Về một số nét tương đồng và dị biệt trong văn học dân gian Việt Nam và Hàn Quốc (Trường hợp truyện cổ tích)

Bài viết khảo sát về một số nét tương đồng và dị biệt trong truyện cổ tích Việt Nam và Hàn Quốc; những nét đặc trưng về văn hóa, phong tục tập quán, lối sống của nhân dân hai nước thông qua loại hình văn học dân gian này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Về một số nét tương đồng và dị biệt trong văn học dân gian Việt Nam và Hàn Quốc (Trường hợp truyện cổ tích) VÒ mét sè nÐt t−¬ng ®ång vµ dÞ biÖt trong v¨n häc d©n gian ViÖt Nam vµ Hµn Quèc (tr−êng hîp truyÖn cæ tÝch) §Æng ThiÕu Ng©n (*) V iÖt Nam vµ Hµn Quèc lµ hai ®Êt n−íc cã qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi hµng ngµn n¨m vµ chÞu ¶nh h−ëng rÊt theo quan ®iÓm cña nh©n d©n. Cã thÓ nãi r»ng truyÖn cæ tÝch lµ mét trong nh÷ng tÊm g−¬ng trung thµnh nhÊt cña lín cña Nho gi¸o. Víi ®Æc tr−ng c¬ b¶n x· héi n−íc ta thêi tr−íc. Chñ ®Ò cña lµ kinh tÕ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, víi lùc truyÖn cæ tÝch rÊt phong phó, néi dung l−îng quÇn chóng s¸ng t¹o ®«ng ®¶o, cña truyÖn cã tÝnh chÊt phøc t¹p” (2, hai n−íc ®· t¹o nªn kho tµng v¨n häc tr.298). Bëi vËy, truyÖn cæ tÝch cã thÓ d©n gian phong phó. Víi ®Æc tr−ng chñ ®−îc xem lµ mét trong nh÷ng nguån t− yÕu lµ “s¸ng t¸c tËp thÓ, truyÒn miÖng liÖu phong phó, gióp m« pháng vÒ x· cña nh©n d©n lao ®éng” (theo 1, tr.9), héi, ®êi sèng, t− duy... cña con ng−êi. ∗ v¨n häc d©n gian lµ mét bé phËn quan V× vËy, trong bµi viÕt nµy, chóng t«i träng cña v¨n häc hai n−íc tr−íc vµ sau chØ giíi h¹n kh¶o s¸t vÒ mét sè nÐt khi cã v¨n häc viÕt. t−¬ng ®ång vµ dÞ biÖt trong truyÖn cæ Trong dßng v¨n häc d©n gian, nÕu tÝch ViÖt Nam vµ Hµn Quèc (truyÖn cæ nh− thÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt ra ®êi khi tÝch ViÖt – Hµn), qua ®ã phÇn nµo thÊy x· héi ch−a ph©n chia giai cÊp, miªu t¶ ®−îc nh÷ng ®Æc tr−ng vÒ v¨n hãa, vÒ qu¸ tr×nh t¹o dùng riªng biÖt cña mçi phong tôc tËp qu¸n, lèi sèng,… cña quèc gia, cña viÖc t¹o s«ng, dùng nói... nh©n d©n hai n−íc th«ng qua lo¹i h×nh th× truyÖn c−êi, truyÖn ngô ng«n, vÌ, tôc v¨n häc d©n gian nµy. ng÷ vµ ®Æc biÖt truyÖn cæ tÝch l¹i ph¸t I. VÒ nh÷ng nÐt t−¬ng ®ång triÓn m¹nh khi trong x· héi ®· cã sù Sö dông ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i ph©n chia giai cÊp. Nh×n nhËn vÒ vai trß truyÖn cæ tÝch cña nhµ nghiªn cøu v¨n cña truyÖn cæ tÝch, nhiÒu nhµ nghiªn hãa d©n gian Lª ChÝ QuÕ (xem thªm: 3, cøu cho r»ng, “truyÖn cæ tÝch Ýt nhiÒu tr.141), chóng t«i ph©n lo¹i truyÖn cæ chÞu ¶nh h−ëng cña t− t−ëng phong tÝch ViÖt - Hµn thµnh 3 lo¹i chÝnh ®Ó so kiÕn vµ cña t«n gi¸o, nh−ng ¶nh h−ëng s¸nh, ®ã lµ: ®ã kh«ng ph¸ ho¹i ®−îc tÝnh chÊt c¬ b¶n cña nã lµ tÝnh nh©n d©n. TruyÖn cæ tÝch ph¶n ¸nh mäi mÆt cña ®êi sèng d©n téc (∗) ThS., T¹p chÝ ThÕ giíi §iÖn ¶nh. 34 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2010 - TruyÖn cæ tÝch ®éng vËt gi¶ d©n gian ®Òu lång vµo trong ®ã néi - TruyÖn cæ tÝch thÇn kú dung t− t−ëng gi¸o dôc, lßng yªu th−¬ng - TruyÖn cæ tÝch sinh ho¹t x· héi con ng−êi, yªu thiªn nhiªn ®Êt n−íc, ý Dùa vµo c¸ch ph©n lo¹i trªn, cïng chÝ tù lùc tù c−êng cña mçi ng−êi vµ cña víi viÖc kh¶o s¸t nh÷ng truyÖn cæ tÝch c¶ d©n téc còng nh− tinh thÇn ®oµn kÕt, tiªu biÓu ViÖt – Hµn, b−íc ®Çu cã thÓ ®ång lßng. VÒ mÆt sù tÝch víi chñ ®Ò sè nªu lªn mét sè nÐt t−¬ng ®ång sau: phËn cña con ng−êi (®Æc biÖt lµ ng−êi phô n÷), còng nh− ph−¬ng thøc diÔn VÒ néi dung vµ cèt truyÖn ®¹t, cho chóng ta thÊy vÊn ®Ò t×nh yªu - Cèt truyÖn cæ tÝch lµ hÖ thèng biÕn h¹nh phóc løa ®«i cña hai truyÖn cæ tÝch cè hoµn chØnh, quan träng nhÊt lµm ViÖt Nam - Hµn Quèc trïng khíp víi nßng cèt cho sù diÔn biÕn c¸c mèi quan nhau, cø nh− lµ mét truyÖn vËy (truyÖn hÖ vµ sù ph¸t triÓn cña tÝnh c¸ch nh©n Choon Hyang - H−¬ng mïa xu©n (Hµn vËt trong truyÖn cæ tÝch. Cèt truyÖn Quèc) vµ Nµng Xu©n H−¬ng (ViÖt h×nh thµnh tõ c¸c quan hÖ chång chÐo Nam). gi÷a nh©n vËt vµ hoµn c¶nh, nh©n vËt H¬n n÷a, truyÖn cæ tÝch ViÖt - Hµn vµ nh©n vËt, võa béc lé tÝnh c¸ch nh©n cã nhiÒu truyÖn gièng nhau vÒ ®Ò tµi, vËt, võa ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ x· môc ®Ých vµ ý nghÜa. Tuy cã mét sè t×nh héi,... Nh×n chung, do ®Æc tÝnh −íc lÖ vµ tiÕt, chi tiÕt h¬i kh¸c nh−ng cuèi cïng t−îng tr−ng, nªn cèt truyÖn cña truyÖn th× c¸ch gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò mµ cæ tÝch ViÖt Nam vµ truyÖn cæ tÝch Hµn truyÖn cæ tÝch ®Æt ra ®Òu gièng nhau. Quèc cßn kh¸ ®¬n gi¶n, trong ®ã con VÒ t©m lý, tÝnh c¸ch nh©n vËt ng−êi xuÊt hiÖn hÕt søc phiÕn diÖn vµ mang tÝnh chÊt phiÕm chØ. MÆc dï vËy, Nh− chóng ta ®· biÕt, t©m lý nh©n th«ng qua cèt truyÖn ng−êi ta cã thÓ vËt lµ mét tæng thÓ sù nhËn thøc, t×nh h×nh dung ®−îc mét c¸ch c¬ b¶n nhÊt c¶m, ý chÝ,... cña mçi nh©n vËt trong con ng−êi vµ x· héi ®−¬ng thêi. Th«ng truyÖn cæ tÝch, hoÆc lµ ý thøc, nguyÖn t ...