh nghiệp đã có sự thay đổi rất căn bản vì vậy tái cấu trúc tổ chức doanh nghiệp là một đòi hỏi tất yếu khách quan. Tuy nhiên, cho đến nay thuật ngữ “tái cấu trúc - Restructuring hay tái cơ cấu - Reengineering” vẫn có tính mới mẻ đối với một số người làm công tác quản trị, và chủ doanh nghiệp. Không phải ai cũng hiểu rõ được bản chất của tái cấu trúc tổ chức là làm cái gì? Bắt đầu từ đâu? Và dựa trên cơ sở nào? Vì vậy, họ thường lúng túng, mất phương hướng và không đáp ứng được mục đích của việc tái cấu trúc. Theo Michael Hammer và James A. Champy đưa ra lần đầu và phát triển trong các cuốn sách Reengineering the Corporation, Reengineering Management, thì “tái cấu trúc là việc xem xét và cấu trúc lại một phần, một số phần hay toàn bộ một tổ chức, một đơn vị nào đó, mà thường là một công ty”. Nếu hiểu theo nghĩa hẹp của thuật ngữ này thì tái cấu trúc có thể là sự thay đổi về hình thức sở hữu, thay đổi về cơ cấu ngành nghề, thay đổi về cấu trúc tổ chức, cơ chế vận hành các chức năng trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp, từ việc thu hút các nguồn lực đầu vào, quá trình sản xuất, tiếp thị vv...Ở đây người viết cho rằng “Tái cấu trúc là định kỳ rà soát và điề ...