Văn hóa dân gian với phát triển du lịch Bình Thuận

Bài viết cung cấp cho người đọc những thông tin về góc độ du lịch Bình Thuận - địa phương có nền văn hóa biển “đậm đặc”, với nhiều loại hình di sản văn hóa biển phong phú, đa dạng. Mới các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn hóa dân gian với phát triển du lịch Bình ThuậnMiền Trung - Tây NguyênVĂN HÓA DÂN GIAN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH BÌNH THUẬN? Nguyễn Thanh Lợi*1. Đặt vấn đềBình Thuận là địa phương có nguồn tài nguyêndu lịch phong phú gắn với biển đảo, đường bờ biểndài 192 km, nhiều bãi biển đẹp như Hòn Rơm - MũiNé, bãi đá Ông Địa - Hàm Tiến, bãi biển Đồi Dương- Thương Chánh (Phan Thiết), bãi biển Đồi Dương Bình Tân (La Gi), vịnh Triều Dương (Phú Quý)... hấpdẫn du khách với những bãi tắm đẹp, biển xanh, cáttrắng, nắng vàng… Đặc biệt khu vực Mũi Né nhưnàng công chúa ngủ trong rừng được đánh thức từsau sự kiện trở thành địa điểm quan sát nhật thực vàonăm 1995, như một vùng du lịch đầy tiềm năng.Theo các nhà nghiên cứu, Bình Thuận là địaphương có nền văn hóa biển “đậm đặc”, với nhiều loạihình di sản văn hóa biển phong phú, đa dạng.Lượng du khách đến Bình Thuận tăng nhanh quatừng năm nhưng du lịch biển ở Bình Thuận chỉ mớidừng lại ở loại hình du lịch nghỉ dưỡng, kết hợp vớithể thao trên biển (lướt ván diều, lướt ván buồm, lặnbiển), và địa bàn tập trung nhiều ở khu vực Mũi Né,huyện Hàm Thuận Nam, thị xã La Gi.Tuy nhiên, ngoài ưu thế có một thiên nhiên tươiđẹp là các bãi biển gắn với loại hình du lịch nghỉdưỡng, thì yếu tố văn hóa dân gian vẫn chưa đượcđầu tư, khai thác đúng mức, nếu không muốn nói làgần như còn bỏ ngỏ. Du lịch văn hóa ở địa phươngquanh quẩn với mấy địa điểm tham quan như trườngDục Thanh, lầu Ông Hoàng, vạn Thủy Tú, tháp Po SahInư, chùa Hang, núi Tà Cú, hải đăng Kê Gà, dinh ThầyThím... Nhưng dường như những điểm tham quan nàyvẫn chưa có sức hấp dẫn đối với du khách phương xa,mà với họ chỉ là kết hợp thăm thú khi đến nghỉ dưỡngở Bình Thuận, trừ những điểm du lịch tâm linh như*Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương Thành phố Hồ Chí Minh.36Phaùt trieånKinh teá - Xaõ hoäiÑaø Naüngchùa Hang, núi Tà Cú, dinh Thầy Thím và đi theo tour“chùa chiền” kiểu du lịch bình dân.2. Văn hóa dân gian Bình ThuậnMột khái niệm cụ thể, gần gũi với văn hóa dângian Việt Nam là: “Nói Foklore Việt Nam là nói tổngthể mọi sáng tạo, mọi thành tựu của văn hóa của dângian ở mọi nơi, trong mọi thời, của mọi thành phần dântộc đang hiện tồn trên lãnh thổ Việt Nam. Nó có thể làmột ngôi đền, một cái đình mà cũng có thể là một mẩuhuyền thoại hay một câu chuyện thần kỳ. Nó có thể làmột cái lư hương gốm sứ cổ, một cỗ kiệu sơn son thếpvàng ngày xưa mà cũng có thể là một câu tục ngữ cổ,một khúc dân ca... Sáng tạo dân gian bao trùm mọilãnh vực đời sống làm ăn hàng ngày (ăn, mặc, ở, đi lại)- đến đời sống vui chơi, buông xả (thể thao dân gian, võ,vật, đánh cầu, đánh phết), hát hò (hát đò đưa, hò giãgạo, đúm, ví, xoan, ghẹo), đến đời sống tâm linh (giỗ,tết, lễ hội...)”.1Ở Bình Thuận, theo chúng tôi, những lĩnh vực vănhóa dân gian có thể đưa vào khai thác du lịch đó là:tín ngưỡng dân gian, nghề truyền thống và ẩm thực.Miền Trung - Tây NguyênTín ngưỡng dân gian nổi bật ở Bình Thuận là tínngưỡng thờ cá Ông. Cũng như ở các tỉnh ven biển,suốt từ Thanh Hóa cho đến tận Kiên Giang, việc thờphụng cá Ông là tín ngưỡng chủ đạo của ngư dânBình Thuận. Đây là một trong số những tỉnh ở NamTrung Bộ có nhiều lăng vạn thờ cá Ông nhất, với 26lăng, dinh, vạn thờ cá voi, chỉ riêng huyện đảo PhúQuý đã có đến 9 lăng thờ thần Nam Hải: An Thạnh,Triều Dương, Hội An, Mỹ Khê (Tam Thanh); ThươngHải, An Hòa, Hải Châu (Ngũ Phụng); Phú Thạnh, LiênThành (Long Hải). Đây là huyện đảo có mật độ lăng cáÔng cao nhất nước ta.2Về niên đại, có những lăng được thành lập rất lâunhư: Thủy Tú (1762), được xếp hạng Di tích lịch sử vănhóa cấp quốc gia tháng 1.1996; lăng An Thạnh (xãTam Hải, huyện Phú Quý), xây dựng năm 1781; lăngThạch Long (thành phố Phan Thiết), xây năm 1795.Riêng vạn Thủy Tú (phường Đức Thắng, thànhphố Phan Thiết) có đến 24 sắc phong, chỉ riêng đờivua Thiệu Trị (1841 - 1847) đã có đến 10 sắc phong;vạn Tả Tân (huyện Tuy Phong) có 16 sắc phong, lâunhất là sắc phong đời Minh Mạng thứ 5 (1824); vạnNam Nghĩa có sắc phong đời vua Thành Thái (1900);vạn Long Hải, Liên Hương có sắc phong đời vua KhảiĐịnh; vạn Bình Thạnh, Phước Lộc (La Gi) có nhiều sắcphong đời các vua Nguyễn bị đốt hủy lúc tiêu thổkháng chiến sau năm 1945.3Ở Hòn Tranh còn có huyền thoại về vũng Phật vàvạn thờ 77 bộ xương cốt cá voi và các loài cá lạ khácmà người dân gọi chung là thần Nam Hải.Trên địa bàn huyện đảo Phú Quý, bên cạnh cácbài văn tế nói đến các vị thần linh như thầy Nại, côngchúa Bàn Tranh, bà chúa Ngọc hay thần phò trợ chonghề nghiệp như bà Tằm, trong dân gian hiện còn lưugiữ khá nhiều văn tế bằng chữ Hán như: Nam Hải văn,Nam Hải bổn mạn ký văn, Thừa ân Nam Hải văn, Cáocựu thần Nam Hải nhập liệm tân vị văn…4Vạn Thủy Tú là nơi lưu giữ gần 100 bộ xương cá voivà nhiều loài khác cùng họ, hơn nửa trong số đó cóniên đại từ 100 - 150 năm. Nơi đây là địa điểm trưngbày bộ xương cá voi với chiều dài 22 m, nặng 65 tấn.Năm 2003, bộ xương này được Viện Hải dương họcNha Trang ph ...