VẬT LÝ TRỊ LIỆU THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG THẮT LƯNG

Cột sống vừa là cơ quan chứa đựng thần kinh vừa là trụ cột của cơ thể . Một cơ quan nhưng đảm nhiệm hai nhiệm vụ quan trọng . Trong quá trình phát triển của cơ thể đến độ tuổi từ 25 đến 45 tuổi cột sống bắt đầu thoái hóa mức độ nhẹ, nặng hoặc trầm trọng phụ thuộc vào chất lượng sống , nghề nhiệp , công việc , vận động và luyện tập thể thao của mỗi người . Có khoảng 70% dân số bị đau thắt lưng 50% số đau thắt lưng đơn thuần...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VẬT LÝ TRỊ LIỆU THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG THẮT LƯNG VẬT LÝ TRỊ LIỆU THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM CỘT SỐNG THẮT LƯNG Cột sống vừa là cơ quan chứa đựng thần kinh vừa là trụ cột của cơ thể .Một cơ quan nhưng đảm nhiệm hai nhiệm vụ quan trọng . Trong quá tr ình pháttriển của cơ thể đến độ tuổi từ 25 đến 45 tuổi cột sống bắt đầu thoái hóa mức độnhẹ, nặng hoặc trầm trọng phụ thuộc vào chất lượng sống , nghề nhiệp , công việc, vận động và luyện tập thể thao của mỗi người . Có khoảng 70% dân số bị đauthắt lưng 50% số đau thắt lưng đơn thuần do vận động sai tư thế , thoái hóa hoặcdo luyện tập thể thao, 50% đau lưng do phình hoặc thoát vị đĩa đệm ( TVĐ đệm )cột sống . Cột sống bao gồm có 7 đốt sống cổ 12 đốt sống lưng 5 đốt sống thắt lưng ,5 đốt sống cùng và 3 đến 5 đốt sống cùng cụt dính chặt vào nhau gữa hai thân đốtsống được nối với nhau bằng một đĩa đệm và hệ thống dây chằng vững chắc Đĩa đệm được cấu tạo ba thành phần: Nhân nhầy , vòng sợi sụn và các bảntrong suốt rất đặc biệt các vòng sụn rất dẻo và có độ chun giãn rất cao ôm lấynhau rất nhiều lớp hình elip ở giữa có một nhân nhầy . Do được cấu tạo đặc biệtnhư vậy nên khi có một lực nén ,xoắn , vặn tác động lên thân đốt sống đĩa đệmphân tán lực đều khắp mặt đĩa đệm và triệt tiêu nó.Cột sống có tính chịu lực cao,dẻo và vận động về mọi hướng . Mô của đĩa đệm luôn chịu trọng tải và nhiều lựclớn phức hợp tác động lên , nên đĩa đệm mau chống thoái hóa các vòng sụn dònnứt, sau một vận động sai tư thế , một lực tác động , nhân nhầy theo đó thoát rangoài gọi là Thoát vị nhân nhây đĩa đệm . Nuôi dưỡng sụn đĩa đệm bằng dịch khớp, thông qua quá trình thẩm thấu .Thần kinh và mạch máu đến đĩa đệm rất nghèo nàn . Dây chằng cột sống có dây chằng dọc trước,dây chằng dọc sau và dâychằng vàng ,dây chăng liên gai và ngang gai Thoát vị đĩa đệm ( TVĐ đệm ) hoặc Phình đĩa đệm thường gây đau vùngthắt lưng có hội chứng chèn ép rễ thần kinh gây đau ra vùng mông xuống chân màngười bệnh được điều trị nội khoa không thấy đỡ hoặc có đỡ nhưng không đáng kể. Đau thần kinh tọa biểu hiện bằng đau từ thắt lưng, dọc theo mặt sau đùi, mặtbên cẳng chân lan tới gót hoặc bàn chân. Ngồi nhiều, làm việc nặng hoặc đi lạinhiều thì đau tăng lên, nằm nghỉ sẽ đỡ đau. Đôi khi ho, hắt hơi hoặc cười đau tăng,có cảm giác dị cảm ở chân Khoảng 90% các trường hợp đau thần kinh tọa là dothoát vị đĩa đệm gây ra. Nếu khối thoát vị lớn chèn ép vào rễ thần kinh còn gây ratê chân, yếu chân, đặc biệt là yếu bàn chân, dễ vấp ngã, có hội chứng đuôi ngựa cóthể bị teo cơ, đại tiện, tiểu tiện khó. Người ta chia các biểu hiện của thoát vị đĩađệm cột sống thắt lưng ra làm 4 loại: - Loại TVĐ đệm đau âm ỉ lan tỏa ở vùng thắt lưng mà không có đau thầnkinh tọa (là loại chiếm tỉ lệ cao nhất), Loại TVĐ đệm đau thắt lưng đột ngột dữ dội ( Loại cấp tính ) - Loại TVĐ đệm đau thắt lưng kèm theo đau thần kinh tọa cùng với tê -, yếu cơ đau buốt xuống gót chân đến tận ngón chân ( Đau lưng và đau chân )… Loại TVĐ đệm chỉ có tê hoặc yếu chân mà không có đau nhiều teo -cơ , rối loạn tiểu tiện.(TVĐ đệm mãn tính hoặc có hẹp ống sống tốn thương gâyhội chứng đuôi ngựa) Triệu chứng lâm sàng: - Đau vùng thắt lưng cấp là triệu chứng thời kỳ đầu . Thời kỳ sau đau thắtlưng và đau chi dưới. - Đau xuất phát từ thắt lưng và lan xuống phía sau và phía ngoài của đùi tớicẳng chân đau theo dọc đường đi của dây thần kinh Tọa. - Giảm cảm giác hoặc dị cảm vùng thắt lưng , mông và đùi theo khoanh tủy(dermatomes) - Teo cơ ở mông ,đùi và cẳng chân . Nhìn chung thoát vị đĩa đệm cấp hoăcmãn tính thường gây đau thần kinh tọa nghiêm trọng làm hạn chế chức năng vậnđộng , Giảm chức năng sinh hoạt . Cận lâm sàng : ChụpCT scan hoặc cộng hưởng từ (MRI) có độ nhạy và độđặc hiệu cho kết quả chính xác chẩn đoán thoát vị đĩa đệm thắt lưng. MRI đánhgiá chi tiết Hình thể cột sống , tình trạng đĩa đệm ,các rễ thần kinh và mô mềm tốthơn. Thông thường có ba phương pháp điều trị sau đây: 1 - Nội khoa : Dùng thuốc Giảm đau , Dãn cơ và các loại Vitamine nhómB ( Nhược điểm của phương pháp này là có thể gây chảy máu dạ dày , suy ganthận , rối loạn chuyển hóa khác ) mà kết quả lại hạn chế . 2 - Điều trị bằng phương pháp Vật Lý Trị Liệu : -Các phương pháp nhiệt có tác dụng giảm đau chống co cứng cơ giãn mạchtăng cường chuyển hóa dinh dưỡng như : Hồng ngoại , chườm ngải cứu , đắpParaphin , Tắm ngâm suối bùn nóng . - Các phương pháp điện trị liệu Như : Sóng ngắn có tác dụng tạo nhiệt nóngở trong sâu , Tăng cường chuyển hóa, chống phù nề ,chống viêm giảm đau . Dòngxung điện có tắc dụng kích thích thần kinh cơ , giảm đau , tăng cường chuyển hóa. Dòng Gavanic và Faradic làm tăng cư ...