Về cơ hội và thách thức của các làng nghề truyền thống hiện nay (Trường hợp làng nghề mộc Chàng Sơn, Thạch Thất, Hà Nội)

Bài viết đề cập đến một trường hợp có tính điển hình là làng nghề mộc truyền thống Chàng Sơn nơi được đánh giá là vùng có tốc độ phát triển và đô thị hóa mạnh mẽ so với cả nước; cơ hội phát triển và thách thức trong bối cảnh kinh té, văn hóa, xã hội hiện nay
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Về cơ hội và thách thức của các làng nghề truyền thống hiện nay (Trường hợp làng nghề mộc Chàng Sơn, Thạch Thất, Hà Nội)VÒ c¬ héi vµ th¸ch thøc cña c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng hiÖn nay (tr−êng hîp lµng nghÒ méc Chµng S¬n, Th¹ch ThÊt, Hµ Néi) PhÝ ThÞ B×nh (*)L µng nghÒ ®−îc coi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ t¸ch rêicña lµng x· ViÖt cæ truyÒn, bao gåm 1. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ lµng méc Chµng S¬n Chµng S¬n lµ mét trong nh÷ng x· cã truyÒn thèng v¨n vËt rÊt l©u ®êi cñatrong nã hai yÕu tè tr¸i chiÒu lµ tÝnh tù huyÖn Th¹ch ThÊt.(*)VÒ sù xuÊt hiÖn cñacung, tù cÊp víi ®Æc tÝnh khÐp kÝn cè lµng Chµng, qua nghiªn cøu lÞch sö ®Þah÷u cña lµng x· n«ng nghiÖp cæ truyÒn ph−¬ng vµ t×m hiÓu nguån t− liÖu d©nvµ tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña ng−êi gian, truyÒn miÖng cña c¸c cô cao tuæid©n lµng nghÒ cïng nh÷ng yÕu tè më trong lµng, chóng t«i ®−îc biÕt lµngtrong bèi c¶nh kinh tÕ héi nhËp hiÖn Chµng h×nh thµnh vµo kho¶ng nh÷ngnay. Hay nãi theo c¸ch kh¸c, th× lµng n¨m ®Çu c«ng nguyªn, tªn gäinghÒ lµ nh÷ng lµng ë n«ng th«n cã c¸c “Chµng”(∗∗) xuÊt hiÖn cïng víi qu¸ tr×nhngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp chiÕm −u lËp lµng, ®−îc ®Æt tªn g¾n víi vËt dôngthÕ vÒ sè hé, sè lao ®éng vµ tû träng thu lµm nghÒ méc – c¸i §ôc, c¸i Chµng –nhËp so víi nghÒ n«ng. Nh÷ng t¸c ®éngcña lµng nghÒ còng nh− nh÷ng ®ãng trong cuéc sèng s¶n xuÊt, sinh ho¹tgãp mµ nã mang l¹i cã ý nghÜa quan hµng ngµy. T×m hiÓu vÒ lÞch sö nghÒträng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· méc Chµng S¬n th× hiÖn nay ch−a cã bÊthéi cña n«ng th«n, ®−a n«ng th«n ViÖt kú mét nguån t− liÖu thµnh v¨n chÝnhNam nhanh chãng héi nhËp víi nÒn thøc nµo nãi vÒ ®iÒu nµy(***).kinh tÕ quèc tÕ vµ tiÕn nhanh trongc«ng cuéc CNH – H§H ®Êt n−íc. ViÖn ViÖt Nam häc vµ Khoa häc ph¸t triÓn (*) Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i ®Ò cËp (§¹i häc Quèc gia Hµ Néi).®Õn mét tr−êng hîp cã tÝnh ®iÓn h×nh lµ (∗∗) Chµng ë ®©y viÕt lµ CH chø kh«ng ph¶i TR.lµng nghÒ méc truyÒn thèng Chµng S¬n §©y lµ tªn N«m. Vµ ®Ó gi¶i thÝch cho c¸ch ®Æt(huyÖn Th¹ch ThÊt, thµnh phè Hµ Néi) tªn nµy, c¸c cô phã méc x−a cã gi¶i thÝch r»ng: tªn Chµng ®−îc ®Æt g¾n víi sù xuÊt hiÖn cña- n¬i ®−îc ®¸nh gi¸ lµ vïng cã tèc ®é nghÒ méc cña lµng, dÉn chøng liªn quan ®Õn gi¶ph¸t triÓn vµ ®« thÞ ho¸ m¹nh mÏ so víi thiÕt vÒ cô Phã SÇn ®−a ®oµn thî méc cña lµngc¶ n−íc víi nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn vµ lªn nói Ba V× lµm ®Òn, ®µi cho Th¸nh T¶n Viªn.th¸ch thøc trong bèi c¶nh kinh tÕ - v¨n Còng theo c¸c t− liÖu d©n gian, nghÒ méc (***)hãa - x· héi hiÖn nay, qua ®ã lµ c¸i nh×n Chµng S¬n cã lÞch sö h×nh thµnh g¾n víi qu¸ tr×nh lËp lµng, víi vÞ tæ s− truyÒn d¹y nghÒ lµ côcô thÓ cho sù ph¸t triÓn cña lµng nghÒ Phã SÇn vµ vÞ hËu tæ nghÖ cña Lµng lµ côtrong c¶ n−íc nãi chung. NguyÔn §−êng.VÒ c¬ héi vµ th¸ch thøc… 49 §©y lµ n¬i cã kh«ng gian v¨n hãa lµng. T©m lý th−¬ng nghiÖp ®−îc h×nhnghÒ ®a d¹ng, cã sù ®an xen, hµi hßa thµnh dùa trªn sù tµi hoa, khÐo lÐo cñagi÷a c¸c yÕu tè v¨n hãa truyÒn thèng vµ ng−êi thî lµng Chµng cïng víi sù tinhhiÖn ®¹i, trong ®ã nghÒ méc lµ nghÒ thñ nh¹y, dÔ thÝch øng víi biÕn ®æi bÊtc«ng chÝnh cña lµng, chiÕm vÞ trÝ quan th−êng cña thÞ tr−êng. §Æc biÖt lµ viÖcträng vµ cã tÝnh chÊt chi phèi ®Õn mäi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng s©umÆt ®êi sèng kinh tÕ - v¨n hãa - x· héi réng cña ViÖt Nam ®· më ra cho lµngcña lµng nghÒ. Nã kh«ng chØ t¹o c«ng ¨n méc Chµng S¬n nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn.viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng kinh tÕ mµ Cã thÓ nªu ra mét sè ®iÓm thuËn lîi vµcßn lµ mét nÐt ®Ñp nghÒ ®−îc truyÒn l−u nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn mµ Chµng S¬n cãtrong nh©n d©n, nh÷ng gi¸ trÞ tinh hoa ®−îc nh−:cña nghÒ vÉn cßn ®ã th«ng qua nh÷ng nghÖ - HÖ thèng giao th«ng víi c¸c ®−êngnh©n, nh÷ng ng−êi thî tµi ba, khÐo lÐo. tØnh ...