Vàng da do đâu?

Vàng da là một triệu chứng biểu hiện của nhiều nguyên nhân khác nhau. Vàng da thường kèm theo vàng niêm mạc như gan bàn chân, gan bàn tay, vàng kết mạc mắt. Có trường hợp chỉ vàng da đơn thuần, nhưng có trường hợp vàng da kèm theo ngứa, có trường hợp vàng da kèm theo xuất huyết dưới da và có nhiều trường hợp vàng da kèm theo các triệu chứng thực thể khác. Vàng da do bệnh lý nhưng cũng có trường hợp vàng da sinh lý. Như vậy vàng da biểu hiện như thế nào,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vàng da do đâu? Vàng da do đâu?Vàng da là một triệu chứng biểu hiện của nhiều nguyênnhân khác nhau. Vàng da thường kèm theo vàng niêmmạc như gan bàn chân, gan bàn tay, vàng kết mạc mắt.Có trường hợp chỉ vàng da đơn thuần, nhưng có trườnghợp vàng da kèm theo ngứa, có trường hợp vàng dakèm theo xuất huyết dưới da và có nhiều trường hợpvàng da kèm theo các triệu chứng thực thể khác. Vàngda do bệnh lý nhưng cũng có trường hợp vàng da sinhlý. Như vậy vàng da biểu hiện như thế nào, tính chấtcủa nó ra sao.Xin nêu một số điển hình sau đây:Một số nguyên nhân gây vàng da:- Vàng da sinh lý: vàng da sinh lý thường chỉ gặp ở một sốtrẻ sau khi sinh ra da bị vàng (ước tính khoảng 1/3 số trẻ sơsinh). Thông thường vàng da sinh lý kéo dài khoảng mộtđến vài tuần rồi tự hết không để lại biến chứng gì, bởi vì trẻsơ sinh có đời sống hồng cầu ngắn hơn đời sống hồng cầu ởngười lớn. Do đó lượng hồng cầu bị hủy nhanh làm tănglượng bilirubin trong máu. Đồng thời gan của trẻ sơ sinhcũng chưa hoàn thiện chức năng làm việc nhanh đủ để loạitrừ lượng bilirubin trong máu ra khỏi dòng máu. Nếu sauvài tuần mà hiện tượng vàng da vẫn không thuyên giảm (cókhi còn gia tăng) thì nguy cơ có thể là vàng da do bệnh lývề gan hoặc về máu hoặcbệnh khác- Vàng da do viêm đườngdẫn mật: Viêm đường dẫnmật hoặc viêm túi mật đềulàm cho hiện tượng ứ mậthoặc tắc mật làm xuất hiệnhiện tượng vàng da. Trongnhững trường hợp này Chữa vàng da ở trẻ sơ sinhthường có sốt cao, rét run bằng chiếu ánh sáng đặc biệtvà có thể có đau vùng túi loại bỏ bilirubin.mật (hạ sườn phải). Triệuchứng đau thường xuất hiện trước triệu chứng sốt và vàngda, có trường hợp kèm theo ngứa.- Vàng da do sỏi đường dẫn mật. Sỏi đường dẫn mật có thểlà sỏi đường dẫn mật trong gan hay ngoài gan. Sỏi ở ốngmật chủ, ở ngã ba ống mật chủ - túi mật, ở cổ túi mật hoặcsỏi ở túi mật. Triệu chứng là đau quặn hay xuất hiện saubữa ăn, đau lan ra sau lưng, lan sang trái, đôi khi túi mậtcăng phồng có thể nhìn thấy hoặc sờ thấy. Sau đau là sốt vàvàng da. Triệu chứng của sỏi đường dẫn mật hay xuất hiệntừng đợt. Hậu quả xấu nhất là có thể gây thấm mật phúcmạc rất nguy hiểm đến tính mạng người bệnh hoặc làm tổnthương tế bào gan.- Vàng da do bệnh của tụy tạng như viêm tụy cấp tính hoặcmạn tính, đặc biệt là ung thư đầu tụy. Ung thư đầu tụy dacàng ngày càng vàng đậm.- Vàng da do các bệnh về máu như bệnh huyết tán.- Vàng da do viêm gan (viêm gan A,B,C,D,E). Dù là viêmgan do virut viêm gan nào cũng đều gây vàng da, vàng mắttrong giai đoạn toàn phát của bệnh. Sau thời kỳ ủ bệnh làđến giai đoạn khởi phát, sau đó là toàn phát. Trong các thểloại viêm gan gây vàng da cần lưu ý thể viêm gan cấp tínhhoặc thể viêm gan thể teo gan, vàng cấp là rất nguy hiểm.- Vàng da do bệnh sốt rét (sốt rét cơn và sốt rét ác tính) dolượng hồng cầu bị phá hủy nhiều giải phóng ra bilirubingây vàng da. Bệnh thường gặp ở vùng có sốt rét lưu hành,nhất là miền núi, cao nguyên. - Bệnh sốt vàng da, chảy máu. Bệnh này do xoắn khuẩn Leptospira gây nên. Bệnh có thể gặp ở dân tộc ít người, người làm rừng, bảo vệ rừng, bộ đội biên phòng,Một trường hợp vàng da do vận động viên bơi lội doVGSV B. xoắn khuẩn Leptospira đào thải ra từ nước tiểu chuộtlàm nhiễm ở các nguồn nước sông suối, ao, hồ. Khi xoắnkhuẩn Leptospira bám vào da chúng dễ dàng xâm nhập vàobên trong cơ thể người nhất là khi da đã mềm mại do ngâmdưới nước.Khi bị vàng da nên làm gì ?Mặc dù thể hiện một triệu chứng chung là vàng da nhưngtính chất, căn nguyên và hậu quả gây vàng da không giốngnhau, khó lường trước được, vì vậy khi bị vàng da cần đikhám ngay. Khám càng sớm càng tốt để mau chóng tìm ranguyên nhân và từ đó có phương hướng điều trị phù hợpcho từng loại bệnh. Chẳng hạn, đối với vàng da sinh lý ởtrẻ sơ sinh thường vàng nhẹ và hết sau 2 - 3 tuần. Nếu vàngda nhiều và kéo dài bác sĩ sẽ có cân nhắc cẩn thận để xử lýhiện tượng vàng da cho thích hợp, (một trong các biện pháplà có thể đặt trẻ dưới ánh sáng đặc biệt để giúp loại bỏbilirubin cho đến khi gan làm việc hoàn chỉnh). Trườnghợp vàng da do viêm gan virut hoặc do xoắn khuẩnLeptospira, sốt rét, bệnh sốt vàng...Ngoài việc điều trị cho cá nhân người bệnh thì cần cóhướng phòng bệnh cho gia đình và cộng đồng. Đặc biệtnhững trường hợp vàng da kèm đau vùng hạ sườn, sốt caocó thể là một cấp cứu ngoại khoa do thấm mật phúc mạc.Tóm lại, khi thấy vàng da cần đến bác sĩ khám ngay. Tuyệtđối không nghe sự mách bảo của bạn bè, người thân màchủ quan hoặc tự mua thuốc để điều trị. Bởi vì làm như vậybệnh sẽ không những không khỏi mà còn trầm trọng thêm,khi đó cho dù có đến bệnh viện thì cũng đã muộn hoặc quámuộn. ...