Về những chuyến công vụ ở Hoàng Sa và Trường Sa thời Minh Mệnh (1833-1838)

Từ “Tuyển tập các châu bản triều Nguyễn về thực thi chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa”, kết hợp với“Đại Nam thực lục” và “Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ”, dựng lại thành phần và nhiệm vụ của đoàn thuyền do vua và tỉnh tuyển chọn để tham gia chuyến công vụ vãng thám xứ/quần đảo Hoàng Sa thời Minh Mệnh (1833-1838). Thành phần tham gia đoàn thuyền gồm cả quan binh triều đình và dân địa phương vùng cửa biển Sa Kỳ và Cù Lao Ré (đảo Lý Sơn) thuộc tỉnh Quảng Ngãi, có thể có thêm dân phu, dân thuyền của tỉnh Bình Định. Theo lệnh của vua, từng viên quan binh sẽ phụ trách nhiệm vụ khác nhau như cắm mốc giới, đo đạc, khảo sát, vẽ bản đồ, dựng miếu, dựng bia đá, xây bình phong và trồng cây, ghi nhật ký thời tiết, khí tượng, thủy văn của chuyến đi và trong thời gian lưu trú trên đảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Về những chuyến công vụ ở Hoàng Sa và Trường Sa thời Minh Mệnh (1833-1838) Hà Minh Hồng... Về những chuyến công vụ ở Hoàng Sa... VỀ NHỮNG CHUYẾN CÔNG VỤ Ở HOÀNG SA VÀ TRƯỜNG SA THỜI MINH MỆNH (1833-1838) Hà Minh Hồng(1), Ngụy Ngọc Thủy(1) (1) Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (VNU-HCM) Ngày nhận bài 20/8/2018; Ngày gửi phản biện 30/8/2018; Chấp nhận đăng 20/11/2018 Email: honghaminhvn@yahoo.com.vn Tóm tắt Từ “Tuyển tập các châu bản triều Nguyễn về thực thi chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa”, kết hợp với“Đại Nam thực lục” và “Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ”, dựng lại thành phần và nhiệm vụ của đoàn thuyền do vua và tỉnh tuyển chọn để tham gia chuyến công vụ vãng thám xứ/quần đảo Hoàng Sa thời Minh Mệnh (1833-1838). Thành phần tham gia đoàn thuyền gồm cả quan binh triều đình và dân địa phương vùng cửa biển Sa Kỳ và Cù Lao Ré (đảo Lý Sơn) thuộc tỉnh Quảng Ngãi, có thể có thêm dân phu, dân thuyền của tỉnh Bình Định. Theo lệnh của vua, từng viên quan binh sẽ phụ trách nhiệm vụ khác nhau như cắm mốc giới, đo đạc, khảo sát, vẽ bản đồ, dựng miếu, dựng bia đá, xây bình phong và trồng cây, ghi nhật ký thời tiết, khí tượng, thủy văn của chuyến đi và trong thời gian lưu trú trên đảo. Từ khóa: châu bản triều Nguyễn, cửa biển Sa Kỳ, Cù Lao Ré, vua Minh Mệnh, xứ Hoàng Sa, Abstract ABOUT THE ASSIGNMENT TO PARACELS & SPRATLYS OF MINH MENH’S REIGN(1833-1838) Through the study of 12 documents from “the Collection of official documents of the Nguyen dynasty on the exercise of sovereignity of Vietnam in over Hoang Sa (Paracels) and Truong Sa (Spratlys) archipelagoes” combined with the Dai Nam thuc luc and Kham dinh Dai Nam hoi dien su le”and other studies. I studied the composition and mission of the delegation selected by the Emperor and Provincial Authority of Quang Ngai, taking part in the surveying mission to Paracels & Spratlys (1833-1838). Participants of their long sea voyages included the King’s Envoy and local fishermen in the estuaries of Sa Ky and Cu Lao Re (Ly Son island) in Quang Ngai province, possibly more laborers and vessels from Binh Dinh province. At the dispatch of the Emperor, each officer will take charge of different tasks such as investigation, measuring the sea routes, drawing the maps of islands, building a temple, setting up stone stele, building a windscreen and planting trees, recording the diaries for weather forecasting, meteorology, marine hydrology of the trip and during the stay on the island. 1. Đặt vấn đề Chủ quyền Việt Nam ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa từ thế kỷ XVII đến thế kỷ XIX là không tranh chấp. Thực tế là các chúa Nguyễn đã xác lập chủ quyền một cách tự nhiên không tranh chấp với ai, không ai đến tranh chấp, không quốc gia nào không thừa nhận. Các nhà thám hiểm và hàng hải từ phương Tây đi sang phương Đông, cũng như các thương nhân và 102 Tạp chí Khoa học Đại học Thủ Dầu Một Số 4(39)-2018 nhiều tàu thuyền khác của các nước trong khu vực từ Trung Quốc, Nhật Bản xuống Gia va, Úc, Ấn Độ… khi đi qua xứ Đàng Trong, hoặc gặp phong ba ở Bãi Cát Vàng trên vùng biển Đông, đều thừa nhận sự thật về chủ quyền của các Chúa Nguyễn với hoạt động của các hải đội Hoàng Sa và Trường Sa kiêm quản trong vùng biển Đàng Trong. Như thế các chúa Nguyễn đã đặt ra tiền lệ về tổ chức quản lý, khai thác và làm chủ các quần đảo ngoài khơi xa này từ hàng trăm năm; đến thế kỷ XIX các vua triều Nguyễn trong vai trò quản lý nhà nước tiếp tục thực hiện chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Châu bản của triều Nguyễn (văn bản hành chính của vương triều Nguyễn (1802-1945), lưu lại các dấu tích bút phê của vua bằng son đỏ) có nhiều văn bản để lại về thực thi chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, trong đó có 12 văn bản (từ 5 đến 16), phản ánh những chuyến công vụ của triều Nguyễn ra Hoàng Sa và Trường Sa trong khoảng thời gian từ hạ tuần tháng 3 đến hạ tuần tháng 6 của các năm 1833 đến 1838. Phải chăng đó là những hoạt động điển hình, có một không hai của nhà nước phong kiến Việt Nam, không thể có nhà nước phong kiến nào khác làm được như thế ? Hoạt động của Hải đội Hoàng Sa trong giai đoạn này (1833-1838) phải chăng là một loại bằng chứng pháp lý thực tế cần đưa vào luật lệ quốc tế và trong nước ngày nay ? Sau đây là một số phân tích về thực chất và bản chất của những hoạt động ấy qua nguồn sử liệu thực tế rất quý hiếm từ Châu bản. 2. Sơ lược về các chuyến công vụ đến Hoàng Sa qua thư tịch Hoàng Sa và Trường sa là địa bàn hành chính ngoài khơi xa thuộc triều Nguyễn từ lâu (còn gọi là Bãi Cát Vàng), nên việc quản lý hàng năm đã trở nên thông lệ. Bảng thống kê dưới đây tổng hợp từ Tuyển tập các ...