Vẻ đẹp ngôn từ nghệ thuật trong truyện kiều của nguyễn du qua một số đoạn trích đã học

Xưa nay, nghiên cứu ngôn từ nghệ thuật trong Truyện Kiều , người ta thường hay chú ý trước hết đế những chỗ dùng từ chính xác, từ hay , tinh tế thường được gọi là lối dùng từ đắt của Nguyễn Du ,cũng như cách dùng hư từ , khối lượng từ đồng nghĩa , từ có phong cách khẩu ngữ, từ mang phong vị ca dao , thành ngữ, tục ngữ ... Ví như hai từ đầy đặn , nở nang trong câu thơ : Khuôn trăng đầy đặn / Nét ngài nở nang khi tác giả...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vẻ đẹp ngôn từ nghệ thuật trong truyện kiều của nguyễn du qua một số đoạn trích đã học Vẻ đẹp ngôn từ nghệ thuật trong truyện kiều của nguyễn du qua một số đoạn trích đã học Xưa nay, nghiên cứu ngôn từ nghệ thuật trong Truyện Kiều , người ta thườnghay chú ý trước hết đế những chỗ dùng từ chính xác, từ hay , tinh tế thường được gọilà lối dùng từ đắt của Nguyễn Du ,cũng như cách dùng hư từ , khối lượng từ đồngnghĩa , từ có phong cách khẩu ngữ, từ mang phong vị ca dao , thành ngữ, tục ngữ ... Ví như hai từ đầy đặn , nở nang trong câu thơ : Khuôn trăng đầy đặn / Nét ngàinở nang khi tác giả dùng để miêu tả Thuý Vân. Hai từ đó không chỉ đơn thuần là miêutả khuôn mặt tròn trịa ,đầy đặn như mặt trăng đêm rằm của nàng Vân , cũng như cả cáinét ngài minh bạch ,rõ ràng , uốn cong thanh tú của nàng mà đó còn là sự đầy đặn, mỹmãn của số phận , của cuộc đời nàng . Hai chữ thua , nhường trong câu thơ Mây thuanước tóc , tuyết nhường màu da dùng để chỉ thiên nhiên và cũng chính là tạo hoá sẽchịu thua mái tóc mây, dài, xanh mượt, màu da trắng như tuyết để nhường bước chonàng đi trên con đường bằng phẳng , không hề có chông gai . Hay như chữ thông minh trong câu Thông minh vốn sẵn tính trời dùng để nhấnmạnh trí tuệ thiên bẩm của nàng Kiều mà nhiều người cho rằng đó là một nhãn tự nhờcách nhà thơ đưa từ này lên đầu câu , nó không chỉ nhằm khắc hoạ một tính cách màlà cả một nhân cách . Kiều đẹp sắc sảo, mặn mà - Một vẻ đẹp vừa rực rỡ , vừa hấp dẫn, rất có hồn , điều đó đã quá rõ rồi. Nhưng Kiều chiếm được cảm tình nơi bạn đọckhông phải vì cái vẻ sắc nước hương trời ,cùng tài năng hiếm có cuả nàng , mà chủyếu là phẩm cách tuyệt vời và một trí tuệ hơn người . Trong tác phẩm Truyện Kiều ,Nguyễn Du đã nhiều lần viết về tài hoa và trí tuệ theo kiểu ấy . Chẳng hạn như câuAnh minh phát tiết ra ngoài … Điều đó cho thấy ánh sáng trí tuệ chính là yếu tố nổibật trong tài hoa của Thuý Kiều . Còn như từ não trong câu Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân . Ở đây ,Nguyễn Du đã sử dụng từ não rất chính xác .Nội hàm ý nghĩa của từ này diễn đạt nỗibuồn đã có sẵn tự trong lòng . Nó không chỉ đơn thuần là sầu , buồn , là những từ diễnđạt nỗi buồn trên sắc diện con người mà là não (não lòng , não nuột) . Âm thanh củatừ ngữ này dường như xoáy sâu vào tâm can người đọc . Bởi lẽ , khúc nhạc tiêu taocủa thiên bạc mệnh ấy đã từng khiến cho biết bao người rung cảm, sầu não theo từngkhúc nhạc não nề . Nó đã từng khiến cho Kim Trọng nao nao lòng người , Thúc Sinhphải tan nát lòng và cho cả trái tim vô tình, sắt đá của quan Tổng đốc trọng thần HồTôn Hiến cũng phải cảm thương mà rơi châu nhỏ lệ . Cung đàn bạc mệnh của Kiều đãtrở thành một hình tượng nghệ thuật thể hiện tâm hồn đa sầu, đa cảm và số phận bithương của Kiều là vì thế . Cả câu Não người cữ gió tuần mưa, thì từ não cũng đượcdùng với ý nghĩa như vậy . Nhiều người cho rằng Nguyễn Du sử dụng từ ngữ rất đắt . Đắt vì nhiều khi chỉmột chữ thôi đã có thể lột tả được bản chất bên trong của con người . Đó là trườnghợp câu thơ Mày râu nhẵn nhụi, áo quần bảnh bao mà nhà thơ dùng để khắc hoạ nhânvật Mã Giám Sinh lúc đến hỏi Kiều về làm vợ . Một kẻ đã ngoài tứ tuần mà Mày râunhẵn nhụi, áo quần bảnh bao thì thật nực cười và kỳ cục đến không thể chấp nhậnđược. Bởi nhẵn nhụi là từ ngữ người ta thường dùng để chỉ độ trơn , bóng , láng củađồ vật , chứ không phải dùng để chỉ tính chất trang nhã , lịch sự của con người . Còntừ bảnh bao thường dùng để khen trẻ em có quần áo đẹp lại dùng cho Mã Giám Sinhthì lại có ý chế giễu , mỉa mai . Một kẻ đã nhiều tuổi nhưng lại cố ý tô vẻ , tỉa tót thìlại trở nên kệch cỡm , giả tạo và có phần trai lơ , đàng điếm . Đặc sắc nhất vẫn là cách dùng từ trong câu Ghế trên ngồi tót sỗ sàng - một cửchỉ vội vàng , khiếm nhã khiến Nguyễn Du phải hạ ngay một từ sỗ sàng . Cử chỉ ấykhông phù hợp với một người đi hỏi vợ và lại càng không đúng với phẩm cách vănhoá của một giám sinh . Nó qúa bất ngờ so với sự chờ đợi của người đọc, quá phi lý sovới vai trò của một sinh viên trường Quốc Tử Giám . Cử chỉ này là tín hiệu đầu tiên đểbước đầu khẳng định bản chất của Mã Giám Sinh . Tự định vị một cách vô lễ , trịchthượng, chướng mắt trên chiếc ghế của người bề trên ( những bậc cao niên ) càng chothấy tính chất vô học và nhất là tâm lý hợm cúa của kẻ buôn người giàu có . Chỉ mộtchữ tót đã phủ nhận vai trò giám sinh của gã họ Mã . Như thế cũng chưa đủ . Cái cách cò kè thêm bớt đến cả một giờ lâu rồi mới ngãgiá vàng ngoài bốn trăm thì Nguyễn Du đã lột tả được bộ mặt gớm ghiếc, giả dối củaMã Giám Sinh . Hắn đã hiện nguyên hình là một gã con buôn lọc lõi chỉ cần biết mộtđiều là làm sao mua được món hàng với giá hời nhất , chỉ cần một vốn mà có đến bốnlời là được .Chỉ với một từ cò kè rất con buôn Nguyễn đã cho ta thấy được bộ mặt tànác, dơ bẩn nhất của bọn buôn thịt bán người mà Mã Giám Sinh là đại diện . Và trong đoạn đời đầu tiên của bước lưu lạc, lúc Kiều được đưa ra ở lầu NgưngBích . Nàng đã sống trong một tâm trạng buồn tủi , chua xót đến cực độ . Nàng đâucòn cơ hội khoá kín tuổi xuân của mình nữa . Nàng không còn giữ được chữ trinh đốivới chàng Kim thì hai chữ khoá xuân lại đầy mỉa mai đối với nàng . Thực chất nàngđang bị Tú Bà giam lỏng để chờ ngày kén chồng tử tế , nhưng thực ra là mụ đang rắptâm thực hiện một âm mưu mới . Trong cảnh vò võ cô đơn , trơ trọi nàng đã tưởng nhớ đến người yêu . Chỉ mộttừ tưởng mà nói được bao điều . Nếu mơ là luôn nghĩ đến những kỉ niệm , những điềutốt đẹp về nhau ; hay nhớ cũng là nghĩ đến những điều tốt đẹp nhưng lại có thêm ýmong mỏi có ngày gặp lại thì tưởng cũng là mơ là nhớ nhưng với Kiều chỉ là tưởng ,chỉ xem mối tình đầu trong trắng, ngây thơ của mình là một kỉ niệm đẹp , không dámmơ tưởng những gì xa xôi lại càng không dám mong gì ngày gặp lại . Nhớ người yêu , Kiều cũng rất nhớ về cha mẹ . ...