Văn hóa Nõ Nường : Thỏi đá cầm tay trí khôn xuất hiện

“Thỏi đá cầm tay” loại công cụ xuất hiện đầu tiên của loài người. Chứng tích ghi lại thời điểm giới động vật cấp cao tách khỏi loài động vật cấp thấp trở thành loài người. Đó là loại di vật xuất hiện từ thời đại đồ đá cũ sang thời đại đồ đá mới, hiện trưng bày trong các viện bảo tàng. Ở đó, loại thỏi đá cầm tay chiếm tỉ lệ nhiều hơn cả, chúng mang dáng hình xù xì, thô ráp như loại thỏi đá ở Núi Đọ Thanh Hóa.Hình 1: Hoàng Xuân Chinh, Các nền văn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Văn hóa Nõ Nường : Thỏi đá cầm tay trí khôn xuất hiện Văn hóa Nõ Nường :Thỏi đá cầm tay trí khôn xuất hiệnTrích cuốn “Văn hóa Nõ Nường” – Dương Đình Minh Sơn“Thỏi đá cầm tay” loại công cụ xuất hiện đầu tiên của loàingười. Chứng tích ghi lại thời điểmgiới động vật cấp cao tách khỏi loài động vật cấp thấp trởthành loài người. Đó là loại di vật xuấthiện từ thời đại đồ đá cũ sang thời đại đồ đá mới, hiện trưngbày trong các viện bảo tàng. Ở đó,loại thỏi đá cầm tay chiếm tỉ lệ nhiều hơn cả, chúng mangdáng hình xù xì, thô ráp như loại thỏiđá ở Núi Đọ Thanh HóaHình 1: Hoàng Xuân Chinh, Các nền văn hóa cổ Việt Nam,NXB Lao động, Hà Nội, 2005. Bản vẽ 1 tr 60.Tuy nhiên, trong các di chỉ khảo cổ thỉnh thoảng người ta vẫntìm thấy một loại “thỏi đá cầmtay” với sự trau chuốt, mang tính nghệ thuật thẩm mĩ cao,như phác vật ở di chỉ Đồng Đậu VĩnhPhúc khai quật lần thứ 16.Hình 2: Phác vật Linga, Nguồn Ngô Thế Phong, NguyễnMạnh Thắng, bài đã dẫn, bản vẽ X, tr 44.Tác giả Ngô Thế Phong, Nguyễn Mạnh Thắng cho rằng:“Phác vật này tạc theo hình Linga”(sinh thực nam giới). Hoặc bản phác vật có thể xa nhất, hóathạch với nét vẽ phom hình người ởdi chỉ Đồng Kỵ (Võ Nhai Thái Nguyên) do trường ViễnĐông Bác Cổ phát hiện để lại tại việnBảo tàng Lịch sử Việt Nam. Hai tác giả Phạm Đăng Kỉnh vàLưu Trần Tiêu cẩn chú với lời nhậnxét như sau: “Tuy không rõ nét lắm, nhưng cũng đủ cho taliên tưởng đến hình mặt người”.Hình 3: Nguồn của Phạm Đăng Kỉnh và Lưu Trần TiêuTừ hình ảnh của hai bản phác vật này, cho thấy rằng, bắtnguồn từ mẫu hình sinh thực củamình, con người dựa vào đó mà tạo ra thỏi đá cầm tay. Ýnghĩa công dụng của thỏi đá cầm taythật là to lớn, cho đến nay, lao động bằng máy móc hiện đạimà tác dụng của nó vẫn còn chiếmưu thế như các loại đục nhọn, đục vầu, cái chàng lưỡi bèv.v…, song hình dáng và mẫu mã củachúng có khác đôi chút.Chúng tôi cho rằng những phác vật được chế tác trau chuốt kìcông theo hình Nõ Nường nhưthế, đó không phải loại công cụ lao động mà vật “thiêng”củagiới pháp sư hoạt động trong tínngưỡng.Như vậy, bộ phận sinh thực của đàn ông trong hoạt động tíchgiao đã gợi ý cho con người tạora thỏi đá cầm tay đầu tiên, sử dụng trong lao động như ghè,đập các loại quả cây để lấy hạt.Tuy nhiên, từ loài động vật sinh sống bằng thức ăn sẵn hoatrái, kéo dài hàng triệu năm, đếnthời điểm tạo ra dụng cụ thỏi đá cầm tay để tạo thêm nguồnthức ăn, như đập vỡ vỏ trái cây lấyhạt v.v...Đó là sự đột biến về hiện tượng tư duy trong não bộcủa giới động vật cấp cao.Luận về sự hình thành tư duy đầu tiên của loài người, KinhDịch viết: Ngẩng lên thì xem cáchình tượng trên trời, cúi xuống thì lấy các phép tắc dưới đất,xa thì trông ở vật, gần thì nhìn ởmình.Vậy nhìn vào mình không có nghĩa là nhìn vào hình dáng, cơthể của mình, mà hẳn là nhìnvào bộ phận sinh thực, nơi hay thay đổi về hình dáng vàthường xuyên có nhu cầu đòi hỏi giảiquyết sự “ham muốn” (libido) của con người. Cho nên hiệnvật Nõ Nường được con người ghidấu ấn, thường trực trong đầu.Ở đó, khi hoạt động “tích giao” những động thái “nâng lên,dập xuống” gây sự kích thích,khoái cảm trong việc giải quyết sự “ham muốn” cho conngười v.v…tức là những động thái vachạm, ma sát gây nên sự khoái cảm sinh lí, tạo nên đam mê.Nhờ những động thái “nâng lên dậpxuống” đó, sẽ dần dần hằn sâu vào trí não từng thế hệ, trongchiều dài của thời gian, để rồi về sauhình ảnh ấy mường tượng, khi mơ hồ, khi rõ nét, do tính hồitưởng của sự ham muốn gợi ý từtrong hoạt động ở bộ não của con người v.v…Đó chính là quá trình chuẩn bị cho việc ra đời thỏi đá cầm taycủa con người. Quá trình đókhông thể ngắn được, mà phải kéo dài từ hàng mấy chục vạnnăm trước đó truyền lại. Bởi vì loàingười xuất hiện trên trái đất kéo dài hàng trăm triệu năm, mà“thỏi” đá cầm tay sử dụng ghè đậptrong lao động mới ra đời cách đây độ mấy vạn năm. Nhữngdi vật ở di chỉ Bắc Sơn được trưngbày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam ghi niên đại độ 5 vạnnăm.Tuy nhiên, từ động thái hoạt động ở trạng huống này (tíchgiao), mà liên tưởng để tạo ra mộthiện vật đồng dạng trong hoạt động ở một trạng huống khác(công cụ lao động), hiệu quả thuđược hoàn toàn khác xa, thậm chí là trái ngược với động tháihoạt động trong giờ phút (tích giao)khởi nguyên ban đầu.Ở đây, tầm tư duy trừu tượng của thế hệ đương thời đã nânglên thành cấp tưởng tượng – vôhình, cơ sở của tư duy hoạt động sáng tạo nay mai trong bướcđường tương lai của đồng loại.“Thỏi đá cầm tay” ra đời, sự kiện đó báo hiệu giờ phút loàingười chuẩn bị tách khỏi loài vật.Nói về sự kiện này sách Lịch sử tư tưởng Việt Nam viết: Sựđa dạng hóa loại hình công cụphù hợp với chức năng của công cụ không những là chỉ tiêuphát triển của kỹ thuật mà cũng nóilên sự phát triển của tư duy con người. Vì như ta biết, hìnhảnh của công cụ mà người nguyênthủy ...