Bài viết nghiên cứu vận dụng mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động trong các doanh nghiệp da giầy Việt Nam. Mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động là một phương pháp kế toán chi phí mới để khắc phục các hạn chế của phương pháp kế toán chi phí truyền thống. Bên cạnh đó, bài viết cũng đề xuất mô hình tích hợp kế toán chi phí dựa trên hoạt động và chuỗi giá trị trong các doanh nghiệp da giầy Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động và tích hợp với chuỗi giá trị trong các doanh nghiệp da giầy Việt Nam
n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam
VẬN DỤNG MÔ HÌNH KẾ TOÁN CHI PHÍ DỰA TRÊN HOẠT ĐỘNG VÀ TÍCH HỢP
VỚI CHUỖI GIÁ TRỊ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP DA GIẦY VIỆT NAM
#Nguyễn Văn Hải
Trường Đại học Lạc Hồng
Bài viết nghiên cứu vận dụng mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động trong các doanh
nghiệp (DN) da giầy Việt Nam. Mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động là một phương
pháp kế toán chi phí mới để khắc phục các hạn chế của phương pháp kế toán chi phí truyền
thống. Bên cạnh đó, bài viết cũng đề xuất mô hình tích hợp kế toán chi phí dựa trên hoạt động
và chuỗi giá trị trong các DN da giầy Việt Nam. Qua nghiên cứu, tác giả mong muốn các nhà
quản lý trong DN da giầy Việt Nam có thêm sự hiểu biết và vận dụng mô hình kế toán chi phí
dựa trên hoạt động nhằm giúp các nhà quản lý cải thiện hiệu suất tổ chức, năng suất và lợi
nhuận.
Từ khóa: Mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động, chuỗi giá trị, da giầy.
Abstract: The article studied to apply Activity-based costing (ABC) model in Viet Nam
rubber footwear companies. Activity-based costing model is a new cost accounting method to
overcome restrictions of traditional cost accounting method. In addition, the article also
proposed model intergrating Activity-based costing and value chain in Viet Nam rubber
footwear companies. Through study, author want business managers to get much knowlegde
and apply Activity-based costing model to help managers improve efficiency of oganization,
productivity and profit.
Key words: Activity-based costing (ABC), value chain, rubber footwear.
1. Giới thiệu
Hiện nay, da giầy là ngành có sản lượng xuất khẩu lớn thứ ba tại Việt Nam. Erwin
Schweisshelm (2016) thống kê được khoảng 700 DN đang hoạt động trong ngành da giầy, thu
hút hơn một triệu công nhân làm việc. Kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành năm 2016 đạt
16,2 tỷ USD, năm 2017 là gần 18 tỷ USD (Hiệp Hội Da Giầy - Túi Xách Việt Nam, 2016).
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu giầy dép các loại của Việt Nam
trong tháng 6/2018 đạt hơn 1,4 tỉ USD, giảm 5,26% so với tháng trước đó nhưng tăng 4,97%
so với cùng tháng năm ngoái. Tính chung trong 6 tháng đầu năm 2018, kim ngạch xuất khẩu
giầy dép của Việt Nam đạt 7,6 tỉ USD, tăng 9,39% so với cùng kỳ năm ngoái (Hiệp Hội Da
Giầy – Túi Xách Việt Nam, 2018).
Ngành da giầy Việt Nam hiện có DN vốn đầu tư trong nước và các DN vốn đầu tư
nước ngoài. Có một sự cạnh tranh mạnh mẽ giữa các DN sản xuất da giầy với nhau hoạt động
tại Việt Nam. Hầu hết các DN da giầy Việt Nam đang áp dụng các hệ thống kế toán chi phí
truyền thống, thường cung cấp thông tin chi phí không chính xác và không đáp ứng được yêu
cầu trong các quyết định chiến lược nhằm nâng cao chất lượng các quyết định.
Hạn chế này của hệ thống kế toán chi phí truyền thống phát sinh do sự phân bổ chi phí
tùy ý hơn là phân bổ dựa vào nguyên nhân và chi phí đầu vào. Các biện pháp liên quan đến
144
n trÞ - Kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tr¹ng ë ViÖt Nam
khối lượng sản xuất được sử dụng trong các hệ thống kế toán chi phí truyền thống để phân bổ
chi phí đầu vào cho sản phẩm, mặc dù một số sản phẩm không sử dụng chi phí sản xuất gián
tiếp, tức là chi phí đầu vào tương ứng với số lượng sản phẩm được sản xuất. Do đó, các hệ
thống chi phí truyền thống bóp méo chi phí sản phẩm vì nhiều loại chi phí sản xuất gián tiếp
được phân bổ không liên quan đến sản xuất, chẳng hạn như kích thước và độ phức tạp.
Mô hình kế toán chi phí dựa trên hoạt động (ABC) được thiết kế như một công cụ kế
toán chi phí hiện đại để khắc phục các hạn chế của các hệ thống chi phí truyền thống. Tương
phản với các hệ thống kế toán chi phí truyền thống, mô hình ABC thừa nhận thực tế rằng
không phải tất cả các hoạt động tỷ lệ thuận với số lượng đơn vị sản xuất (Raz & Elnathan,
1999).
Phân tích chuỗi giá trị (VCA) là một kỹ thuật được sử dụng để đánh giá các hoạt động
của nội bộ trong DN. Mục tiêu của VCA là xác định các hoạt động cơ bản có ý nghĩa đối với
sự thành công của tổ chức và là nền tảng của lợi thế về chi phí hoặc sự khác biệt. Hơn nữa,
phương pháp VCA cũng nhận ra những hoạt động của một DN có thể được cải thiện để mang
lại lợi thế cạnh tranh.
Trong bài báo này, tác giả vận dụng mô hình ABC cho các DN da giầy Việt Nam, tác
giả hy vọng việc vận dụng mô hình ABC sẽ giúp các nhà quản lý cải thiện hiệu suất tổ chức,
năng suất và lợi nhuận. Đồng thời, đề xuất mô hình tích hợp ABC – VCA cho các DN da giầy
Việt Nam.
2. Tổng quan nghiên cứu
Ridderstolpe, Johansson, Skau, Rutberg, và Åhlfeldt (2002) đã trình bày việc áp dụng
mô hình chi phí dựa trên hoạt động (ABC) tại Trung tâm Tim mạch ở Thụy Điển như một kỹ
thuật cho thông tin chi phí hành chính, ra quyết định chiến lược, cải thiện chất lượng và giảm
chi phí. Dickinson và Lere (2003) đã chứng minh cách thức mà kỹ thuật ABC có thể giúp
quản lý các chức năng tiếp thị của một tổ chức. Hughes (2005) thể hiện tiềm năng của mô
hình ABC trong việc cải thiện hiệu suất cạnh tranh của các DN vừa và nhỏ, chủ yếu ở ngành
dệt may và quần áo của Anh. Banker, Bardhan, và Chen (2008) đã xem xét tác động của mô
hình ABC đối với việc áp dụng các thực hành sản xuất đẳng cấp thế giới và hiệu suất nhà
máy. Stelling, Roy, Tiwari, và Majeed (2010) sử dụng một mô hình ABC để trình bày một
phương pháp để ước tính chi phí của một quá trình. Carli và Canavari (2013) đã đề xuất một
mô hình cho một hệ thống thông tin mới cho quản lý kinh doanh nông nghiệp có thể hỗ trợ
các phương pháp chi phí trực tiếp và ABC. Maiga (2014) đánh giá mối liên hệ giữa việc áp
dụng mô hình ABC và bốn biện pháp thực hiện nhà máy sản xuất: Cải thiện thời gian chu kỳ,
cải thiện chất lượng, cải thiện chi phí và lợi nhuận. Shama (2015) đã trình bày một cách tiếp
cận để tích hợp phương pháp đán ...