Vận dụng phân loại phong cách học tập của Neil Fleming để tổ chức dạy học phân hóa môn Địa lí ở trường trung học phổ thông

Bài viết này đề cập tới việc vận dụng phân loại phong cách học tập của Neil Fleming để dạy học phân hóa môn Địa lí hướng đến đa dạng phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học và cách thức kiểm tra đánh giá môn học góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí ở trường phổ thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận dụng phân loại phong cách học tập của Neil Fleming để tổ chức dạy học phân hóa môn Địa lí ở trường trung học phổ thôngJOURNAL OF SCIENCE OF HNUEEducational Sci., 2017, Vol. 62, No. 1, pp. 105-111This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnDOI: 10.18173/2354-1075.2017-0011VẬN DỤNG PHÂN LOẠI PHONG CÁCH HỌC TẬP CỦA NEIL FLEMINGĐỂ TỔ CHỨC DẠY HỌC PHÂN HÓA MÔN ĐỊA LÍỞ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNGNguyễn Thị Thu AnhTrường THCS & THPT Nguyễn Tất Thành, Hà NộiTóm tắt. Bài báo này đề cập tới việc vận dụng phân loại phong cách học tập của NeilFleming để dạy học phân hóa môn Địa lí hướng đến đa dạng phương pháp dạy học, hìnhthức tổ chức dạy học và cách thức kiểm tra đánh giá môn học góp phần nâng cao chất lượngdạy học môn Địa lí ở trường phổ thông.Từ khóa: Phong cách học tập, dạy học phân hóa, học sinh, giáo viên, hứng thú học tập.1.Mở đầu“Phong cách học tập (PCHT) là những đặc điểm riêng có tính ưu thế, tương đối bền vữngcủa cá nhân quy định cách tiếp nhận, xử lí, lưu giữ và phản hồi thông tin trong môi trường học tập”[5; tr12]. Kiến thức về các PCHT rất hữu ích trong việc nâng cao nhận thức của cả học sinh (HS)và giáo viên (GV) về cách học tốt nhất và các hoạt động có thể thực hiện để nâng cao chất lượnghọc tập.Theo nghiên cứu của Coffield, hiện nay có 71 mô hình PCHT được xây dựng và công bố[7; tr. 9]. Mỗi mô hình PCHT phân loại dựa vào các tiêu chí khác nhau. Neil Fleming (đại họcLincoln, New Zealand) thuộc nhóm các nhà nghiên cứu phân loại PCHT dựa vào yếu tố thể chất,bao gồm các thể thức (nhìn, nghe, vận động) liên quan đến yếu tố gen và môi trường. Đặc điểmchung của các lí thuyết này cho rằng PCHT là bền vững, khó thay đổi trong suốt cuộc đời. Mô hìnhVARK của Neil Fleming là một trong những mô hình phong cách học tập được sử dụng rộng rãitrong các trường học phổ thông trên thế giới. Hiểu biết về phân loại phong cách học tập của NeilFleming giúp GV môn Địa lí biết cách tổ chức các hoạt động học tập phù hợp với đặc điểm tiếpnhận thông tin của từng HS, giúp HS hứng thú, tự tin và chủ động trong quá trình học tập.2.2.1.Nội dung nghiên cứuPhân loại phong cách học tập của Neil FlemingNeil Fleming đã phân loại PCHT dựa trên ưu thế về cách học qua nhìn (tranh ảnh, sơ đồ),hoặc qua nghe (âm nhạc, thảo luận, thuyết trình) và học qua vận động (chuyển động, thí nghiệm,Ngày nhận bài: 5/11/2016. Ngày nhận đăng: 10/1/2017.Liên hệ: Nguyễn Thị Thu Anh, e-mail: thuanhntt@gmail.com105Nguyễn Thị Thu Anhthực hành) (Fleming, 2001).Người học có PCHT qua nhìn (Visual Learners): học tốt nhất khi được quan sát sơ đồ, tranhảnh, bản đồ, đồ thị, xem đoạn phim,... Những người thích học cách này sẽ thấy thích thú với nhữngthông tin được trình bày dưới dạng hình ảnh hơn là dạng chữ viết, họ nhớ thông tin bằng cách hồitưởng hình ảnh, vị trí trình bày của chúng trên trang giấy.Người học qua nghe (Aural/auditory Learner): học tốt nhất thông qua lắng nghe thông tin.Những HS này lĩnh hội và tiếp cận thông tin dễ dàng hơn khi được GV hướng dẫn bằng lời (thuyếttrình, giảng giải), thích dùng vần điệu, âm thanh làm đầu mối ghi nhớ tài liệu học tập.Người học qua đọc và ghi chép (Reading and Writing Learners): tiếp cận tốt nhất các thôngtin được trình bày dưới dạng chữ viết. Các tài liệu học tập trình bày dưới dạng văn bản được ngườihọc kiểu này ưa thích.Người học qua vận động (Kinaesthetic Learners): học tốt nhất khi được vận động, được dichuyển, được chạm vào học liệu và được thực hành, được làm.Neil Fleming đã xây dựng bộ câu hỏi VARK (Visual; Auditory; Reading; Kinesthetic) đểphân loại PCHT của người học. “VARK được thiết kế để là nơi khởi đầu cho một cuộc đối thoạigiữa GV và HS về việc học. Nó cũng có thể là một chất xúc tác cho phát triển năng lực suy nghĩ vềphương pháp giảng dạy cho các nhóm đối tượng HS khác nhau để từ đó đa dạng về phương phápdạy và học” [8].Bộ câu hỏi VARK của Neil Fleming sẽ giúp HS hiểu PCHT của bản thân để có thể tự họchiệu quả “Bất kì công cụ nào thôi thúc người học suy nghĩ về cách học thì đều hữu ích đối với sựhiểu biết, nhờ thế cải thiện hiệu quả học tập của họ” [8].Phân loại PCHT của Nei Fleming là những định hướng giúp GV xây dựng mục tiêu dạyhọc, lựa chọn học liệu và sử dụng phương pháp dạy học, cách thức kiểm tra, đánh giá đáp ứng cácPCHT khác nhau của HS.Tuy nhiên, GV không nên mặc định gắn mỗi HS với 1 trong 4 loại PCHT theo phân loại củaNeil Fleming. Một cá nhân có thể sở hữu 1 hoặc cả 4 PCHT, có những HS có thể có PCHT nằmgiữa 4 nhóm PCHT. Cần linh hoạt trong việc sử dụng kết quả điều tra PCHT của HS để không cảntrở việc học của HS do GV mặc định HS chỉ phù hợp với PCHT đã được nghiên cứu. Jenifer FoxWhitney Hoffman cũng lưu ý: “Hãy nhớ rằng không phải bài giảng nào cũng cần đáp ứng tất cảcác phong cách học tập tại mọi thời điểm” [6; tr.32].Có nhiều tác giả sử dụng phân loại PCHT của Neil Fleming để dạy học phân hóa. ElizabethBreaux và Monique Boutte Magee lưu ý: “Một số người c ...